Nieuwsarchief 2015-2020

1 december

Manifest cultuursensitieve ouderenzorg
Op 25 november 2020 hebben nog eens zes organisaties, waaronder het NOOM, het manifest cultuursensitieve ouderenzorg Zwolle ondertekend. Het manifest behelst de oproep tot meer samenwerking tussen migranten- en professionele organisaties en een zorg/welzijnsaanbod dat beter aansluit bij behoeften van migrantenouderen.

1 december

NOOM levert bijdrage aan toeslagen- en kwijtscheldingendag
Op 23 november organiseerde de Bibliotheek Rotterdam een toeslagen- en kwijtscheldingendag voor intermediairs en sleutelfiguren. Deze dag maakte deel uit van de activiteiten die negen verschillende organisaties in Rotterdam, waaronder het NOOM, met elkaar ondernemen om de digitale inclusie van 55+-ers te vergroten.
Meer dan 15% van de Rotterdammers leeft onder de armoedegrens, een percentage dat onder migrantenhuishoudens nog veel hoger ligt. In haar bijdrage aan de dag ging het NOOM met name in op de achtergronden van het ondergebruik van de AIO (Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen) door migrantenouderen en op de mogelijkheden om de armoede onder oudere migranten tegen te gaan.
Lees hier de NOOM bijdrage.

28 november

Kerstpakkettenactie
IKBENWIJ, DOCK Charlois, Humanitas en PIT010 gaan in de feestmaand december weer pakketten geven aan die mensen die dat het hardst nodig hebben. Deze actie dragen wij als NOOM een bijzonder warm hart toe, want samen met onze vrijwilligers gaan we er voor zorgen dat ook migrantenouderen een mooi pakket ontvangen in deze donkere decembermaand. Omdat we iedereen een beetje licht gunnen, zo aan het eind van dit moeilijke jaar. Voor meer informatie over de actie in de Rotterdamse wijken en de mogelijkeden daar door een donatie een bijdrage aan te leveren: klik hier
Deze actie betreft de Rotterdamse wijken Charlois, Feijenoord en IJsselmonde. Graag hoort het NOOM van meer initiatieven die wij kunnen ondersteunen om migrantenouderen elders in Nederland ook een klein beetje verlichting te kunnen brengen. (lameiro@netwerknoom.nl)

30 oktober

Herfstnieuwsbrief NOOM
In de herfsteditie van Nieuwsbrief NOOM #samentegencorona veel aandacht voor de rol die netwerkorganisaties, vrijwilligers, intermediairs en sleutelfiguren hebben bij het ondersteunen van kwetsbare groepen tijdens de Coronacrisis. Verder informatie over de campagne donorregistratie en over de politieke ontwikkelingen rond de inkomenspositie van migrantenouderen, de stand van zaken bij de Noom-projecten Sociaal Vitaal in Kleur en Leidraad Cultuurspecifiek Zorg, nieuws uit andere media, en aankondigingen van conferenties en webinars.

15 oktober

NOOM en KBO-PCOB vragen aandacht voor inkomenspositie migrantenouderen
Op 12 oktober zond KBO-PCOB een brief aan de Commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid t.b.v. het Nota-Overleg AOW-onderwerpen morgenmiddag. In deze brief vraagt KBO-PCOB aandacht voor drie zaken m.b.t. de inkomenspositie van migrantenouderen:

de onderbenutting van ouderendomsregelingen,
de beleidsdoorlichting AOW
het AOW-tekort bij Surinaamse Nederlanders.

Aan de commissieleden wordt gevraagd zich in te spannen voor:

het automatisch toekennen van de AIO
het onverkort in stand houden van de AOW
het aanvullen van het AOW-tekort bij Surinaamse ouderen

Het NOOM schaart zich achter deze brief en vraagt in een aanvullende mail daarnaast steun van de leden van de Commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid voor de volgende oplossingsrichtingen, die naar de mening van het NOOM met spoed dienen te worden onderzocht:

het niet of beperkt meetellen van inkomen en/of vermogen (zie voorbeeld IOAW-, IOW- en IOAZ-regelingen voor oudere langdurig werklozen);
het afschaffen van de kostendelersnorm;
het verlengen van het maximaal toegestane verblijf in buitenland tot een half jaar (zoals voorheen);
recht op 70% (i.p.v. 50%) AOW voor de gepensioneerde met een jongere partner zonder inkomsten (conform de norm voor alleenstaande AOW-ers);
vergoeding van verplichte eigen risico’s en eigen bijdragen voor de laagste inkomensgroepen.

Daarnaast wist het NOOM op de noodzaak de toegankelijkheid van de regelingen en de informatie hierover te vergroten én het belang dat de netwerken van migrantenouderen te versterken (met verwijzing naar de motie Kerstens over de rol van NOOM bij zorg en ondersteuning aan thuiswonende ouderen met een migratieachtergrond).

10 oktober

Manifest: Isoleer het virus, niet de mensen!

Doe verpleeghuizen tijdens tweede coronagolf niet meer op slot
Zorgbestuurders, hoogleraren en prominenten zijn bang dat verpleeghuizen opnieuw uit angst voor het virus de deuren sluiten. Kwaliteit van leven gaat boven veiligheid, schrijven zij in een manifest.
De tweede coronagolf mag niet leiden tot een nieuwe isolatie van verpleeghuishuisbewoners. De kwaliteit van leven van ouderen dreigt opnieuw onder te sneeuwen vanwege de angst voor het virus. Dat stelt een groep van zo’n 70 bestuurders in de ouderenzorg en thuiszorg, hoogleraren en prominenten, in een manifest dat ze via Trouw.nl naar buiten brengen. Ook het NOOM heeft het manifest ondertekend. De ondertekenaars vinden dat de kwaliteit van leven van bewoners het uitgangspunt moet zijn. Het voorkomen van een besmetting met corona is daar onderdeel van, maar niet doorslaggevend. Verpleeghuizen moeten het virus buitenhouden zonder de bewoners te isoleren. Er moeten daarom voldoende beschermende middelen en coronatesten zijn voor personeel en bezoekers.
Bovendien moeten de verpleeghuizen straks niet voor bewoners beslissen, zoals dit voorjaar gebeurde, maar samen met hen, zo luidt de oproep. Medewerkers moeten met bewoners en hun naasten in gesprek blijven, ook als het moeilijk wordt, stelt het manifest.

Lees het hele artikel op Trouw.nl
De uiteindelijke versie van het manifest is hier te vinden. Hier kunt ook u het manifest ondertekenen. Met een groot aantal ondertekenaars kunnen we een krachtiger geluid laten horen in de vervolgstappen.

6 oktober 2020

Positie Turkse en Marokkaanse ouderen in Amsterdam
Op 1 oktober nam NOOM digitaal deel aan conferentie over de positie van Turkse en Marokkaanse ouderen in Amsterdam. Aanleiding voor de conferentie was een interessant onderzoek van
Emcemo en HTIB dat laat zien hoeveel er nog moet gebeuren om de positie van Turkse en Marokkaanse ouderen (en andere migrantenouderen) te verbeteren.
Het besef over de urgentie om armoede en gezondheidsachterstanden aan te pakken groeit, mede dankzij organisaties als Pharos. Landelijk en lokaal laten structurele oplossingen echter nog te lang op zich wachten vindt NOOM. Kostbare tijd gaat voor migrantenouderen verloren.

De bevindingen van het onderzoek werden tijdens de conferentie overhandigd aan Jenneke van Pijpen (Groenlinks raadslid voor Zorg & Welzijn & Ouderen), Zij twitterde hierover: “Gisteren kreeg ik als raadslid het onderzoeksrapport ‘Zorgen & Ervaringen van Marokkaanse en Turkse ouderen’ aangeboden. Belangrijk om goed te weten wat er speelt. Dat, ondanks alle inspanningen van de gemeente Amsterdam Corona-informatie vaak niet is aangekomen baart wel zorgen. Ook voor na Corona tijd is de behoefte aan ontmoeting, vooral ook bij oudere vrouwen, groot. Ook toegankelijkheid van de zorg is een aandachtspunt. Veel behoefte aan hulpmiddelen maar regelingen zijn onbekend. Werk aan de winkel dus! Waar ik in de Raad niets aan kan doen, maar wat zeker een groot probleem is: het AOW gat. De aanvulling door de AIO stelt eisen zoals verbod op lang verblijf buiten Nederland en vermogenstoets die hard aankomen bij deze groep. Dat leidt tot bizarre ongelijkheid tussen ouderen“.
Download hier het onderzoeksverslag

8 september 2020

Schulden na de AOW dwingen tot doorwerken
Steeds meer AOW’ers hebben een betaalde baan. Seniorenorganisaties KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden, FASv en NOOM deden onderzoek. Wat blijkt? Wie na de AOW schulden heeft, werkt steeds vaker door. Kijkend naar de achterblijvende koopkrachtontwikkeling van gepensioneerden is dat niet verwonderlijk. Nederland moet waken voor een verdere achteruitgang. De politiek is aan zet komende Prinsjesdag, en na de Tweede Kamerverkiezingen.

Doorwerken vaak enige optie voor behoud van koopkracht
Waar de koopkracht van de totale bevolking zich positief ontwikkelde, plus zes procent, is de koopkracht van de meeste gepensioneerden juist verslechterd. De koopkracht van gepensioneerden lag in 2018 gemiddeld bijna vijf procent lager dan tien jaar eerder. Gepensioneerden kunnen zonder werk hun inkomenssituatie vaak niet meer veranderen, waardoor hun koopkracht sterk afhankelijk is van de indexering van de AOW en aanvullende pensioenen en van fiscale maatregelen. Doorwerken is vaak de enige optie voor het behoud van koopkracht. Voor de groep ouderen met een inkomen lager dan de kritische inkomensgrens, kan doorwerken na de AOW noodzakelijk zijn om maandelijks de eindjes aan elkaar te knopen. Ook de groep ouderen met een inkomen op of (net) boven de lage-inkomensgrens kan doorwerken als noodzakelijk zien om financieel rond te komen, of om – gegeven de afnemende koopkracht waarmee zij te maken hebben – dezelfde levensstandaard te behouden.

Maar veel ouderen, in het bijzonder oudere migranten, kúnnen door hun gezondheidssituatie en arbeidsmarktdiscriminatie niet aan werk komen. Dat maakt de trend van ‘moeten doorwerken uit financiële noodzaak’ extra wrang.

De seniorenorganisaties roepen de politieke partijen dan ook dringend op om de koopkracht van senioren te verbeteren. En om dit tot speerpunt te maken tijdens de Tweede Kamerverkiezingen in 2021!

Het onderzoek is gedaan door Regioplan. Het rapport is hier te lezen en via de websites van de organisaties: www.kbo-pcob.nl, www.koepelgepensioneerden.nl, https://fasv.nl, https://netwerknoom.nl en www.regioplan.nl

28 augustus 2020
Campagne Senioren en Veiligheid 1 september van start
1 september start het ministerie van Justitie en Veiligheid, in samenwerking met andere partijen, de campagne Senioren en Veiligheid. Senioren krijgen concrete tips om te voorkomen dat ze slachtoffer worden van malafide praktijken en over wat ze moeten doen als het wel gebeurt. Onder de slogan ‘Maak het oplichters niet te makkelijk’ wordt gedurende vier weken aandacht besteed aan verschillende vormen van criminaliteit: meekijken bij pinnen, babbeltrucs, hulpvraagfraude (via bijvoorbeeld WhatsApp) en phishing.
Het NOOM levert een bijdrage aan de campagne door de 4 filmpjes waaruit de campagne bestaat ook voor migrantenouderen toegankelijk te maken en via de social media te verspreiden, in het bijzonder via whatsapp. Daarnaast organiseert het NOOM de komende maanden voorlichtingsbijeenkomsten over het voorkomen en bestrijden van financieel misbruik bij oudere migranten. Hierbij zullen ook deze thema’s worden besproken. Meer informatie over de campagne op de projectpagina Ouderen in veilige handen.

21 juli 2020
Mantelfoon: nieuw mantelzorgsteunpunt in Rotterdam.
Sinds 1 mei 2020 is Mantelfoon het nieuwe mantelzorgsteunpunt in Rotterdam. Rotterdammers met een vraag over mantelzorg kunnen terecht bij Mantelfoon. Deze telefonische dienst is 24 uur per dag, 365 dagen per jaar gratis bereikbaar voor praktische vragen of dilemma’s, een luisterend oor of advies op maat via 0800 – 777 33 33 of www.mantelfoon.nl.
Rotterdam telt zo’n 85.000 mantelzorgers. Vaak zijn dit de kinderen of partners van de mensen voor wie zij klaar staan, maar er zijn ook jonge mantelzorgers die zorgen voor hun chronisch zieke ouders, broer of zus. Mantelzorgen doe je met je hart, uit liefde voor je naaste. Vaak is er een dunne scheidingslijn tussen het helpen van iemand op een gezonde manier of er zoveel mee bezig zijn dat het zorgt voor overbelasting.
Niet alle mantelzorgers weten dat zij hulp kunnen krijgen en vaak trekken zij te laat aan de bel. Bij Mantelfoon vinden zij een luisterend oor door een professional met een zorgachtergrond en geeft een mantelzorgcoach hulp en advies bij de zorg voor je naaste. Als mantelzorger houd je dan meer tijd over voor jezelf en mooie moment met elkaar. Het geeft lucht en rust.

Bekijk de flyer over Mantelfoon.

9 juli 2020
Sociaal vitaal in kleur bouwt voort op een erkende interventie
Het jubileumnummer van het E-magazine van Movisie , over 10 jaar databank erkende sociale interventies, besteedt ook aandacht aan het project Sociaal Vitaal in Kleur dat is ontwikkeld door het NOOM. Dit project bouwt voort op het reeds langer bestaand interventiemodel Sociaal Vitaal, waarin ouderen aan hun veerkracht, sociale vaardigheden, conditie en levensstijl werken. In het artikel legt NOOM coördinator Lucia Lameiro Garcia uit waarom hiervoor gekozen is: ‘Het NOOM is maar een kleine organisatie, wij kunnen niet vanuit het niets een heel nieuw programma opzetten. Bovendien is het logisch gebruik te maken van kennis uit interventies die hun effectiviteit al hebben bewezen.” Daarnaast helpt het ook de andere partij in Sociaal Vitaal in kleur: “Door met ons samen te werken, leert het GALM, ontwikkelaar van Sociaal Vitaal, hoe ze bepaalde groepen kan bereiken, maar bovenal hoe de methodiek beter geschikt en aantrekkelijk te maken voor migrantenouderen.”
Lees hier het volledige artikel.

23 juni 2020
De Eerste Kamer is goed bezig. Nu die mantelzorgboete nog
De Eerste Kamer heeft haar tanden laten zien. Grootouders, kleinkinderen, broers en zussen die voor elkaar zorgen, worden niet gekort op hun bijstandsuitkering. Een goede stap – nu is het hoog tijd dat de kostendelersnorm helemaal van tafel gaat, schrijven Manon Vanderkaa (KBO-PCOB) en Lucía Lameiro García (NOOM) in een opiniestuk op het Nederlands Dagblad.
Lees meer>>

17 juni 2020
Wat te doen bij ‘Code zwart’ ?
Op 16 juni publiceerden de Federatie Medisch Specialisten en de Artsenfederatie KNMG het Draaiboek ‘Triage op basis van niet-medische overwegingen voor IC-opname ten tijde van Fase 3 stap C in de COVID-19 pandemie’.
Het draaiboek beschrijft hoe artsen moeten beslissen over wie er wel en wie niet een IC-plek krijgt, als in een mogelijk volgende golf van de corona-pandemie de druk op de IC landelijk zo hoog oploopt dat er tekorten ontstaan (Fase 3, ook genoemd ‘Code Zwart’). Het document beschrijft onder meer welke keuzes artsen dan moeten maken op niet-medische gronden over wie er wordt toegelaten tot de levensreddende zorg. In zo’n noodsituatie gaan de patiënten voor die naar verwachting het kortst op de ic moeten verblijven, omdat op die manier de meeste levens kunnen worden gered. Daarna komen zorgmedewerkers in aanmerking die het virus hebben opgelopen door een gebrek aan beschermingsmiddelen tijdens hun werk.
Om te voorkomen dat er daarna niets anders rest dan een loting, stellen de artsen en ethici die het draaiboek hebben opgesteld het principe van ‘intergenerationele solidariteit’ voor: jong gaat voor oud. Dat gebeurt in groepen van 20 jaar. Iemand van 18 gaat dus voor iemand van 22, iemand van 38 voor iemand van 55. Met name dit principe roept discussie op over de ethiek en maatschappelijke consequenties. Zie bijvoorbeeld het artikel in de Volkskrant.
Het NOOM is al in de beginfase door de KNMG om advies gevraagd. COVID 19 breidde zich toen nog hevig over het land uit. In een aantal gesprekken, ook in een gesprek met minister Martin van Rijn heeft NOOM aangegeven dat de situatie waarin gekozen moet worden tussen 2 patiënten terwijl er maar 1 IC bed is, er niet een kan zijn waarbij alleen naar leeftijd gekeken wordt. NOOM vindt het belangrijk om op een gegeven moment in gesprek te gaan met de verschillende groepen waar NOOM de belangen voor behartigt. Hierbij rekening houdend met de verschillende levensbeschouwingen en zoekend naar de juiste toon voor de betreffende doelgroep. Overwogen wordt om dit draaiboek onder de aandacht te brengen in de gesprekken die gaan over het levenseinde. Blijft de vraag wat het juiste moment is om dit met de mensen te bespreken. We willen geen angst creëren maar de mensen wel laten weten dat dit draaiboek er is, en dit niet pas te bespreken op het moment dat code zwart zich aandient. Ook heeft NOOM aangegeven dat aandacht voor nazorg van belang is. Zijn de huidige nazorgstructuren voldoende om crises op te vangen nadat maatregelen zijn uitgevoerd volgens code zwart? Laten we hopen dat toepassing van dit draaiboek ver van ons blijft, maar laten we wel blijven werken aan goede communicatie over de verschillende scenario’s, mocht er weer een crisis uitbreken.
Download ‘Draaiboek ‘Triage op basis van niet-medische overwegingen voor IC-opname ten tijde van fase 3 in de COVID-19 pandemie’’

17 juni 2020

Webinar “Een gesprek over zinvol ouder worden”
Dinsdag 23 juni om 12.30 uur vindt het webinar “Een gesprek over zinvol ouder worden” plaats, georganiseerd door ‘Samen Ouder Worden’, het samenwerkingsverband van 12 vrijwilligersorganisaties, waaronder het NOOM.
Voormalig huisarts en grondlegger van het gedachtegoed van positieve gezondheid, Dr. Machteld Huber en Prof. Dr. Andries Baart, die zich intensief bezighoudt met de Presentie-filosofie, gaan met elkaar in gesprek gaan over wat zinvol ouder worden in hun ogen betekent.
In het vervolg op dit inleidende gesprek is er mogelijkheid om in kleine groepen (van ca. 5/6 mensen) verder over dit ontwerp door te praten onder begeleiding van de programmamedewerkers van het programma Samen Ouder Worden.
Het webinar bestaat daarmee uit twee delen.

Het inleidende gesprek van 30 minuten, waarvoor iedereen die interesse heeft van harte welkom is om aan te sluiten.
Voor het vervolggesprek is echter beperkt ruimte beschikbaar. Daaraan kunnen 75 mensen deelnemen. Dit deel zal ook ca. 30 minuten duren.

Aanmelden kan via deze link

27 mei 2020

Ook migrantenouderen geholpen door vrijwillige inzet
NOOM (Netwerk Organisaties van Oudere Migranten) is toegetreden als 11e partner bij het programma Samen Ouder Worden. Hiermee gaat een lang gekoesterde wens van NOOM en van de Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV) in vervulling: het expliciet betrekken van migrantenorganisaties, waardoor zowel de wensen en behoeften van ouderen als van vrijwilligers met een migratieachtergrond beter zichtbaar worden en als uitgangspunt kunnen dienen voor de aan hen geboden ondersteuning door vrijwilligersorganisaties.
NOOM zal zich in Rotterdam richten op het project “Ouderen-helpers netwerken”, waarin jongeren en ouderen aan elkaar verbonden worden. In Den Haag zal de aandacht uitgaan naar Chinese en Antilliaanse ouderen; twee migrantengroepen die nauwelijks worden bereikt. De kennis en ervaring van NOOM met migrantenouderen is een waardevolle aanvulling op het programma.

Over Samen Ouder Worden
Het programma Samen Ouder Worden zet in op nieuwe samenwerkingen met ouderen, met vrijwilligers- en bewonersinitiatieven, met de gemeente en met beroepskrachten in zorg en welzijn, die beter aansluiten bij de wensen van ouderen. De aanpakken kunnen per context verschillend zijn, maar in alle aanpakken is de inzet van vrijwilligers essentieel. Daarbij worden ook de ouderen zelf uitdrukkelijk uitgenodigd om als vrijwilliger bij te dragen aan een zinvol(ler) leven voor ouderen. In Samen Ouder Worden gaat het bijvoorbeeld om thema’s als dementie en eenzaamheid, het ontwikkelen van nieuwe vormen van vrijwillige inzet met ouderen, betere afstemming tussen vrijwilligers en de beroepsmatige zorg en welzijn, op maat organiseren van respijtzorg en praktische vormen van hulp die met vrijwilligers georganiseerd kunnen worden.

20 mei 2020

Relatief veel migranten sterven door coronavirus

Migranten worden relatief zwaar getroffen door het nieuwe coronavirus. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek over de oversterfte: het verschil tussen het aantal doden dat je onder normale omstandigheden zou verwachten, en het aantal doden dat op dit moment in Nederland valt. Die oversterfte is bij migranten van de eerste en tweede generatie veel hoger dan bij autochtone Nederlanders.
Op berichten hierover in verschillende media (onder meer in Trouw en het AD ) is nauwelijks gereageerd.
Deze gelatenheid is vergelijkbaar met reacties op berichten dat het verschil groeit tussen laag- en hoogopgeleiden in het aantal jaren dat men in gezondheid kan leven (16 jaar!!!) of dat hoogopgeleiden gemiddeld 6 jaar langer leven.
Het NOOM vindt de verschillen in gezondheid en (over)sterfte onaanvaardbaar. Aan verschillen in stress, leefstijl en toegang tot informatie kan veel meer worden gedaan, alsook aan verschillen in inkomen. Dat is een kwestie van politieke wil. NOOM denkt graag mee met alle (politieke) partijen die zich willen inzetten om deze verschillen voor migrantenouderen te verkleinen. Dankzij onze kennis en groot vrijwilligers/sleutelfigurennetwerk kunnen wij programma’s opzetten om meest kwetsbare ouderen te bereiken.
NetwerkNOOM kan dit echter niet alleen. Wij hebben meer steun nodig van het ministerie van VWS, gemeenten en fondsen om verschillen in gezondheid en (over)sterfte effectief te bestrijden. Alleen samen kunnen we deze verschillen én corona overwinnen.

14 mei 2020

Coördinerende rol van gemeenten gevraagd bij inzet bezoekers ouderen tijdens COVID-19 periode

De rijksoverheid heeft de coronamaatregel: Ga niet op bezoek bij mensen van 70 jaar of ouderen met een kwetsbare gezondheid gewijzigd in: Wijs bij zelfstandig wonende kwetsbare ouderen (70-plussers), die geen (mantel)zorg of ondersteuning ontvangen, één of twee vaste personen aan die de oudere met enige regelmaat blijven bezoeken. Houd 1,5 meter afstand van elkaar. Ga zeker niet op bezoek als u verkoudheidsklachten hebt.
In een brief aan de VNG verzoekt een aantal organisaties, waaronder het NOOM, de gemeenten met klem om regie te voeren bij de uitvoering van de versoepelde maatregel: “Wij zijn blij met deze enigszins versoepelde maatregel, maar om de mogelijkheden daarvan ten volle te benutten voor zelfstandig wonende kwetsbare ouderen met een klein netwerk, is wel regie nodig en wij verzoeken de gemeenten met klem om deze rol op zich te nemen. Onze organisaties beschikken in het hele land over vele vrijwilligers die als vaste persoon andere ouderen met enige regelmaat zouden willen bezoeken. Ongetwijfeld zijn er ook andere lokale vrijwilligersorganisaties die een steentje willen bijdragen. Maar wij achten een zekere coördinatie door de gemeente nodig, teneinde te voorkomen dat ouderen helemaal niet gebeld worden of juist door een veelheid van organisaties (woningcoöperaties, welzijnsinstellingen, zorgverzekeraars, seniorenverenigingen, vrijwilligersorganisaties, etc.). Het past binnen de gemeentelijke taakstelling op het gebied van vrijwilligers- en mantelzorgbeleid, Wmo en Wpg. De NVKG, Alzheimer Nederland en de seniorenverenigingen willen bij individuele gemeenten aandringen om de coördinatie op te pakken, zodat zelfstandig wonende ouderen in een kwetsbare positie door één of twee vaste bezoekers op een veilige manier worden bezocht, conform de maatregel”.

Download de brief

5 april 2020

NOOM neemt deel aan wekelijks overleg tussen ouderenorganisaties & VWS

De afgelopen jaren hadden we als NOOM al regelmatig formeel en informeel overleg met het ministerie van VWS, waardoor we met recht konden zeggen dat migrantenouderen bij dit ministerie goed in beeld zijn. Sinds medio maart is dit overleg geïntensiveerd tot wekelijks overleg tussen ouderenorganisaties en het ministerie over de gevolgen van het coronavirus. Hierbij nemen deel FASv, KBO-Brabant, KBO-PCOB, de Koepel van Gepensioneerden en NOOM. Tijdens deze wekelijkse videoconferenties bieden we elkaar ondersteuning door het delen van elkaars actuele werkzaamheden en initiatieven. Signalen die de verschillende organisaties bij hun achterban opdoen worden uitgewisseld en VWS geeft een actuele stand van zaken over acties waaraan gewerkt wordt. Vanuit NOOM hebben we het ministerie o.a. geïnformeerd over de eerste ervaringen in de samenwerking met KBO-PCOB betreffende de gezamenlijke Ouderen-Infolijn.
Maar ook de schrijnende situatie van de zgn. bankslapers is aan het ministerie voorgelegd. De afgelopen weken bereikten ons signalen dat onder hen zich ook migrantenouderen bevinden (klik hier voor het artikel in De Kanttekening). Initiatieven vanuit de gemeenschap om hen te ondersteunen hebben hun (financiële) grenzen bereikt. NOOM is met het ministerie en de gemeente Rotterdam in gesprek om een oplossing voor deze groep ouderen te vinden. Het gaat hierbij om ouderen die vaak door schulden in de problemen zijn geraakt, in een aantal gevallen vanwege het toepassen van de kostendelersnorm. Deze zgn. mantelzorgboete heeft niet alleen tot gevolg dat zij op hun uitkering worden gekort, maar ook dat zij voor woonruimte geen beroep kunnen doen op familieleden of kennissen en hierdoor op straat belanden.
Sinds de invoering van de kostendelersnorm in 2015 pleit het NOOM (samen met steeds meer maatschappelijke organisaties) voor de afschaffing ervan. In deze tijden van corona hebben wij opnieuw een beroep gedaan op Tweede Kamer- en gemeenteraadsleden aan de ene kant en de verantwoordelijke wethouders aan de andere kant, om alsnog de kostendelersnorm af te schaffen dan wel tot nader order op te schorten. Zodat mensen voor elkaar kunnen zorgen zonder bang te zijn voor een korting op hun uitkering en voorkomen wordt dat nog meer mensen noodgedwongen tot bankslapers of dakloos worden.
De gemeente Utrecht heeft de kostendelersnorm inmiddels opgeschort. We hopen dat vele anderen dit goede voorbeeld zullen volgen.

1 april 2020

Migrantenouderen thuis maar niet alleen: start een Bel- of bezorgcirkel

De kwetsbare omstandigheden waarin oudere migranten zich vaak begeven (evenals overigens andere ouderen met een chronische ziekte zoals bijv. diabetes of astma/COPD en hartpatiënten, mensen een laag inkomen en een klein tot geen sociaal netwerk) vraagt om extra aandacht voor hen. Vaak zijn deze ouderen ook niet digitaal vaardig en worden zij ook niet door de reguliere Nederlandse media bereikt. Voor hen is meer en/of ander contact dan een digitale boodschap van groot belang. Daarom beschrijft NOOM in een informatieblad twee mogelijkheden om met hen in contact te blijven, vooral wanneer dit niet op digitale wijze mogelijk is. De mogelijkheden zijn:

De Belcirkel, gebaseerd op de aanpak van KBO-PCOB. aangepast door NOOM voor migrantenouderen, -mantelzorgers, -vrijwilligers en -zelforganisaties.
De Bezorgcirkel, gebaseerd op initiatieven die vrijwilligers al uitvoeren bij (migranten)ouderen.

Download het informatieblad

30 maart 2020

KBO-PCOB en NOOM bundelen krachten:
Infolijn voor álle ouderen in Nederland

Vanaf vandaag kunnen ook ouderen met een migratie-achtergrond terecht bij de Ouderen-Infolijn van KBO-PCOB. Oudere migranten worden – indien gewenst in de eigen taal – te woord gestaan door een vrijwilliger die zelf een Caribische, Chinese, Italiaanse, Marokkaanse, Molukse, Spaanse, Surinaamse of Turkse achtergrond heeft.

Zo veel mogelijk ouderen de kans bieden om vragen te stellen of een luisterend oor te bieden, is het gezamenlijke doel van seniorenorganisaties KBO-PCOB en het Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten (NOOM) met een gezamenlijk bereik van een half miljoen senioren.
Sinds 16 maart heeft KBO-PCOB een speciale informatielijn in het leven geroepen voor senioren. Senioren kunnen er terecht met vragen, signalen, en ook wordt er een luisterend oor geboden. ‘En dat is heel belangrijk en nodig merken we’, geeft Manon Vanderkaa, directeur KBO-PCOB aan. ‘Het is mooi dat we mensen zo kunnen helpen of doorverwijzen.
En in deze tijd waarin senioren een risicogroep vormen, is het van belang dat álle senioren in Nederland de informatie krijgen die ze nodig hebben of hun vragen kunnen stellen. Dus ook senioren met een migratie-achtergrond’.
De goede samenwerking tussen beide seniorenorganisaties is er al langer. ‘Het is prachtig dat we door onze samenwerking deze informatielijn nu ook kunnen inzetten voor migrantenouderen. We weten dat informatie hen vaak niet bereikt, juist in een tijd als deze is dat wel uitermate belangrijk’, vullen NOOM-coördinatoren Lucía Lameiro García en Jeanny Vreeswijk-Manusiwa aan. ‘Nu de voorlichtingsbijeenkomsten en andere activiteiten zijn
afgelast, is dit samen met onze Bel/bezorgcirkels een manier om ouderen te ondersteunen’.

De KBO-PCOB & NOOM Ouderen-Infolijn is bereikbaar via 030-3 400 600
op maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur.

Voor informatie in verschillende talen: klik hier
of download een taalversie hier

19 maart 2020

DRINGENDE OPROEP NOOM AAN KAMER- EN GEMEENTERAADSLEDEN OM KOSTENDELERSNORM TOT NADERE ORDE OP TE SCHORTEN
(Migranten)ouderen en jongeren met te weinig inkomen om van te leven en/of zonder woning hebben uw steun nodig.

Geachte Kamer- en Gemeenteraadsleden,

in deze bijzonder heftige tijden vraagt het NOOM uw aandacht voor dit artikel dat gisteren in De Kanttekening is verschenen over de zgn. bankslapers: Caribische bankslapers in Nederland blijven onder de radar. De tijd dringt. Hierin wordt de kostendelersnorm als één van de oorzaken genoemd van de schrijnende situatie waarin een groeiend aantal mensen, in het bijzonder oudere migranten, zijn beland.

Ook de FNV besteedt in het eerste 2020-nummer van haar magazine uitgebreid aandacht aan de kostendelersnorm middels een interview met 2 gedupeerden.

De groei van het aantal daklozen en bankslapers onder zowel jongeren als (migranten)ouderen staat niet los van de kostendelersnorm. Steeds meer maatschappelijke organisaties zijn doordrongen van de negatieve gevolgen van de kostendelersnorm en/of hebben de afgelopen jaren de politiek opgeroepen deze zgn. ‘mantelzorgboete’ af te schaffen, waaronder ANBO, Armoedecoalitie Utrecht, Bijstandsbond, COSBO-Stad-Utrecht, FNV, Ieder(in), IOT, KBO-PCOB, Landelijke Armoedecoalitie, Landelijke Cliëntenraad, MantelzorgNL, MIND Landelijk Platform Psychische Gezondheid, NOOM, Sociaal Werk Nederland, SMN, Koepel Gepensioneerden, Valente en Werkplaats COMO.

Onderaan deze email vindt u een overzicht van tweets met argumenten dan wel oproepen van verschillende organisaties en individuele personen om de kostendelersnorm niet meer toe te passen. Dit overzicht is verre van volledig en slechts bedoeld om u een indruk te geven van de hoeveelheid organisaties en personen die sinds de invoering van de kostendelersnorm in 2015 zich – via Twitter – hebben verzet tegen en/of hebben gewezen op de nadelige gevolgen ervan.

De afgelopen jaren zien we dat als het gaat om het vinden van oplossingen voor degenen die door de kostendelersnorm in de problemen komen, gemeenten naar de landelijke politiek wijzen en de minister van Sociale Zaken op zijn beurt naar gemeenten.

Langzamerhand dringt bij steeds meer (politieke) partijen het besef door dat de kostendelersnorm – als alle maatschappelijke kosten worden meegerekend – meer kost dan het opbrengt. Hoelang moeten we echter nog wachten totdat een volgende motie kostendelersnorm wél de steun krijgt van de meerderheid van de Tweede Kamer?

Vanuit het NOOM doen we een dringend beroep op u alles in het werk te stellen om de kostendelersnorm af te schaffen dan wel op z’n minst – in deze moeilijke tijd – de toepassing ervan op te schorten.

(Migranten)ouderen en jongeren met te weinig inkomen om van te leven en/of zonder woning hebben uw steun nodig.

Klik hier voor de lijst met tweets met argumenten dan wel oproepen van verschilellende organisaties en individuele personen om de kostendelersnorm niet meer toe te passen.

17 maart 2020

Coronavirus: communicatiemiddelen Rijksoverheid (anderstalig)
De overheid heeft anderstalige materialen ontwikkeld die gebruikt kunnen worden om te informeren over maatregelen om verspreiding van het coronavirus te voorkomen. En over het telefoonnummer en de website waar mensen terecht kunnen voor vragen over het virus. Talen: Engels, Spaans, Arabisch, Papiamento, Papiamentu, Pools en Turks.

13 maart 2020

Begrijpelijke informatie over het Coronavirus
De zorgen over besmetting met het Coronavirus nemen toe; ook -of vooral- bij ouderen. Zij behoren immers tot de meest kwetsbare groepen. Het is belangrijk te weten welke preventieve maatregelen men kan nemen om de kans op besmetting zo klein mogelijk te maken. Voor mensen die moeite hebben om informatie in het Nederlands te begrijpen heeft Pharos, in samenwerking met Thuisarts.nl enkele informatiekaarten en posters ontwikkeld met begrijpelijke visuele informatie over het Coronavirus, aangevuld met beknopte teksten in het Arabisch, Engels, Nederlands, Tigrinya en Turks. Deze kaarten en posters worden regelmatig aangepast n.a.v. nieuwe ontwikkelingen en adviezen.
Alle materialen en taalversies zijn hier te downloaden.

10 maart 2020

(Heerlijk) compliment GroenLinks Rotterdam aan NOOM
Het NOOM krijgt regelmatig complimenten voor het vele werk dat door onze vrijwilligers, sleutelfiguren, bestuursleden en bureau wordt verricht en daar zijn we bijzonder trots op. Toch raakte de taart die GroenLinks gemeenteraadslid Jeroen Postma in het kader van Nationale Complimentendag 6 maart jl. kwam brengen een snaar. Natuurlijk omdat Jeroen de taart persoonlijk kwam brengen, maar vooral ook omdat hij vervolgens ruim de tijd nam om van ons te horen wat goed gaat en – vooral ook – wat beter kan zodat ook oudere migranten in Nederland van een fijne oude dag kunnen genieten.
We hebben Jeroen Postma uitgebreid over de activiteiten van NOOM in Rotterdam verteld, met voorop de vele initiatieven die inmiddels zijn gestart in het kader van Sociaal Vitaal in Kleur, het meerjarenprogramma dat door de gemeente Rotterdam wordt ondersteund. Daarbij hebben we in het bijzonder gewezen op de noodzaak van een dergelijke cultuurspecifieke aanbod, omdat het reguliere aanbod nog onvoldoende aansluit bij de wensen en behoeften van oudere migranten.
Al pratende over de mismatch tussen aanbod aan en vraag van migrantenouderen kwam ook de slechte economische positie van oudere migranten ter sprake en hoezeer deze hen beperkt in hun mogelijkheden om mee te kunnen doen in de samenleving. Ondanks de gesprekken die het NOOM heeft gevoerd met vertegenwoordigers van verschillende politieke partijen (namelijk: 50PLUS, CDA ChristenUnie, GroenLinks en PvdA) en hun vaak positieve reactie, kunnen we ons niet aan de indruk onttrekken dat de urgentie nog onvoldoende wordt gevoeld. We hebben immers nog geen enkel concreet voorstel gezien dat daadwerkelijk gaat zorgen dat de armoede onder migrantenouderen gaat afnemen.
Een goed voorbeeld hiervan is de kostendelersnorm, waarvan steeds meer maatschappelijke organisaties zich afvragen waarom die niet wordt afgeschaft, gezien de enorme / negatieve maatschappelijke gevolgen ervan. Ook de problematiek van de zgn. bankslapers hebben wij met Jeroen Postma besproken: migrantenouderen die door een samenloop van omstandigheden dakloos zijn geraakt en nergens terecht kunnen voor opvang en hulp.
Met Jeroen Postma hebben we afgesproken dat we hem op de hoogte zullen houden van de voortgang van onze activiteiten en waar nodig aan de bel zullen trekken. Niet in de laatste plaats gezien zijn betrokkenheid bij de totstandkoming van het verkiezingsprogramma van GroenLinks voor de komende landelijke verkiezingen (17 maart 2021).

1 maart 2020

Mantelzorgers gezocht voor onderzoek naar steun
Pharos, MantelzorgNL, NOOM en de Universiteit voor Humanistiek voeren samen het project ‘Taking Care of Caregivers’ uit.
Binnen dit project ligt de focus op mantelzorgers met een migratieachtergrond die zorgen voor een familielid met dementie. Doel van het project is om het bespreken van en besluiten over het delen van zorg te ondersteunen.
Voor dit onderzoek zijn ze op zoek naar mantelzorgers. Deze willen ze graag volgen (kijken hoe ze hun dag invullen) om van hen te leren. Ze zijn specifiek op zoek naar mantelzorgers die zorgen voor een familielid met dementie die thuis woont en een Chinese, Turkse, Marokkaanse, Molukse of Surinaamse achtergrond hebben.
Meer informatie en aanmelding

14 februari 2020

Informatie over mantelzorg in vijf talen
Mantelzorgelijk.nl heeft vanaf nu alle relevante informatie over mantelzorg in maar liefst 5 talen beschikbaar. Zowel in geschreven als in gesproken vorm.

4 februari 2020

Rondetafeloverleg Ouderdomsregelingen
“Maak inkomensondersteunende ouderenregelingen simpeler en toegankelijker. Kijk naar de voorwaarden”

In het Rondetafeloverleg met de Tweede Kamercommissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid over het ondergebruik van ouderdomsregelingen (3 februari) pleitte NOOM ervoor om, uiteraard na toetsing van de voorwaarden, de toegang tot de inkomensondersteunende voorzieningen zoals de AIO, maar ook de huur- en zorgtoeslag, te versimpelen. Het NOOM staat dan ook niet afwijzend t.o.v. het koppelen van de bestanden van de verschillende instanties aan die van de SVB om armoede effectiever te kunnen bestrijden. Meerdere sprekers tijdens het overleg, vroegen zich af in hoeverre privacy-argumenten zwaarder mogen wegen dan het oplossen van armoede. Temeer bij andere regelingen, zoals bijv. in de schuldhulpverlening, uitzonderingen worden gemaakt als daar goede gronden voor zijn. Die goede gronden zijn er: de impact van leven in armoede zien we terug in de slechtere gezondheid van betrokkenen en de grote gezondheidsverschillen tussen de lagere en hogere inkomensgroepen.
Volgens het NOOM is het niet nodig om nader onderzoek te doen naar de motieven van de onderbesteding van de AIO en andere inkomensregelingen. Die zijn genoegzaam bekend: de complexiteit van de regelingen, in combinatie met laaggeletterdheid en beperkte digitale vaardigheden van veel ouderen, al dan niet met een migratie-achtergrond. Wat volgens het NOOM wezenlijk zal bijdragen aan een hoger gebruik van de armoederegelingen is aan de ene kant het afschaffen van de kostendelersnorm en aan de andere kant het versoepelen van de voorwaarden (de vermogens-toets). Zij roept de Kamerleden dan ook op om hier nog eens naar te kijken, aangezien bij andere inkomensondersteunende regelingen, zoals de IOW, IOAW en IOAZ, de vermogens van oudere werklozen wél buiten beschouwing worden gelaten.

Lees het gehele uitgebreide verslag op de website, of download een pdf van het verslag.

29 januari 2020

ABN AMRO draait prijsverhoging voor ouderwets bankieren voor 75 + ’ers terug
Voor veel mensen, waaronder een grote groep migrantenouderen, is internet(bankieren) geen optie. Deze mensen moeten niet nog eens bestraft worden met een prijsverhoging voor ‘ouderwets’ bankieren. Voor Mira Media was dit aanleiding om samen met NOOM in actie te komen. Dit leidde tot een onderzoek naar het betaalgedrag van 300 Utrechtse ouderen met een laag inkomen, discussies op online platforms met de ING, gesprekken met ABN AMRO, samenwerking met de ouderen organisaties en de Consumentenbond, presentatie van onderzoeksresultaten in de MOB werkgroep Toegankelijkheid en Bereikbaarheid van De Nederlandse Bank (DNB) en vragen in de Tweede Kamer.
Dit alles heeft geleid tot meer aandacht bij banken en ouderenorganisaties voor groepen die zich in een kwetsbare situatie bevinden.
Inmiddels hebben de banken hun tarieven voor 2020 bekend gemaakt en wat blijkt? ABN AMRO draait per 1 april 2020 voor 75 + ‘ers de prijsverhoging van 2019 voor ouderwets bankieren terug. ABN AMRO komt met deze aanpassing tegemoet aan het verzoek van Mira Media en de ouderenorganisaties om de kosten van papieren producten voor oudere, niet-digitale klanten zo veel mogelijk te matigen.
ING verhoogt echter de prijs voor dezelfde groep per 1 maart met 78%.
Lees meer hierover op de site van Mira Media.

25 januari 2020

Nieuwjaarsbijeenkomst NOOM
23 januari vond de nieuwjaarsbijeenkomst van NOOM plaats in het stadhuis van Arnhem. Vrijwilligers, samenwerkingspartners en politici bezochten de bijeenkomst en luisterden naar wat het Noom de afgelopen jaren heeft bereikt of dachten mee over de activiteiten die het NOOM in 2020 zal ontwikkelen om de zorg voor en het welzijn van oudere migranten te verbeteren.
Lees hier meer over de bijeenkomst en bekijk de foto’s.

21 januari 2020
In haar Nieuw(jaar)sbrief geeft NOOM een overzicht van wat het de afgelopen jaren gedaan en bereikt heeft, en blikt vooruit naar de activiteiten in het komende jaar.

6 januari 2020

ANBO informeert ouderen over verruiming huurtoeslag
De ANBO begint een voorlichtingscampagne om ouderen te informeren over de mogelijkheden op huurtoeslag. De regels voor huurtoeslag zijn verruimd, maar volgens de ouderenbond weten veel mensen dat niet. Hierdoor dreigen ze geld mis te lopen.
Sinds 1 januari hebben zo’n 115.000 extra huishoudens recht op huurtoeslag, onder wie veel ouderen. Dat heeft te maken met het wegvallen van de harde inkomensgrens. Hierdoor hebben mensen die net iets boven die grens zitten recht op een deel van de huurtoeslag.
Meer>>

10 december 2019

Open Brief – Voor het recht van ieder mens op goede zorg
Sinds de overheid de financiering van professionele tolken in de zorg heeft afgeschaft zijn veel mensen die het Nederlands niet als moedertaal hebben afhankelijk van een familielid of bekende die meekomt om te vertalen, wat risico’s met zich meebrengt voor de arts én voor de patiënt.
Zorgverleners zijn vanaf 1 januari 2020 verantwoordelijk voor “tijdig overleggen, en de patiënt uitnodigen vragen te stellen”. Zo staat dat in de nieuwe versie van de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO), zonder dat duidelijk is hoe zij dit het beste kunnen doen, en of financiering geregeld is. Een oplossing is dan ook in ieders belang.
In een open brief stellen hoogleraren, zorgverleners en directeuren en voorzitters van een aantal organisaties dat patiënten, zorgverleners en verzekeraars met elkaar een protocol moeten opstellen voor de communicatie met patiënten die de Nederlandse taal niet optimaal beheersen: een Kwaliteitsstandaard Taalbarrières in de Zorg en het Sociaal Domein. Zij roepen de Kwaliteitsraad van Zorginstituut Nederland op om met alle partijen te komen tot juridisch, ethisch en financieel verantwoord beleid. Het NOOM ondersteunt deze oproep.
U kunt de oproep ook ondersteunen door de brief hier te delen of te ondertekenen.

1 december 2019

Meer aandacht voor digitale toegankelijkheid gevraagd
In een brief aan de vaste Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken vragen Ieder(in), LFB, KBO-PCOB, de Oogvereniging en NOOM extra aandacht voor de grote groep mensen die om uiteenlopende redenen niet digitaal vaardig is of die op enig moment in zijn leven zijn digitale vaardigheden verliest, een groep die vanwege de vergrijzing in omvang toeneemt.
In de brief wordt gevraagd onder meer de volgende aandachtspunten in te brengen in het Algemeen Overleg over de Digitale Overheid op 4 december.

Meer aandacht voor het digitaal toegankelijk maken van overheidswebsites, nu blijkt dat minstens twee derde van de overheidswebsites niet voldoet aan de eisen voor webtoegankelijkheid;
Onderzoek naar de mogelijkheden om (migranten)ouderen en mensen met een verstandelijke, auditieve en/of visuele beperking te betrekken bij de Direct Duidelijk Brigade, waarin ervaren deskundigen (taalcoaches en trainers) in het hele land gaan helpen met het communiceren in begrijpelijke (beeld)taal.

26 november 2019

Beter passende Wlz-zorg als wensen cliënt voorop staan en door eerdere inzet cliëntondersteuner
Iemand die langdurige zorg nodig heeft vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz), vindt beter passende zorg als zijn of haar zorgbehoefte en wensen het uitgangspunt zijn. Daarnaast heeft het meerwaarde om in een eerder stadium een (onafhankelijke) cliëntondersteuner in te zetten, die helpt bij het vinden van passende zorg. Dat blijkt uit het experiment Persoonsvolgende Zorg in de regio Rotterdam. Zorgkantoren, organisaties voor onafhankelijke cliëntondersteuning en zorgaanbieders in de gehandicaptensector werkten hierbij samen. Het uitgangspunt daarbij was, om op basis van de zorgvraag van de cliënt passende zorg te vinden: persoonsvolgende zorg. Een andere pijler in het experiment richtte zich op het beter zichtbaar maken van de mogelijkheden van cliëntondersteuning. Iedereen – jong en oud – kan kosteloos gebruik maken van cliëntondersteuning. Maar uit eerder onderzoek blijkt dat mensen cliëntondersteuning vaak nog niet weten te vinden. Lees meer>>

Campagne cliëntondersteuning
Om cliëntondersteuning bekender en zichtbaarder te maken, start in januari 2020 een campagne. VWS financiert de campagne. De uitvoering gebeurt door de zorgkantoren, gemeenten en cliëntondersteunings-organisaties.

Zie ook:
Resultaten en inzichten experiment persoonsvolgende zorg en
Kamerbrief over de eindevaluatie van het experiment persoonsvolgende zorg

19 november 2019
Veel ouderen zijn zich niet bewust van wat hun leven zinvol maakt. Dat schrijft de Raad van Ouderen in een advies over zingeving en eenzaamheid dat op 19 november is overhandigd aan minister De Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het ministerie had de Raad gevraagd te adviseren over de vraag ‘Hoe maken we zingevingsvragen en- activiteiten laagdrempeliger en toegankelijk zodat ouderen zich daadwerkelijk minder eenzaam voelen?’
Lees het advies

15 november 2019
Ouderenadviseurs over AOW en AIO in Nieuwsuur
In het kader van een reportage over ondergebruik van AIO (aanvulling op AOW) bezocht de NOS de cursus onafhankelijke ouderenadviseurs van KBO-PCOB, waaraan ook sleutelfiguren van NOOM deelnemen. De reportage is uitgezonden in Nieuwsuur en is hier te bekijken (vanaf 24:30).

15 november 2019
NOOM reactie rapport rekenkamer ondergebruik AIO
Ouderen die onder het bijstandsniveau uitkomen hebben vaak onvoldoende AOW-rechten opgebouwd (bijvoorbeeld door verblijf in buitenland) of moeten het als stel doen met één uitkering, omdat de jongere partner nog geen AOW krijgt. Zij kunnen een beroep doen op een aanvulling via de AIO regeling. Uit een op 13 november uitgebracht rapport van de Algemene Rekenkamer blijkt dat 48 tot 56 % van de rechthebbende huishoudens geen beroep doet op de aanvullende AIO-uitkering. In een reactie op dat rapport stelt NOOM dat het niet aanvragen van AIO een van de factoren is die bijdragen aan de armoede onder oudere migranten.
In de reactie geeft NOOM enkele redenen voor het niet aanvragen van AIO door oudere migranten en doet het aanbevelingen voor verbetering; onder meer:

(na koppeling van gegevensbestanden) automatische toekenning van inkomensvoorzieningen als huur- en zorgtoeslag en de AIO;
verruimen van de voorwaarden voor voorzieningen als de AIO die onvoldoende rekening houden met de situatie van de ouderen waarvoor de regeling juist is bedoeld, zoals:
- verhoging van de vermogensgrens;
- afschaffing van de kostendelersnorm;
- verlenging van het maximaal toegestane verblijf in buitenland tot een half jaar.

Klik hier voor het nieuwsbericht van de Algemene Rekenkamer
Klik hier voor een reportage van Nieuwsuur, waarin oudere migranten en ouderenadviseurs zich uitspreken over dit onderwerp (vanaf 24:30).

8 november 2019
Bekijk de trailer van Sociaal Vitaal in Kleur, een programma waarin een combinatie wordt gemaakt van bewegen, delen van kennis en kunde, netwerk versterken en vergroten van weerbaarheid. De start was in Rotterdam. Welke gemeente volgt?

7 november 2019
Brief NVOG/KNVG aan minister: geen kortingen en premieverhogingen
NVOG/KNVG heeft samen met andere ouderenorganisaties in een vandaag gestuurde brief een beroep op minister Koolmees gedaan om voorlopig geen kortingen toe te passen en de premies niet te verhogen. In de brief onderstrepen de organisaties dat de bijzondere economische omstandigheden met negatieve rentes veel pensioenfondsen hard dreigen te raken. Zij vinden dat de minister eerst moet afwachten wat de twee studies over het nieuwe pensioenstelsel en de houdbaarheid van het stelsel in een omgeving waarin rentes lange tijd laag blijven, opleveren. Pas daarna kan worden bepaald hoe verder te gaan.
Lees hier de brief aan de minister.

7 november 2019
Brede steun voor motie Kerstens over de rol van NOOM bij zorg aan thuiswonende ouderen met een migratieachtergrond:
Het NOOM is blij met de grote steun van de Tweede Kamer voor de motie over de rol van NOOM bij zorg aan thuiswonende ouderen met een migratieachtergrond. Deze door PvdA-Kamerlid John Kerstens – op 31 oktober tijdens de begrotingsbehandeling van het ministerie van VWS – ingediende motie werd aangenomen met steun van de fracties van 50PLUS, CDA, ChristenUnie, D66, DENK, GroenLinks, PvdD, PvdA, SGP, SP en Van Kooten-Arissen. Ofwel met 95 stemmen vóór.
In overleg met het ministerie van VWS zullen we de komende tijd uitwerken hoe we als NOOM het beste vorm kunnen geven/ bij kunnen dragen aan passende zorg en ondersteuning aan de snelgroeiende groep thuiswonende migrantenouderen.
Voor de tweede keer binnen een jaar krijgt het NOOM steun van de Tweede Kamer om mee te werken aan passende zorg aan oudere migranten. Op 12 maart jl. werd de motie Ellemeet c.s. (nr. 31765-396) aangenomen, waardoor de ‘Leidraad cultuurspecifieke zorg’ opgenomen wordt in het programma ‘Kwaliteit Verpleeghuiszorg. Thuis in het Verpleeghuis, waardigheid en trots op elke locatie’.
Eerder dit jaar kreeg het NOOM al groen licht om deze leidraad te ontwikkelen.

5 november 2019
Mede op initiatief van Emine Karadag die haar Turks-Nederlandse ouders nauwelijks meer de deur uit zag gaan, startte in Zwolle een buurtkamer met dagbesteding speciaal voor oudere migranten.
“Hier is geen taalbarrière, kunnen ze even terug naar hun Turkse roots.”
De initiatiefnemers zien het liefst op meerdere locaties, bijvoorbeeld ook voor Iraniërs en Irakezen, deze vorm van dagbesteding ontstaan. Emine Karadag zoekt samen met de anderen dan ook naar meer locaties. Bedrijven, instellingen of mensen die tips hebben, kunnen zich melden via: 06-26508980. Lees het artikel en bekijk de video op De Stentor.
NetwerkNoom juicht dit soort initiatieven toe. Ze zijn hard nodig; zowel voor de ouderen zelf als voor mantelzorgers. Daarom deelt NOOM de oproep van Emine

2 november 2019
NOOM Jaarverslag 2018, met een overzicht van de activiteiten, projecten en trainingen van het NOOM in 2018. Download het jaarverslag.

2 november 2019
Op 21 september werd de jaarlijkse NOOM dag georganiseerd. Met onder meer een presentatie van de projecten Sociaal Vitaal in Kleur en Kleurrijk SAMEN Zorgen, Leidraad voor Cultuurspecifieke Zorg.
Klik hier voor het verslag.

1 november 2019
Op vrijdagmiddag 22 november organiseren Pharos en NOOM een training ‘Spreken over het levenseinde’ voor voorlichters, gespreksbegeleiders en sleutelfiguren van NOOM.
Voor meer informatie: kijk hier.

4 juli 2019

“Goed oud worden vraagt brede maatschappelijke beweging.”

Er is een brede maatschappelijke beweging nodig die leidt tot nadenken over ouder worden en hoe je je daarop kunt voorbereiden. Behalve ouderen zelf kunnen ook overheden, maatschappelijke organisaties, private partijen en ouderenorganisaties meedoen. Dat schrijft de Raad van Ouderen in een advies aan minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Mooi advies van de Raad van Ouderen, met aandacht voor diversiteit en oudere migranten in het bijzonder. De Raad stelt o.a. dat extra inzet nodig is voor hen die door financiële of sociale omstandigheden meer moeite hebben om zich goed voor te bereiden op het ouder worden. Versterken van samenredzaamheid is wenselijk.

Het adviesrapport is aangeboden aan minister Hugo de Jonge en is integraal meegegaan als bijlage bij zijn voortgangsrapportage ‘Langer Thuis’, die op 2 juli 2019 is aangeboden aan de Tweede Kamer.

1 juli 2019
Op 12 juni 2019 overhandigde minister Hugo de Jonge van VWS de eerste informatiebox Financieel Veilig Ouder Worden. Het ministerie van VWS ontwierp de informatiebox samen met de Brede alliantie veilig financieel ouder worden. De box is bedoeld voor ouderen die zich op financieel gebied willen voorbereiden op de toekomst: Hoe regel ik mijn bankzaken goed en veilig? Wie geef ik inzage in mijn administratie als ik het zelf niet meer kan? Waar kan ik terecht als ik iets wil weten over financieel misbruik? Het zijn vragen die elke oudere zich zou moeten stellen. Want financieel misbruik kan iedere oudere overkomen. Je kunt de informatiebox bestellen of downloaden. NB: Op dit moment kan de informatiebox helaas alleen worden gedownload. Vanaf volgend jaar kan hij ook weer worden besteld.

26 juni 2019

Interview NOOM vrijwillige onafhankelijke cliëntondersteuning:
“Voor een sleutelfiguur uit de gemeenschap is de situatie geen momentopname”.
Klik hier voor interview met Lucía Lameiro García in: “Wie helpen de weg te vinden?”, een inventariserend onderzoek naar het aanbod van cliëntondersteuning in Nederland op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning en Wet langdurige zorg.

Ga voor het integrale rapport tezamen met de brief van 20 juni 2019 van minister Hugo de Jonge aan de Tweede kamer naar: https://bit.ly/2ZGjoW5. De rapportage bevat handvatten waarlangs de (lokale) versterking van cliëntondersteuning Wmo en Wlz verder vorm kan krijgen.

Klik hier voor het NOOM Jaaroverzicht 2018 in beeld

14 december 2017

Aandacht voor activiteiten NOOM in Nieuwsbrief Ouderen in Veilige Handen

De nieuwsbrief van het Ministerie van VWS ‘Ouderen in veilige handen besteedt deze keer aandacht aan de activiteiten van NOOM over financieel misbruik. In oktober vond een landelijke themadag plaats voor bestuurders en vrijwilligers. Tot eind november hebben de lidorganisaties diverse activiteiten in eigen kring georganiseerd.
Voor een verslag van de themadag, zie verderop.

7 december 2017

Samen-redzaamheid vraagt om bondgenoten

Onder deze titel verscheen vandaag de blog van Yvonne Heygele, projectleider Zorg Verandert voor NOOM op de website van de Koepel van Adviesraden Sociaal Domein, klik hier>>

6 december 2017

Nieuwe zorgverzekering?

Het is weer de tijd dat we ons kunnen buigen over de vraag of we willen overstappen naar een andere zorgverzekeraar. De Patiëntenfederatie heeft hierover een heel nuttige en overzichtelijke informatiegids samengesteld.
Voor de informatiegids, klik hier>>

Op de site Gezond Verzekerd kunt u zien zien of u goedkoper uit bent met een verzekering via de gemeente en wat precies de verschillende polissen/zorgverzekeraars dekken en tegen welke prijs.
Klik hier>>

November 2017

Veel belangstelling voor themadag Financieel misbruik

Heel goed dat dit onderwerp is gekozen. Dat is echt nodig!

Ik ga de tips die ik vandaag heb gekregen verder brengen in de groepen ouderen waar ik mee werk.

Heel hartelijk dank voor het mogen bijwonen van deze dag en het doorsturen van de bestanden. Het was zeer intensief, maar ook productief. CHAPEAU!!!

Zo reageerden deelnemers aan de landelijke themadag ‘Financieel veilig – ook voor migrantenouderen’. Op 20 oktober 2017 lieten bijna 90 vrijwilligers, allen actief in organisaties van oudere migranten zich informeren over financieel misbruik. De dag vond plaats in het kader van de activiteiten van de Brede Alliantie Veilig financieel ouder worden, mogelijk gemaakt door het ministerie van VWS.

Bouchaib Saadane, voorzitter van het NOOM, opende de dag met een korte terugblik op de campagne ‘Ouderen in veilige handen’. In de 164 gespreksbijeenkomsten die de lidorganisaties organiseerden tussen januari 2013 en juni 2015 is gebleken dat financieel misbruik ook in migrantenfamilies voorkomt (‘ook al kunnen we dat nauwelijks geloven’). Het NOOM is ervan overtuigd dat met goede, praktische voorlichting een deel van de problemen is te voorkomen. Vandaar deze dag om de vrijwilligers dit bruikbare informatie mee te geven voor hun dagelijkse activiteiten in spreekuren, voorlichting, ontmoetingsactiviteiten en huisbezoeken.

Suzanne van der Jagt van het ministerie van VWS besprak de stand van zaken van het Landelijk Actieplan Ouderen in veilige handen, dat eind 2017 wordt afgerond. Ze zette de acties op een rij die vanuit de Brede Alliantie worden ondernomen om financieel misbruik bij ouderen te stoppen en gaf een blik op de toekomst.

Yvonne Heygele van het NOOM nam de diverse vormen en signalen van financieel misbruik onder de loep en gaf uiteenlopende voorbeelden van misstanden die uit de gespreksbijeenkomsten naar voren zijn gekomen. Anton van Schaick van de Rabobank bood in zijn inleiding inzicht in de (on)mogelijkheden van banken en gaf concrete tips om veilig te bankieren en afspraken die gemaakt kunnen worden om financieel misbruik door naasten te voorkomen. Daarbij wees hij bijvoorbeeld op het belang om een extra rekening te openen met een extra pinpas, voor iemand die je boodschappen doet. Geregeld kan worden dat deze persoon dan bijvoorbeeld nooit meer dan 25 euro kan pinnen vanaf deze rekening. Een andere goede tip: Neem nooit een en/of-rekening met iemand anders dan uw partner.
Aan het einde van de ochtend ging notaris Mohammed Zerrou in op het levenstestament en het (gewone)testament. Deze inleiding werd afgerond met de presentatie van één van de twee voorlichtingsfilmpjes, gemaakt door de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) in samenwerking met NOOM over het voorkomen van financieel misbruik, de rol van de notaris en de mogelijkheden van het levenstestament en het testament.

De middag bood vier workshops. Mohammed Zerrou en collega-notaris gingen in samenspraak met Annelies van der Laan van KNB dieper in op de mogelijkheden van de notaris. Hier werd ook het tweede KNB-voorlichtingsfilmpje vertoond over het testament. Ben Steenvoorden en Saida Azaimy van Zeker Financiële Zorgverlening bespraken beschermingsbewind.

Duska Sabljic van Samen Veilig Utrecht gaf een workshop over het bespreekbaar maken van een vermoeden van misbruik bij een oudere of een familielid. Rob de Wit, budgetcoach kwetsbaren en ouderen uit Rotterdam liet deelnemers zien op welke wijze een checklist goed gebruikt kan worden om financieel misbruik bij ouderen op het spoor te komen.

In de plenaire nabespreking en de communicatie achteraf toonden niet alleen de deelnemers, maar ook de workshopleiders hun tevredenheid over de dag:
Ik ben onder de indruk van de betrokkenheid en de vele vragen!

Het was een waar feest voor mij om dit te mogen doen. Ik heb ook veel van de vrijwilligers zelf geleerd.

Zo mogen we samen terugkijken op een waardevolle dag waar een begin is gemaakt met voorlichting om financieel misbruik te voorkomen en een halt toe te roepen. Momenteel zijn de lidorganisaties van NOOM bezig met de uitvoering van diverse activiteiten op dit gebied in eigen kring.

• Voor de folder Herken financiële uitbuiting bij ouderen (Ministerie van VWS), klik hier>>
• Voor de checklist voor ouderen ten behoeve van het voorkomen van financiële uitbuiting (Ministerie van VWS), klik hier>>
• Voor de voorlichtingsfilmpjes van de KNB en verdere informatie rond financieel misbruik, klik hier>>

November 2017

Expertmeeting aanpak ouderenmishandeling bij migrantenouderen

Op 14 november bogen zich 25 experts over de aanpak van ouderenmishandeling bij oudere migranten. Zij waren werkzaam als professional of vrijwilliger in verschillende sectoren, in uitvoering of beleid, zoals zelforganisaties van migrantenouderen, bij een instelling voor ouderenzorg, in de thuiszorg, bij Veilig Thuis, als bewindvoerder, in een sociaal wijkteam, bij een mantelzorgsteunpunt, enz.
De bijeenkomst, getiteld ‘Van handelingsverlegen naar handelingsbekwaam’ werd georganiseerd door NOOM en Regioplan. De laatste organisatie coördineert de activiteiten in de laatste fase van het Landelijk Actieplan Ouderen in veilige handen. In voorgaande jaren is al veel gedaan om de bewustwording over ouderenmishandeling op gang te brengen en ouderen en professionals attent te maken op signalen van mishandeling. Daarom werd het tijd om aandacht te besteden aan de aanpak, wanneer ergens een signaal wordt opgepikt dat het met een oudere niet goed gaat.

De expertmeeting werd begeleid door Marianne van der Krans, projectleider Ouderenmishandeling bij Samen Veilig Utrecht en tevens voorzitter van het Landelijk Platform Bestrijding Ouderenmishandeling. Yvonne Heygele, projectleider Ouderen in veilige handen voor NOOM, verzorgde een inleiding. Hierin gaf zij onder andere een beeld van de beschermende en risicofactoren die een rol kunnen spelen in migrantenfamilies. De experts gaven aanvullingen en nuanceringen. Er ontstond meteen een levendige uitwisseling. Zeker ook naar aanleiding van de vraag of ouderenmishandeling nu juist méér of minder voorkomt bij migranten ouderen dan bij Nederlandse ouderen.

Vervolgens gingen de deelnemers in groepjes uiteen om diverse casussen te bespreken. De bijeenkomst werd afgesloten met een inventarisatie van aandachtspunten en tips voor een goede aanpak van mishandeling bij migrantenouderen.
Het was een inspirerende bijeenkomst waar de denkkracht van de aanwezige professionals en vrijwilligers optimaal benut kon worden. Regioplan en NOOM gaan werken aan een kleine publicatie met aandachtspunten en aanbevelingen voor de aanpak van ouderenmishandeling bij oudere migranten. We hopen op deze manier meer aandacht te genereren voor de manier waarop gekeken kan worden naar mishandeling bij migrantenouderen, welke culturele elementen een rol kunnen spelen en in welke richting oplossingen gezocht kunnen worden. Een belangrijke constatering was in ieder geval dat het helpt om de kracht van migrantenouderen, hun familie en gemeenschap te leren zien en aan te boren voor een oplossing.

Voor een pdf van de inleiding, klik hier>>

November 2017

Tijdig spreken over het levenseinde

Sinds enige tijd participeert het NOOM samen met andere organisaties in de Coalitie Van Betekenis tot het Einde. De Coalitie wil stimuleren dat mensen meer ruimte en aandacht hebben voor de laatste fase van hun leven en hierover met elkaar in gesprek gaan. Alleen dan is het mogelijk om deze fase in te vullen zoals je dat zelf graag wilt, kan je mensen in je omgeving duidelijk maken hoe zij je kunnen steunen en kan jij (nog meer) tot het laatste toe van betekenis zijn.

In dat kader kon het NOOM starten met een driejarig project om ook in de kring van migrantenouderen het gesprek aan te gaan over de zaken die ons bezighouden rond het levenseinde. Dat is geen eenvoudige opgave. Niemand wil daar zomaar even over praten. Dat vraagt aandacht, en een goede aansluiting bij de belevingswereld van de ouderen.
Daarom bouwen we het project stapsgewijze op. Inmiddels hebben 22 vrijwilligers uit verschillende gemeenschappen een tweedaagse training gevolgd.

Het NOOM hecht er belang aan uit te gaan van de vragen en gedachten die ouderen zelf hebben. Daarom wordt vooral ingezet op het houden van gespreksbijeenkomsten. Daarnaast hebben de vrijwilligers allerlei voorlichtingsmateriaal ter beschikking gekregen, waarmee zij op een goede wijze informatie kunnen overdragen aan deelnemers. Het is bekend dat er veel onwetendheid bestaat over de wijze waarop in Nederland de zorg rond het levenseinde is geregeld. Daarbij valt te denken aan het slecht-nieuwsgesprek, palliatieve zorg en pijnbestrijding. De vrijwilligers hebben kennisgemaakt met film- en spelmateriaal dat ook ingezet kan worden. Zij zijn het die in afstemming met de groepen waar ze aan de slag gaan zelf gaan kiezen welke vorm van gesprek en voorlichting het beste aansluit.

Het eerste projectjaar is gericht op het uittesten van de verschillende manieren van werken. Daarna komen de vrijwilligers weer bij elkaar en gaan we ervaringen uitwisselen. Waar nodig worden materialen bijgesteld en nieuwe materialen gezocht.

Inmiddels hebben de eerste bijeenkomsten plaatsgevonden. De resultaten zijn boven verwachting positief. Daarover berichten we een volgende keer.

Zie: ikwilmetjepraten.nu

November 2017
Sociaal Vitaal gestart!
Aan het begin van deze zomer kreeg NOOM het heuglijke bericht van FNO (Fonds NutsOhra) dat de aanvraag voor het uitvoeren van het programma Sociaal Vitaal werd gehonoreerd. Dit betekent dat we een jaar lang met migrantenouderen in enkele plaatsen verschillende beweegactiviteiten uit kunnen voeren. Met de Stichting Ondersteuning Stuurgroep Molukse Ouderen en in samenwerking met Stichting Galm gaat het NOOM met dit project aan de slag. Naast oefeningen voor het lijf zullen ook trainingen verzorgd worden om met elkaar in gesprek te gaan. Meer met elkaar doen, hoe om te gaan met een afnemende gezondheid, nieuwe mensen leren kennen, of juist oude contacten versterken, allemaal mogelijkheden die al pratend verkend kunnen worden. En intussen blijven de beweeglessen wekelijks gegeven worden. Zoveel mogelijk op een manier die het beste bij de ouderen past. Die manier zullen zij ook aangeven, de muziek, de taal, de docenten en de vrijwilligers willen samen met de ouderen voor een programma zorgen waar ze zich prettig en vertrouwd bij voelen.

Fitheidstest in het kader van Sociaal Vitaal in Moordrecht

Na een startbijeenkomst op 21 oktober in Utrecht, zijn de activiteiten nu goed op gang gekomen. In Moordrecht heeft op 24 november de eerste bijeenkomst plaatsgevonden waarbij een fitheidstest is afgenomen. Wethouder Daan de Haas was ook aanwezig en sloot de middag af door te benadrukken hoe belangrijk hij het vindt dat ook Molukse ouderen deelnemen aan een uitgebreid beweegprogramma als Sociaal Vitaal.

Ook wethouder de Haas laat de bloeddruk opmeten

Een paar dagen werd de test in Zwolle afgenomen. Ook hier weer was de opkomst hoog en de sfeer goed. Mevrouw C. Duran had de organisatie van de dag tot in de puntjes geregeld.
In de komende weken volgen de testen in Zwolle, Eindhoven, Zoetermeer en Amsterdam. In Hoogeveen zijn de vrijwilligers reeds geïnformeerd en in Breda is een stappenplan gereed. Beide plaatsen stemmen nog een datum af voor de eerste bijeenkomst. In alle locaties is het enthousiasme groot, zowel onder de vrijwilligers als onder de ouderen. Via de nieuwsbrief houden we u op de hoogte van de voortgang van Sociaal Vitaal.

Het AD schreef over Sociaal Vitaal. Klik hier>>

November 2017
Migrantenouderen in beeld
Het is verheugend om te constateren dat migrantenouderen de afgelopen maanden veelvuldig in beeld waren bij verschillende media en maatschappelijke organisaties. We kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat de intensieve lobby van het NOOM én de viering van 10 jaar NOOM hebben bijgedragen of zelfs aanleiding hebben gegeven tot het besef dat de komende jaren niet alleen het aantal migrantenouderen groeit, maar ook de problemen waarmee zij en hun omgeving worstelen.
Vanuit het NOOM zullen we de komende periode alles op alles zetten opdat politici en beleidsmakers dit besef omzetten in passende maatregelen en beleid. Hierover hebben de NOOM-leden op 18 november in Utrecht met elkaar gereflecteerd en de prioriteiten voor de komende periode vastgesteld (hier komen we volgende nieuwsbrief op terug).

Hieronder volgt een overzicht van de conferenties en media-uitingen waaraan het NOOM de afgelopen periode op een of andere wijze een bijdrage heeft geleverd:

Op 6 oktober organiseerde de Nederlandse Vereniging voor Demografie het seminar ‘Oudere migranten in Nederland’. Ook het NOOM leverde hier een bijdrage. Naar aanleiding van het seminar verscheen in het Nederlands Dagblad het artikel ‘Te weinig oog voor oudere migranten’. Klik hier>>
Op 10 oktober besteedde MiraMedia in haar nieuwsbrief aandacht aan de situatie van oudere migranten. Klik hier>>
Nieuwsuur zond op 22 oktober een item uit over dementie bij oudere migranten. Klik hier>>
Op 31 oktober was het NOOM aanwezig bij de ondertekening van het Charter Diversiteit door tien werkgevers uit de sector zorg en welzijn. Zij markeerden de toegevoegde waarde van diversiteit voor hun organisatie. NOOM-voorzitter Bouchaib Saadane gaf aan dat het NOOM graag adviseert hoe een organisatie meer divers te krijgen.
Op zaterdag 4 november presenteerde het NOOM een workshop ‘Mijnkwaliteitvanleven.nl’ op de landelijke Molukse mantelzorgdag in Woerden.

Lucía Lameiro García over Mijnkwaliteitvanleven.nl

Op 7 november vond de tweede bijeenkomst plaats van NOOM in het kader van BeterOud. Hier bespraken we onder begeleiding van projectleider Miranda Wesselink van KBO-PCOB het ontwikkelde toetsingskader voor projecten voor ouderen vanuit het perspectief van migrantenouderen. Dat leidt tot een uitgebalanceerd document, getiteld ‘Wat vinden ouderen belangrijk bij wonen, de buurt, vroegsignalering en transmurale zorg?’. Hierin is ook expliciet plaats voor de wensen en behoeften van ouderen met een migratieachtergrond.

V.l.n.r.: Miranda Wesselink, Shirley Ramdas, Juan Seleky, Theo Papilaja
en Yvonne Heygele

Op 8 november nam het NOOM deel aan het slotdebat over wonen, zorg en welzijn van migrantenouderen, tijdens de conferentie ‘Etnische ouderen. Perspectieven voor zorg en wonen’. Deze conferentie werd mede georganiseerd door de Vrije Universiteit Amsterdam en het Instituut voor Maatschappelijke Veerkracht.
Op 9 november schoof het NOOM aan bij de door PEP Den Haag georganiseerde conferentie ‘Cultuursensitieve mantelzorgondersteuning’ in het kader van de week van de mantelzorg. De signalen en aanbevelingen die door het NOOM zijn opgehaald uit de bijeenkomsten Zorg Verandert vormden de basis van de NOOM-bijdrage.
Op 20 november presenteerde een coalitie van twintig organisaties, waaronder het NOOM, aan minister Hugo de Jonge van VWS, een pleidooi om te komen tot een ouderenvriendelijke samenleving waarin het welbevinden van kwetsbare ouderen en meer samenhang in beleid centraal staat. De organisaties vragen zowel de landelijke als de lokale overheid aandacht voor passende integrale zorg, met oog voor informele zorg in een woning en woonomgeving die past bij de wensen van ouderen. Klik hier>>
Op 27 november hield lidorganisatie Chun Pah een landelijke vrijwilligersdag. Ook daar gaf NOOM acte de présence.

November 2017

NOOM op Twitter en Facebook
Wist u dat u op naast onze nieuwsbrief ook op de hoogte kunt blijven van onze activiteiten via Twitter en Facebook?

23 september 2017

NOOM tien jaar, een mijlpaal om te vieren!
En dat hebben we gedaan! Op zaterdag 23 september zette het NOOM zijn tienjarig jubileum luister bij met een mooi programma voor genodigden en culturele optredens op de 50PlusBeurs. Het NOOM heeft zich laten zien onder de titel: ‘Diversiteit is onze kracht’.
Hieronder een impressie van de dag.

Dana Fung Loy begeleidt de binnenkomst van de gasten

Christina Harrevelt, eerste voorzitter van het NOOM en sinds enkele jaren penningmeester, heette de 250 aanwezigen welkom. In haar toespraak haalde ze herinneringen op aan de eerste vergaderingen die leidden tot de oprichting van het NOOM. Met een knipoog vertelde ze hoe ze opeens las in de notulen van een overleg dat zij bereid was om op te treden als voorzitter: Ik kon het me niet meer herinneren. Ze eindigde haar terugblik met een variatie op een citaat van Jeanny Vreeswijk-Manusiwa, toen nog coördinator van de LSMO (Landelijke Stuurgroep Molukse Ouderen) en tegenwoordig een van de NOOM-coördinatoren, op een conferentie die voorafging aan de vorming van NOOM:
Een samenleving zonder de bijdrage van oudere migranten is als een vaas zonder bloemen.

Hoe staat het ervoor met de oudere migranten? Roelof Schellingerhout, oud-onderzoeker gezondheid en migranten van het Sociaal Cultureel Planbureau, presenteerde op verzoek van het NOOM cijfers die een beeld geven van de maatschappelijke positie van migrantenouderen. Opvallend, maar niet nieuw, is hun relatief slechte financiële positie. Maar ook op andere gebieden, zoals gezondheid en welzijn zijn de cijfers niet rooskleurig. Schellingerhout pleit voor meer aandacht voor oudere migranten:

De groep niet-westerse ouderen is tamelijk onzichtbaar, zowel in de media en politiek (want ‘oudere migranten slopen geen bushokjes’) als in onderzoek (want ondervertegenwoordigd in databestanden). Het laatste landelijke profiel (gwao 2003) dateert van acht jaar geleden. In de tussentijd is de groep in omvang toegenomen en daarbij ouder en waarschijnlijk meer hulpbehoevend geworden. Bovendien hebben er in de tussentijd diverse veranderingen in het Nederlandse zorgstelsel plaatsgevonden, waarbij niet voor alle wijzigingen duidelijk is welke gevolgen deze voor de oudere migranten hebben gehad.

Voor de presentatie ‘Migrantenouderen in cijfers’ van Roelof Schellingerhout, klik hier>>

Tijdens de eerste gesprekstafel ‘Inkomen, koopkracht en pensioen’ sprak Lucía Lameiro García, coördinator van NOOM, met vier gasten. De getoonde cijfers maken volgens haar duidelijk waarom het NOOM zich zo hard maakt om de kostendelersnorm ook af te schaffen voor AOW-gerechtigden met een Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen (AIO):
Als je een AOW-gat hebt en ook nog eens voor enkele honderden euro’s per maand gekort wordt op je AIO, dan heb je geen geld om te besteden aan gezonder eten, activiteiten om je sociale contacten te onderhouden of meer te bewegen.

Manon Vanderkaa, directeur KBO-PCOB, vertelde hoe jaarlijks rond Prinsjesdag een aantal seniorenorganisaties opdracht geeft om de begroting door te rekenen op de gevolgen voor de koopkracht van ouderen:
Dit jaar is gekozen voor een andere insteek. Regioplan heeft onderzoek gedaan op lokaal niveau. De uitkomst is dat er grote verschillen bestaan tussen gemeenten, in eigen bijdrage Wmo, gemeentelijke woonlasten, waterschapsheffing en motorrijtuigenbelasting. Vanuit het onderzoek hebben we de oproep gedaan aan het nieuwe kabinet en gemeenten om een bindend convenant af te sluiten: verlaag de eigen betalingen.

V.l.n.r. Manon Vanderkaa, Freddy May, Linda Voortman,
René Peters, Lucía Lameiro García

René Peters, Tweede Kamerlid voor het CDA:
Gemeenten kunnen heel veel. Dat weet ik, omdat ik wethouder ben geweest in Oss. Het is belangrijk om te zorgen dat niemand onder het bestaansminimum zakt. Het kost geld om op lokaal niveau maatregelen te nemen, maar dat levert ook heel veel op.

Linda Voortman, Tweede Kamerlid voor GroenLinks:
Het is goed om gemeenten op te roepen om maatregelen te nemen om de kwetsbare groepen te ondersteunen. Maar de ene gemeente heeft veel mensen met een bijstandsuitkering, een andere heeft veel mensen met een chronische aandoening. We moeten er ook voor zorgen dat er voldoende budget is voor gemeenten om maatregelen te nemen.

Beide kamerleden beloofden zich in te zetten voor de totstandkoming van een convenant en bovendien de kostendelersnorm voor ouderen met een AIO (Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen) van tafel te krijgen.

Freddy May, voormalig coördinator van NOOM, momenteel betrokken als adviseur:
Oudere migranten zijn bereid om zelf iets te verbeteren aan hun situatie. De wil is aanwezig, maar er is meer erkenning en waardering nodig. Hun initiatieven verdienen facilitering.

Een ontroerend intermezzo werd verzorgd door Walter Palm. Hij was jarenlang secretaris van het LOM (Landelijk Overleg Minderheden). Lucía Lameiro García:
We hadden Walter, zelf inmiddels gepensioneerd, kunnen vragen om een speech waarin hij het ontstaan van NOOM nog eens door zou nemen. We hebben echter gemeend hem aan te moeten spreken op zijn andere passie en talent. Als dichter is Walter in staat om in heel weinig woorden duidelijk te maken waar het om gaat, op een wijze die je direct raakt.

Speciaal voor de feestelijkheden van deze dag schreef hij een gedicht voor het NOOM:

ONVERANDERLIJK
Onveranderlijk als
de hemelsblauwe lucht op een ansichtkaart.
Onveranderlijk als
de trouwe brieven van mijn moeder.
Onveranderlijk als
de zoete geur van guave.
Onveranderlijk als
de kleur van bloeiende flamboyant.
Onveranderlijk
bloeien de zoete herinneringen
van heel lang geleden.
Onveranderlijk
mijn jeugdherinneringen
verankerd in mijn geheugen.

De tweede gesprekstafel was gewijd aan ‘Wonen, zorg en welzijn’.
Yvonne Witter, adviseur van Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg, ging in op de inventarisatie van initiatieven op het gebied van wonen en zorg, die is gedaan in samenwerking met KIS (Kenniscentrum Integratie en Samenleving), Universiteit Utrecht en het NOOM.
Het is een heel gevarieerde lijst geworden. Goed om te zien hoeveel nieuwe initiatieven er zijn. Ook veel initiatieven vanuit de mensen zelf. We hebben nu een overzicht. Heel belangrijk dat er nog meer variatie komt in vormen van wonen en zorg.

Voor het overzicht van initiatieven op het gebied van wonen en zorg voor oudere migranten, klik hier>>
Voor de blog van Yvonne Witter over het NOOM-jubileum, klik hier>>

Özgül Uysal-Bozkir is neuropsycholoog. Bij het AMC in Amsterdam heeft zij onderzoek gedaan naar dementie bij ouderen met een Turkse, Marokkaanse en Surinaamse achtergrond.
We constateerden dat de bekende testen niet werkten bij migrantenouderen. Ze zijn gebaseerd op westerse meetinstrumenten en werken met plaatjes die voor ouderen met een andere culturele achtergrond niet herkenbaar zijn, zoals een tennisracket. We hebben een nieuwe test ontwikkeld die wél werkt.

Sui Wah Li, bestuurslid van NOOM namens de Chinese ouderenorganisatie Chun Pah:
De meeste Chinezen doen geen beroep op de sociale voorzieningen. Mijn ouders bijvoorbeeld, hebben altijd gedacht: we zijn hier maar tijdelijk. Ze beheersen de Nederlandse taal niet goed en daardoor kunnen ze niet participeren. Mijn droom is: iemand met een Chinese achtergrond in de Tweede Kamer!

Cock Vermolen, voorheen directeur van de CSO (Samenwerkende Ouderenorganisaties):
Ik heb aan de wieg gestaan van het NOOM. Nu, tien jaar later, is mij gevraagd om het NOOM te evalueren. Hoe zou het NOOM nog (daad)krachtiger kunnen optreden om de positie van migrantenouderen en hun organisaties te kunnen verbeteren?

V.l.n.r. Yvonne Witter, Özgül Uysal-Bozkir, Sui Wah Li,
Cock Vermolen en Lucía Lameiro García

Yvonne Heygele, werkzaam als projectontwikkelaar en adviseur van NOOM presenteerde in een column een rapport over de activiteiten van NOOM in het kader van het landelijk programma Zorg Verandert. Hierin is plaats voor informatie en gesprek over de veranderingen in welzijn en zorg en wat deze betekenen voor oudere migranten en hun mantelzorgers.

Vanaf mei 2015 hebben we 225 vrijwilligers getraind, en 428 informatieve bijeenkomsten georganiseerd en begeleid, verspreid over het land. Daarmee zijn ruim 14.500 migrantenouderen en mantelzorgers bereikt. In het vervolgtraject schakelden we over op gespreksbijeenkomsten in kleine groepen. Daarvan zijn er tot vandaag nog eens 247 gehouden, waaraan ruim 2.700 ouderen en mantelzorgers hebben meegedaan. Hoezo, onbereikbare groepen?

Bouchaib Saadane, huidige voorzitter van NOOM, liet zien hoe trots hij is op het NOOM. Zijn gebruikelijke humor klonk door:
Het NOOM is echt een voorbeeld. We zijn opgericht in 2007, een jaar voor het uitbreken van de crisis. Veel bedrijven zijn omgevallen. Wij zijn alleen maar gegroeid! (…) Wij kunnen doceren op de universiteit hoe je met weinig mensen veel kunt bereiken. (…) Dat hebben we niet in een vacuüm gedaan, maar samen met onze broeders en zusters, die ons gezien hebben als volwassen en waardevol.

Aan het einde van zijn toespraak overhandigde hij het rapport ‘Samen-redzaam; de activiteiten, signalen en resultaten in het kader van Zorg Verandert’ aan Cor Langedijk, landelijk programmaleider.
Cor Langedijk:
Als er één ding is wat ik geleerd heb van het NOOM, dan is het hoe je een heel groot netwerk van vrijwilligers kunt organiseren.

Voor het rapport ‘Samen-redzaam’, klik hier>>

Aan het einde presenteerde Ans Willemse, voormalig lid van de Tweede Kamer voor het CDA en pleitbezorger voor de migrantenouderen, het Comité van Aanbeveling van het NOOM. Hierin hebben zitting Özgül Uysal-Bozkir, Cock Vermolen en zijzelf. Oud en jong gaan zich samen inspannen om het NOOM nog beter op de kaart te zetten:
Juist die hartelijkheid en gastvrijheid en de tijd nemen om naar mensen te luisteren is mij bij de medewerkers maar ook bij de mensen uit diverse culturen op bijeenkomsten van NOOM zo opgevallen. Er is altijd oog en oor voor elkaar. Is dat nu de kracht van een kleine professionele organisatie met ontzettend veel vrijwilligers? Of zitten deze eigenschappen in de genen van de mensen die naar Nederland zijn gekomen?

De complimenten van Ans Willemse betroffen echter niet alleen de oudere migranten en de vele vrijwilligers. Deze golden in het bijzonder ook voor Freddy May en Yvonne Heygele, want zonder hun bezielende aanpak was het NOOM nooit zover gekomen.

De slotwoorden waren voor Lucía Lameiro García. Zij bedankte alle aanwezigen hartelijk voor hun aanwezigheid. Woorden van dank waren er ook voor de sponsoren van deze dag, Stichting Terra en Omroep MAX evenals de verschillende ministeries en maatschappelijke organisaties die de activiteiten van het NOOM faciliteren. Dat deed zij mede namens collega Jeanny Vreeswijk-Manusiwa die wegens ziekte niet aanwezig kon zijn, maar ook heel hard meegewerkt had om deze dag voor te bereiden en tot een succes te maken, zelfs vanaf haar ziekbed. Alle gasten nodigde zij uit voor een bezoek aan het MAX-podium op de 50PlusBeurs, waar de lidorganisaties van NOOM culturele optredens verzorgden.

Van dinsdag 19 t/m zaterdag 23 september was het NOOM ook dit jaar met een stand aanwezig op de 50PlusBeurs. In de NOOM-stand kon men terecht voor informatie van de Sociale Verzekeringsbank, de Belastingdienst en het Nederlands Migratie Instituut, maar ook voor meer informatie over de projecten waaraan het NOOM deelneemt, zoals Mijnkwaliteitvanleven.nl, Zorg Verandert en Ouderen in de Wijk.
Vele migrantenouderen kwamen, met name op deze jubileumdag, naar de Beurs. ‘s Middags genoten zij en de overige beursbezoekers van het gevarieerde culturele programma dat het NOOM hen aanbood op het MAXterras.

Een kleine impressie van het spetterende middagprogramma
Met grote dank aan Rocky Tuhuteru voor de presentatie en
Victor Joseph voor de organisatie van het podiumprogramma!

Caribische senioren uit Rotterdam boden het NOOM-bestuur een prachtige taart aan!

Turks optreden door het trio Ismael

Molukse muziekgroep Masohi & Tifa Bunji

Kaapverdiaanse dans- en muziekgroep Lantuna

Wilt u nog iets kwijt over het NOOMjubileum? Maak gebruik van Twitter (@NetwerkNOOM) of Facebook (Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten). Hier kunt u ook meer foto’s van de viering van 10 jaar NOOM bekijken.

23 september 2017
Meer specifieke aandacht nodig voor welzijn en zorg oudere migranten in Nederland
Het NOOM, het Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten maakt zich ernstig zorgen over de toenemende gezondheidsproblemen van oudere migranten in Nederland en de structureel slechtere inkomenspositie van deze groeiende groep ouderen. Daardoor worden veilig wonen, gezonde voeding, meer bewegen en het onderhouden van sociale contacten sterk belemmerd. Zij krijgen vaker en op jongere leeftijd met (meerdere) chronische ziekten te maken. De combinatie met de toenemende eenzaamheid onder deze groep maakt dat zij drie tot vier keer meer kans hebben op het krijgen van dementie dan hun van origine Nederlandse leeftijdsgenoten.

Dat constateert het NOOM bij haar 10-jarig jubileum op 23 september in de Jaarbeurs in Utrecht. Dat wordt gevierd met een besloten ochtenddeel met vertegenwoordigers van politiek en maatschappelijk Nederland. De viering wordt afgesloten met een veelkleurig cultureel middagprogramma aangeboden aan de bezoekers van de 50PlusBeurs.

Voor het gehele persbericht, klik hier>>

18 september 2017
Koopkrachtverschillen senioren op lokaal niveau
Prinsjesdag is altijd een goed moment om te kijken naar de koopkrachtontwikkeling van ouderen. Maar door de decentralisaties geven de landelijke koopkrachtplaatjes steeds minder een exact beeld.
Seniorenorganisaties KBO-PCOB, FASv, KNVG, NOOM en NVOG lieten het onderzoeken.

In dit onderzoek, uitgevoerd door Regioplan, is gekeken of het voor de koopkracht van ouderen met relatief hoge zorgkosten uitmaakt in welke gemeente zij wonen. Dit vanwege de verschillende bedragen die gemeenten vragen als eigen bijdrage Wmo, maar ook voor de gemeentelijke woonlasten, waterschapsheffing en motorrijtuigenbelasting.

Wat blijkt? De verschillen tussen gemeenten lopen op tot honderden euro’s per jaar. De seniorenorganisaties willen dat het nieuwe kabinet en gemeenten een bindend convenant afsluiten over lagere eigen betalingen. Ze roepen alle gemeenten op de lokale goede voorbeelden te volgen, zoals het helemaal afschaffen van eigen betalingen.

De lokale verschillen zijn speciaal voor de lagere inkomensgroepen (waartoe verreweg de meeste migrantenouderen behoren) heel groot, nl. tot wel 395 euro per jaar. Zelfs in een gemeente als Amsterdam die er veel aan doet om de mensen met de laagste inkomens tegemoet te komen.

De maatregelen die door sommige gemeenten zijn genomen om de kostenstijgingen van de afgelopen jaren te compenseren, blijken verre van voldoende. Dit komt onder andere omdat gebruik van Wmo-voorzieningen gepaard gaat met andere zorggerelateerde kosten. Kosten die niet volledig worden vergoed door de ziektekostenverzekering (eigen risico en eigen bijdragen voor medicijnen bijvoorbeeld). De stijging van de zorgtoeslag is bedoeld om deze stijgende kosten op te vangen, maar het NOOM krijgt steeds meer signalen dat lang niet alle oudere migranten die in principe recht zouden hebben op zorgtoeslag deze toeslag ook aanvragen.

De resultaten van het onderzoek bevestigen de noodzaak om een maximum te stellen aan de totale zorgkosten van bijstandsgerechtigden en AOW-ers met een laag inkomen. De nieuwe kabinetsplannen beloven niet veel goeds in dit opzicht: opnieuw zullen de koopkrachtverschillen tussen deze groepen en degenen die betaalde arbeid verrichten, groter worden. Met andere woorden de koopkracht van de laagste inkomensgroepen stijgt voor het 9de jaar op rij niet of nauwelijks. Dit terwijl uit onderzoek van Ieder(in) blijkt dat de zorgkosten voor mensen die veel zorg nodig hebben tussen 2011 en 2016 verdubbeld zijn! Een alleenstaande met een netto-inkomen van 14 duizend per jaar zag zijn zorgkosten stijgen van 1.295 euro in 2011 naar 2.673 euro in 2016.

Het NOOM maakt zich ernstig zorgen over de koopkrachtontwikkeling bij grote delen van onze achterban. Natuurlijk gelden de in het onderzoek aangetoonde verschillen in lokale lasten voor iedereen, maar met name voor de mensen met een smalle beurs, waaronder vele migrantenouderen, zijn de voortdurende kostenstijgingen zeer ingrijpend.

Voor het persbericht, klik hier>>
Voor het volledige rapport van het onderzoek Van Almelo tot Zoetermeer: Verschillen in koopkracht van senioren op lokaal niveau, klik hier>>

September 2017
Woon- en zorginitiatieven voor migrantenouderen
In Nederland richten zo’n honderd woon- en zorginitiatieven zich op oudere migranten. Dit blijkt uit een verkenning van het Kennisplatform Integratie & Samenleving (KIS), uitgevoerd met het Netwerk van Organisaties voor Oudere Migranten en het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg.

De initiatieven zijn verspreid over het land en bestaan voornamelijk uit cultuurspecifieke woongroepen. De initiatieven richten zich vrijwel allemaal op één doelgroep met een afgebakende migratieachtergrond, bijvoorbeeld op ouderen van Surinaamse of Molukse komaf. Van interculturele initiatieven is nauwelijks sprake. KIS-onderzoeker Marian van der Klein: ‘Het is onduidelijk of dat voortkomt uit een bepaalde visie of onbewust zo is gegroeid.’

De meeste woongroepen bevinden zich in Amsterdam en Den Haag. In de hoofdstad zijn relatief veel woongroepen voor Surinamers. Er is een woongroep voor Turkse Nederlanders en eentje voor Marokkaanse Nederlanders. In Den Haag bevinden zich veel woongroepen voor Indische Nederlanders en Surinaams-Hindoestaanse Nederlanders. In Rotterdam varieert de doelgroep van Chinese Nederlanders, via Kaapverdiaanse Nederlanders tot Surinaams-Javaanse. In een verpleeghuis in de Maasstad woont zelfs een mix van Hindoestaanse, Afro-Caribische, Turkse en Marokkaanse Nederlanders.

Levende lijst
De inventarisatie is opgesteld als een ‘levende lijst’. Dat wil zeggen dat deze steeds bijgewerkt zal worden, zodat er een actueel overzicht bestaat met woongroepen, verpleeghuizen en aanbieders van thuiszorg en dagbesteding. Dat is belangrijk, want het aantal (woon)zorginitiatieven dat zich richt op ouderen met een migratieachtergrond blijft toenemen.

Voor meer informatie over de inventarisatie en de lijst met woon-zorginitiatieven, klik hier>>
Voor een artikel over de inventarisatie, klik hier>>

September 2017
Gemeenteraadsverkiezingen in aantocht
Ook al hebben we nog steeds geen kabinet na de vorige Tweede Kamerverkiezingen, de voorbereidingen voor de gemeenteraadsverkiezingen gaan natuurlijk gewoon door. In deze periode wordt gewerkt aan de verkiezingsprogramma’s. Dat is hét moment om aandacht te vragen voor zaken die voor ouderen, óók migrantenouderen, van belang zijn. De resultaten van Mijnkwaliteitvanleven.nl (zie hierboven) en de ervaringen in de gespreksbijeenkomsten Zorg Verandert laten zien hoe belangrijk het is om signalen en aandachtspunten naar voren te brengen om daarmee te zorgen voor een goede lokale belangenbehartiging.

KBO-PCOB heeft een mooie website gemaakt. Hier vindt u onder andere een speerpuntenkaartje, een manifest met aanbevelingen voor een seniorvriendelijke gemeente, een checklist om na te gaan hoe seniorvriendelijk uw gemeente wel of niet is, en een stappenplan. Neem eens een kijkje en laat u inspireren om ook als belangenbehartiger aan de slag te gaan in uw eigen gemeente.

Voor de website Seniorvriendelijke gemeente van KBO-PCOB, klik hier>>

Ook Zorgbelang Overijssel heeft adviezen opgesteld voor de politieke partijen. Deze gaan over allerlei zaken die met welzijn en zorg te maken hebben. Klik hier>>

Voor vragen en ondersteuning waar het gaat om specifieke punten voor migrantenouderen kunt u uiteraard bij het NOOM terecht:
Lucía Lameiro-García, E: lameiro@netwerknoom.nl of M: 06 20966432.

September 2017
Langer thuis wonen vraagt om een veilig huis
Ouderen blijven steeds langer zelfstandig thuis wonen. Maar dan is het wel van belang dat het huis veilig is. Aanpassingen en hulpmiddelen kunnen uitkomst bieden. Er bestaan al verschillende checklists om het huis onder de loep te nemen. Nu is er ook een infographic gemaakt. Deze toont per kamer in huis tips en hulpmiddelen die kunnen helpen.

De infographic werd gemaakt door Jochen Bilderbeek en is vertaald uit het Engels (originele bron). Bilderdeek is ergotherapeut en mede-eigenaar van Ergotherapiepraktijk Emergo. De website BeterOud heeft de infographic opgenomen, zodat deze makkelijk vindbaar is.
Voor de infographic, klik hier>>

In het project ‘Bewegen voorkomt vallen’ heeft NOOM ook aandacht besteed aan de veiligheid in huis. In dit project werkten we onder andere samen met Veiligheid.nl (voorheen: Consument en Veiligheid). Deze organisatie heeft een handige brochure gemaakt, die u goed kunt gebruiken bij de check van uw huis. Hier leest u hoe u zich kunt beschermen tegen vallen, brand en inbraak.
Voor de brochure ‘Hoe veilig bent u thuis?’, klik hier>>

Het is echt aan te bevelen om uw huis eens helemaal goed na te lopen, liefst samen met iemand die u daarbij kan helpen!

September 2017
Jaarverslag NOOM over 2016 beschikbaar
Het is altijd een hele klus: de samenstelling van het jaarverslag van het NOOM. Dat gold ook weer voor de rapportage over 2016. Ieder jaar opnieuw zijn we zelf weer blij en trots als we terugkijken op zóveel activiteiten met en door oudere migranten. We wensen u veel leesplezier!
Voor het NOOM jaarverslag over 2016, klik hier>>

Juli 2017
Sociale gevolgen van ziekte en handicap onderbelicht
De zorg en ondersteuning richt zich te weinig op sociale gevolgen van ziekte en beperking. Vooral mensen jonger dan 65 jaar ervaren veel negatieve gevolgen van hun ziekte of handicap. Meer dan de helft (58%) van hen geeft hun kwaliteit van leven een 6 of lager. Dit blijkt uit landelijk onderzoek. Mijnkwaliteitvanleven.nl presenteert vandaag haar vierde rapport, met uitkomsten van ruim 27.000 deelnemers.

Het samenwerkingsverband van Mijnkwaliteitvanleven.nl, waarvan Patiëntenfederatie Nederland initiatiefnemer is, roept gemeenten en zorgaanbieders op om meer aandacht te hebben voor het welzijn van mensen met een aandoening of beperking. Ruim de helft (56%) van mensen jonger dan 65 jaar ontbreekt het aan energie om te doen wat zij willen. Een aanzienlijk deel voelt zich weinig nuttig (30%) en heeft het gevoel weinig tot niets voor anderen te kunnen betekenen (23%). Daarbij overheerst voor 1 van de 3 mensen met een ziekte of handicap het gevoel van zorg en onzekerheid over de nabije toekomst. De uitkomsten laten zien dat er veel winst te behalen valt in de zorgsector en het sociale domein.

“De gevolgen van ziekte en handicap hangen vaak nauw met elkaar samen. Juist de sociale gevolgen bepalen de kwaliteit van leven”, aldus Dianda Veldman, directeur-bestuurder van Patiëntenfederatie Nederland. “Bij het vaststellen van de zorgvraag wordt te vaak maar naar een deel van de situatie gekeken. Zorg en ondersteuning dragen hierdoor onvoldoende bij aan kwaliteit van leven van mensen. Het is belangrijk dat mensen de kans krijgen hun hele verhaal te doen.” Een deelnemer van Mijnkwaliteitvanleven.nl zegt hierover: “Ik heb sinds 14 jaar een auto-immuunziekte. De ziekte heeft veel invloed op mijn psyche, ik word er wiebelig van. Ik mis soms de psychische ondersteuning. Er is vooral aandacht voor fysieke dingen.”

Veldman: “Wij roepen zorgloketten en zorgaanbieders op om te investeren in het contact met mensen die een zorgvraag hebben. Zodat mensen op ondersteuning kunnen rekenen, ook bij sociale gevolgen van ziekte en beperking. Graag gaan wij in gesprek met gemeenten, zorgaanbieders, zorgverzekeraars en zorgkantoren over de mogelijkheden die hiervoor zijn. Wij zien in de praktijk dat het gebruiken van de gesprekshulp van Mijnkwaliteitvanleven.nl leidt tot de goede gesprekken. Dat is in elk geval een mogelijkheid.”

Zelfde effecten bij deel van mantelzorgers
Dezelfde uitkomsten gelden ook voor een deel van de mantelzorgers. Zodra mantelzorgers vastlopen in de eigen situatie, komen zij vaak in een vergelijkbare vicieuze cirkel. Ze raken ernstig vermoeid en worden afhankelijk van anderen om de zorgtaak te delen, waardoor mogelijkheden voor ontspanning en een sociaal leven onder druk komen te staan. Zo verwoordt een deelnemer van Mijnkwaliteitvanleven.nl die zorgt voor haar partner met vergevorderde Alzheimer: “Mijn sociale wereld is klein. Er is veel onbegrip. Soms wil ik ertegen vechten, maar ik kan mijn energie wel anders gebruiken.”

Goed voorbereid in gesprek
Deelnemers aan Mijnkwaliteitvanleven.nl doen niet alleen mee vanwege het landelijk onderzoek om de zorg te verbeteren. Mensen met een aandoening of beperking, ouderen en mantelzorgers gebruiken de vragenlijst om hun eigen situatie in beeld te krijgen. Zelfstandig of met hulp van iemand uit de omgeving. Na afloop ontvangen zij een persoonlijk overzicht met hun uitkomsten. Daarmee kunnen zij goed voorbereid in gesprek over passende hulp en ondersteuning. Dagelijks groeit het aantal deelnemers. Op dit moment gebruiken ruim 38.000 mensen de vragenlijst. Organisaties kunnen de vragenlijst kosteloos aan cliënten, patiënten en hun mantelzorgers aanbieden.

De resultaten van het onderzoek tot en met juli 2017 zijn te lezen in de vierde beleidsrapportage van Mijnkwaliteitvanleven.nl: klik hier>>

Foto: Fleur Kooiman

Juni 2017
Kostendelersnorm houdt gemoederen in Tweede Kamer bezig
Vanuit het NOOM constateren we met blijdschap en opluchting dat met de brief van staatssecretaris Klijnsma naar de gemeenten (d.d. 12 december 2016) de kous nog lang niet af is wat de kostendelersnorm betreft. In deze brief wees de staatssecretaris de gemeenten erop dat zij AOW-gerechtigde ouderen die gekort worden vanwege toepassing van de kostendelersnorm tegemoet mogen komen. Zij stelde hiervoor 7,5 miljoen euro beschikbaar voor 2017 en 2018.
Naar de mening van het NOOM is dit echter een schijnoplossing. Het is een zeer beperkt bedrag dat voor alle gemeenten in Nederland is bedoeld en bovendien niet is geoormerkt. Ook leert de ervaring dat de voorlichting van de overheid aan oudere migranten ernstig tekortschiet. Bovendien is het aanvragen, maar vooral ook het toegekend krijgen van bijzondere bijstand, een behoorlijk complexe exercitie. Gewone burgers – laat staan die met een taalachterstand – komen daar vaak niet doorheen. Daarbij komt dat niet elke gemeente deze middelen zal besteden aan datgene waarvoor ze eigenlijk bedoeld zijn: het repareren van het financiële gat dat ontstaat als zorgbehoevende ouderen en hun kinderen samenwonen. Waardoor een oudere in bijv. de gemeente Den Bosch wél compensatie krijgt en een andere oudere – die in precies dezelfde situatie verkeert, maar in een andere gemeente woont – niet!
Dit betekent dat maar weinig ouderen op de hoogte zullen raken van deze mogelijkheid en dus ook uiteindelijk financieel zullen worden gecompenseerd. Hoezeer de NOOM-voorlichters zich ook zullen inspannen om (migranten)ouderen te informeren en te adviseren om bijzondere bijstand aan te vragen.

Om die reden heeft het NOOM, in wisselende samenstelling met andere ouderen- en migrantenorganisaties als KBO-PCOB, NVOG, KNVG, ANBO, IOT, SMN en COSBO-Stad-Utrecht, de afgelopen weken intensief gelobbyd. In de eerste plaats om de kostendelersnorm opnieuw op de Tweede Kameragenda te krijgen. In de tweede plaats, met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen maart 2018, stuurden we ook een brief naar gemeenteraadsleden én de besturen van de politieke partijen die de partijprogramma’s aan het schrijven zijn.

Voor de brief die we hierover stuurden aan de informateur en de bij de formatie betrokken fractievoorzitters, klik hier>>
Voor de brief aan gemeenteraadsleden en besturen van politiek partijen, klik hier>>

Voor dit moment is er een klein succesje geboekt. Dinsdagmiddag 13 juni werden maar liefst 2 moties betreffende de mantelzorgboete in de Tweede Kamer ter stemming gebracht.
De motie van ChristenUnie Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber was gericht op het afschaffen van de mantelzorgboete voor AOW-gerechtigden met een AIO-uitkering. Carla Dik-Faber beriep zich hierbij op het besluit een week eerder van het kabinet om de kostendelersnorm voor AOW-gerechtigden definitief niet in te voeren (Voorjaarsnota, d.d. 1 juni 2017). Als reden hiervoor gaf het kabinet aan dat niet duidelijk kan worden gemaakt of de invoering van deze maatregel een effect heeft op de zorg van kinderen voor hun ouders op leeftijd en van ouders voor kinderen die zorg nodig hebben. Volgens Dik-Faber worden mensen met een onvolledige AOW en daarnaast een aanvullende inkomensvoorziening ouderen (AIO) wél getroffen door de kostendelersnorm, terwijl ook voor deze groep niet duidelijk kan worden gemaakt wat het effect van de maatregel is voor de verlening van mantelzorg.
Daarnaast was er ook een motie ingediend door 50Plus, SP en DENK. Zij verzochten de regering om de mantelzorgboete voor alle mantelzorgers af te schaffen. Deze motie werd verworpen.

Tot onze grote teleurstelling kreeg ook de motie van de ChristenUnie géén Kamermeerderheid, maar werd aangehouden. Dat betekent echter wel dat achter de schermen nog naar een oplossing wordt gezocht. We zullen dus in de komende tijd blijven lobbyen. Ook doen we een beroep op u om Kamerleden en politieke partijen te blijven verzoeken om de kostendelersnorm voor alle AOW-gerechtigden in Nederland af te schaffen: een maatregel waar niemand bij gebaat is en die in alle opzichten haar doel voorbij schiet. Zeker gezien ook de snelle stijging van het aantal oudere migranten de komende jaren én het tekort aan personeel in de zorg.

Juni 2017
Zorg Verandert ontwikkelt zich verder
‘Echt onder de indruk van de deskundigheid!’. Dat was de conclusie van hoofdtrainer Margret Hintze van het programma Zorg Verandert na afloop van de terugkomdagen voor de gespreksbegeleiders van NOOM. De vrijwilligers kwamen op 12 april en 8 mei bij elkaar om de ervaringen te delen en vooruit te kijken naar mogelijke verdere ontwikkeling van de bijeenkomsten.

Tijdens de terugkomdagen wisselden de gespreksbegeleiders vele tips met elkaar uit. Ze vertelden elkaar op welke manier zij het gesprek openden en wat hun ervaringen waren in de vier opeenvolgende gespreksrondes in de dialoogaanpak. Opvallend was vooral hoe goed de vrijwilligers de groepen kennen waar ze mee werken en hoe goed ze kunnen inspelen op lastige situaties.

Hoe gaan we verder?
In het middagprogramma hebben we gekeken hoe we de gesprekken verder kunnen brengen. Voor de rest van 2017 is het onze taak om enerzijds nieuwe groepen en vooral ook nieuwe regio’s uit te nodigen om ook eens een dialoog- of gespreksbijeenkomst Zorg Verandert bij te wonen. Anderzijds gaan we proberen nieuwe vormen van dialoog uit te voeren. Daarbij valt te denken aan een dialoogbijeenkomst tussen ouderen en hun mantelzorgers, om zo samen over en weer wensen en verwachtingen te verkennen. Of een dialoogbijeenkomst tussen vrijwilligers uit organisaties van (oudere) migranten en professionals uit de wijk.

Een van de conclusies van de terugkomdagen is dat de overgang van informatiebijeenkomsten naar gespreksbijeenkomsten een logische en positieve stap is geweest. In groepen waar eerder voorlichting is gegeven over de veranderingen in de zorg ligt een basis om verder te praten met deelnemers en lukt het dan makkelijker om na te denken over de initiatieven die zij zelf, als individu of als groep, kunnen nemen.

Zorgelijk blijven overigens de signalen over het gebrek aan informatie in de groeperingen van oudere migranten, de zoektocht naar ondersteuning en de negatieve bevindingen daarbij. Het NOOM werkt aan een rapportage over de resultaten van onze bijdrage binnen Zorg Verandert tot nu toe. Daarin zal ruim aandacht worden gegeven aan de signalen die we ontvangen uit de bijeenkomsten.

Wilt u een gespreksbijeenkomst Zorg Verandert organiseren voor uw groep?
Neem dan contact op met Yvonne Heygele, projectleider voor NOOM, E: heygele@netwerknoom.nl, M: 06 13354327.

Juni 2017
Nationaal Programma Ouderenzorg afgerond
Al sinds 2009 heeft het NOOM actief deelgenomen aan het Nationaal Programma Ouderenzorg (NPO). Vanuit het NOOM is geparticipeerd in diverse regionale netwerken en in het landelijke Ouderenplatform. Samen met ouderenorganisaties PCOB en KBO hebben we gewerkt aan de versterking van de stem van ouderen zelf (óók migrantenouderen!) bij de bepaling en uitvoering van onderzoeks- en implementatieprojecten in de zorg voor kwetsbare ouderen.

Onlangs verscheen de evaluatie van het NPO, dat gestart is in 2008 en nu is afgerond. Daaruit kwam naar voren dat de betrokkenheid van ouderen een mooi succes is geworden. Het ging om een diepgaande verandering, waarbij onderzoekers en zorgverleners zijn gaan leren niet (louter) te werken vanuit hun eigen veronderstellingen over wat goed is voor kwetsbare ouderen, maar hierover voortdurend in gesprek te gaan met de ouderen zelf. Deze verandering was niet makkelijk en we zijn er nog lang niet. Er valt nog veel ‘bekeringswerk’ te doen. Dus het versterken van ouderenparticipatie blijft nodig, ook al is het NPO nu afgelopen. Voor het NOOM blijft het de opgave om breed aandacht te genereren voor de specifieke problemen waarmee oudere migranten te maken kunnen hebben.

Daarom sluiten wij graag aan in de laatste fase van ‘Krachtig cliëntperspectief in het NPO’. Alles is nu gericht op bestendiging en borging van de opbrengsten van de afgelopen jaren. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de betrokkenheid van ouderen gewaarborgd blijft? Nu het NPO is afgelopen vallen de activiteiten onder de vlag van BeterOud. In de komende periode zult u deze term vaker tegenkomen!

Kijk alvast eens op de website BeterOud. Hier zijn vele projecten uit het NPO bij elkaar gebracht. Deze bieden voor belangenbehartigers op lokaal niveau een brede kijk op mogelijkheden om voor de meest kwetsbare ouderen verbeteringen te realiseren.
Voor de website BeterOud, klik hier>>

Juni 2017
Mijn kwaliteit van Leven – uw verhaal telt
Elders op deze website kunt u lezen over het project ‘Mijn kwaliteit van leven’ (MKVL). MKVL is een grootschalig landelijk onderzoek naar de tevredenheid van ouderen, chronisch zieken en mantelzorgers met de (veranderingen in) de zorg. Het onderzoek beslaat meerdere jaren.
Heeft u de vragenlijst al ingevuld, hartelijk dank hiervoor. Want hiermee levert u een bijdrage aan het krijgen van meer inzicht in wat u belangrijk vindt in het leven en wat u belemmert om te leven op de manier zoals u dat graag zou willen.

Heeft u de vragenlijst nog niet ingevuld? Dan doen we hierbij een dringend beroep op u om zich alsnog aan te melden. Door hier te klikken, ontvangt u de vragenlijst via email.
U kunt dan kiezen uit een verkorte of uit de volledige vragenlijst. Wij zijn al erg blij als u de korte vragenlijst zou willen invullen.
Mocht de link niet werken in uw e-mail programma, kopieer dan deze link naar de adresregel van uw browser:
https://profiel.mijnkwaliteitvanleven.nl/registreren/?utm_source=noom&utm_medium=website&utm_campaign=werving_deelnemers_2017

Waardevol
Uit de praktijk blijkt dat het samen bespreken en invullen van de vragen waardevolle gesprekken oplevert. Mensen krijgen beter en meer inzicht in hun eigen situatie, hoe tevreden zij zijn met de hulp en ondersteuning die zij krijgen en wat zij nodig hebben om te leven zoals zij dat graag zouden willen.
Wie meedoet aan MKVL ontvangt een samenvatting (Mijn kwaliteitsmeter) die goed van pas komt in gesprekken met bijv. familie, gemeente of zorgverlener(s).

Uw medewerking gevraagd
Maar ook als u de vragenlijst al heeft ingevuld willen wij uw medewerking vragen om zoveel mogelijk mensen te bereiken. U kunt op verschillende manieren uw bijdrage leveren.

Motiveer anderen om ook de vragenlijst in te vullen. Dat mogen ouderen, mantelzorgers en/of chronisch zieken zijn, maar ook anderen die niet tot een van deze groepen behoren. Graag zelfs. Want hiermee krijgen we nog beter inzicht in de factoren die bepalend zijn voor de tevredenheid van migranten(ouderen) en de knelpunten die u in het dagelijks leven ervaart. Van belang is wel dat u bij het beantwoorden van de vragen uitgaat van uw eigen situatie en niet de vragen beantwoordt namens/voor iemand anders!
Vanuit het NOOM zijn we ons ervan bewust dat lang niet alle migranten(ouderen) in staat zijn om (zelf) een vragenlijst online! in te vullen. Daarom zijn we ook op zoek naar vrijwilligers die hen hiermee willen helpen. Voor het interviewen van anderen en/of helpen invullen van de vragenlijst is eventueel een kleine vergoeding beschikbaar.
Voor de website van MKVL zijn we op zoek naar enkele ouderen, chronisch zieken of mantelzorgers voor een persoonlijk interview, met foto. Klik op deze link en vervolgens op één van de thema’s aldaar, voor enkele voorbeelden van dergelijke interviews.

Heeft u interesse om aan een interview mee te werken en/of anderen te helpen met het invullen van de vragenlijst, neem dan contact op met Lucía Lameiro García, coördinator van het NOOM: E: lameiro@netwerknoom.nl, M: 06-20966432

Mei 2017
Kennisatelier woon-zorginitiatieven van en voor oudere migranten
Voor ouderen is de goede combinatie van wonen en zorg een voorwaarde om waardig oud te worden. Hoe staat het daar eigenlijk mee als het gaat om migrantenouderen? In Nederland zijn er tal van voorbeelden. Waar gaat het goed? Hoe kan het beter? Dit soort vragen waren de aanleiding voor een onderzoek dat gepresenteerd werd op 29 mei 2017 tijdens een kennisatelier. Initiatiefnemers waren het Kennisplatform Integratie en Samenleving (KIS), het Netwerk van Organisaties voor Oudere Migranten (NOOM) en het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg (KCWZ).

Foto afkomstig uit artikel op website KIS

Het kennisatelier heeft onder andere een mooi artikel opgeleverd, met aan het einde tips voor geïnteresseerden. De inventarisatie van woon-zorg-initiatieven voor oudere migranten verschijnt binnenkort op een website. Ook komt er een literatuurlijst, die wordt samengesteld in samenwerking met de Universiteit Utrecht. Hierover zullen wij u later nader berichten.
Voor het artikel naar aanleiding van het kennisatelier, klik hier>>

Mei 2017
Inspiratie voor wonen, welzijn en zorg
Op 17 mei 2017 vond in het Spartastadion (‘het Kasteel’) in Rotterdam de regionale conferentie ‘Wonen, zorg en welzijn in een vitaliserende omgeving’ plaats. Deze werd georganiseerd in het kader van de regiotour van Beter Oud. Vanuit de Landelijke Stuurgroep Molukse Ouderen en NOOM waren Theo Papilaja en Juan Seleky aanwezig.

Onder leiding van Robbert Huijsman, bijzonder hoogleraar management en organisatie ouderenzorg aan de Erasmus Universiteit, werd een aantal presentaties gehouden over goede voorbeelden uit de praktijk. In de ochtend gaf Martine van Huuksloot van de Patiënten Federatie Nederland een toelichting op haar project Mijnkwaliteitvanleven.nl (voor meer informatie over dit project, klik hier>>). Kees Kools van het Care Innovation Center West-Brabant vertelde over innovaties waar zijn organisatie aan meewerkt. Zie hiervoor www.huis-van-morgen.nl en www.cic-westbrabant.nl. Interessant was ook de bijdrage van Mieke van der Ven-Heere van het Genero-netwerk over de participatie van ouderen in het zorgonderwijs. Bij Avans Hogeschool loopt een onderwijsprogramma ‘Levensecht-Golden Oldies’. Hierbij trekken studenten en ouderen met elkaar op en steunen elkaar in kennis en levenservaring op basis van wederkerigheid. De ochtendsessies werd afgesloten met bijdragen van twee vertegenwoordigers van de lokale overheid. Onno de Zwart, directeur Maatschappelijke Ontwikkeling van Rotterdam, vertelde over het programma ‘Rotterdam, slow city’ (Een goede stad werkt ook voor kinderen en ouderen). Miriam Haagh, wethouder Sociaal Domein en Onderwijs bracht enkele concrete initiatieven in Breda voor het voetlicht, waarbij ouderen, bedrijfsleven, onderwijs, maatschappelijke organisaties en gemeente samenwerken.
In de middag waren er inspiratiesessies. De vertegenwoordigers van LSMO en NOOM deden mee in de sessie van Habion, gericht op ‘het opnieuw uitvinden van het bejaardenhuis’. Voor meer informatie hierover, klik hier>>

3 mei 2017
Brief aan informateur over kostendelersnorm AIO
Het NOOM heeft vandaag een brief gestuurd naar informateur Edith Schippers om de zorgen rondom de kostendelersnorm voor ouderen met een AIO (Aanvullend Inkomen Ouderen) onder de aandacht te brengen.
De invoering van de kostendelersnorm is door het zittende kabinet uitgesteld tot 2019. Wij vragen Mw. Schippers dringend in overweging te nemen om bij de beslissing over de afschaffing van de kostendelersnorm in de AOW ook de kostendelersnorm in de AIO te betrekken. Het gaat in beide gevallen immers om AOW-gerechtigde ouderen.
Het onderwerp van de kostendelersnorm voor AIO-ers is voor NOOM zeer belangrijk omdat 90% van de AIO-ers migrant zijn.
De brief is mede ondertekend door KBO-PCOB, NVOG, IOT en SMN.
Voor de brief aan de informateur, klik hier>>

April 2017
Christina Harrevelt geridderd!
Met grote vreugde en trots kan het NOOM u mededelen dat onze penningmeester Christina Harrevelt bij de jaarlijkse lintjesregen een koninklijke onderscheiding heeft ontvangen. De Burgemeester van Leiden mocht haar vertellen dat het Koning Willem Alexander heeft behaagd Christina te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

In de vele aanbevelingen voor deze decoratie werden Christina’s talloze activiteiten naar voren gehaald. Rode draad daarin was haar grote inzet voor vrouwen en migrantenouderen. Binnen Fos’ten, de organisatie voor 50+ Surinaamse vrouwen en tevens lidorganisatie van NOOM, komen deze beide samen. Al heel wat jaren zorgt Christina als voorzitter van Fos’ten voor de grote jaarlijkse bijeenkomsten. In de Jaarbeursbijeenkomst in september staat een actueel thema centraal. Ook is er veel aandacht voor de rolmodellen onder de Surinaamse vrouwen. In april is er de ‘Mi boto lai’. Deze dag is altijd gewijd aan het Surinaams cultureel erfgoed in al zijn verscheidenheid. Daarnaast schrijft ze voor de Koranti (ledenblad), doet ze de ledenadministratie en voert ze mooie projecten uit, zoals de samenstelling van een cd met Surinaamse liedjes en de samenstelling van een herinneringskoffer met een Surinaams en Antilliaans memoryspel. Al die zaken doet ze natuurlijk niet alleen, maar samen met Fos’tens mede-bestuursleden. (Christina zal ongetwijfeld willen dat wij hen hier ook noemen!)

Voor NOOM was Christina vanaf de oprichting voorzitter, tot zij enkele jaren geleden deze rol verruilde voor die van penningmeester. In de eerste onstuimige groeijaren was Christina een zeer verbindende voorvrouw, die in hoge mate bijdroeg aan de saamhorigheid in diversiteit. Haar mildheid en uitnodigende houding maakt samenwerking met Christina tot een groot plezier. Deze kwaliteiten zorgden er ook voor dat het NOOMnetwerk zich sterk kon uitbreiden, zowel naar de achterban als naar vele samenwerkingspartners, zoals de andere ouderenorganisaties.

Christina is een veelzijdige vrouw. We mogen haar inschakelen als het gaat om advisering in projecten, het houden van een presentatie of workshop, het inbrengen van haar persoonlijke ervaringen, medewerking aan een filmpje of interview, het zoeken naar geschikte contactpersonen naar aanleiding van een verzoek van buitenaf. Alles kan, alles mag. We doen nooit vergeefs een beroep op Christina. En dat geldt ook voor de leden van het koor waarin zij zingt, haar kleinkinderen als oppasoma, verenigingen waarvoor ze jaren heeft gecollecteerd en ga zo maar door.

De koninklijke onderscheiding is meer dan verdiend voor alle werkzaamheden die Christina in haar jarenlange loopbaan en vrijwilligerscarrière heeft verricht en nog steeds verricht. We feliciteren haar en haar familie van harte!

April 2017
Tijdig spreken over het levenseinde
Begin april werd bekend dat het project ‘Tijdig spreken over het levenseinde’ is gehonoreerd. Geen makkelijk onderwerp, maar wel een thema dat op dit moment sterk in de belangstelling staat. Het project gaat NOOM uitvoeren in het kader van een breed meerjarenproject van de Coalitie Van Betekenis tot het Einde.
In oktober 2016 organiseerde het NOOM een studiedag over het levenseinde. Daar kwamen verschillende signalen naar voren:

Er zijn veel vragen bij migrantenouderen over de wijze waarop de zorg rond het levenseinde in Nederland is geregeld.
Niet altijd wordt de geboden zorg ervaren als passend.
Dat heeft niet alleen te maken met moeizame communicatie, maar ook met de visie op het levenseinde en de zorg die daarbij hoort.
Zorgverleners hebben te weinig kennis van cultuurspecifieke wensen en behoeften.
De tot dusver gebruikelijke familiezorg bereikt zijn grenzen.
Spreken over het levenseinde is een groot taboe. Dat maakt het moeilijk om wensen en verwachtingen kenbaar te maken, zowel binnen de familie als naar zorgverleners.

De bestuurders en betrokken vrijwilligers constateerden dat hier een taak ligt voor NOOM en onze lidorganisaties. We zijn in de laatste jaren niet bang geweest om taboe-onderwerpen aan te pakken. Zo hebben we aandacht besteed aan dementie en aan ouderenmishandeling. Zowel op het gebied van vergroting van kennis als in het creëren van (iets meer) openheid over alles wat te maken heeft met de laatste levensfase kunnen we in een driejarig traject stappen zetten.
De komende periode gaan we samen onderzoeken hoe we dat het beste kunnen doen. Via deze nieuwsbrief houden we u op de hoogte.

April 2017
Vragenlijst Financieel misbruik
De Hogeschool van Utrecht doet in opdracht van Stichting Samen Velig Ouder Worden (SVOW) onderzoek naar financieel misbruik. Het gaat daarin over de bekendheid met het fenomeen financieel misbruik, behoefte aan hulp en eventueel toezicht op waardevolle eigendommen.
Het onderzoek kan online worden ingevuld. Maar u kunt ook gebruikmaken van pen en papier. Invullen duurt ongeveer 15 minuten.
De onderzoekers hebben 30.000 respondenten nodig. Dus we roepen u op om ook even tijd te maken om de vragenlijst in te vullen.

Uw antwoorden worden anoniem en vertrouwelijk verwerkt. U wordt niet gevraagd om uw naam of contactgegevens door te geven. De stichting Samen Veilig Ouder Worden gebruikt de antwoorden op deze vragen om meer te weten te komen over wat er nodig is om financieel misbruik bij ouderen en anderen die van zorg afhankelijk zijn te voorkomen en aan te pakken. Zo kan de Stichting passende hulpmiddelen ontwikkelen.

Voor de vragenlijst, klik hier>>
Voor de printbare versie, klik hier>>
U kunt deze na het printen en invullen voldoende frankeren en versturen naar:
Stichting SVOW
t.a.v. Onderzoek FM
Postbus 146
1120 AC Landsmeer

Scène uit ‘Van signaleren naar bespreken’,
educatief materiaal voor vrijwilligers
Foto: Riske de Vries

April 2017
Bouwstenen voor de gemeenteraadsverkiezingen
De verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn amper voorbij of de voorbereidingen voor de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar nemen al een aanvang. Hier liggen kansen voor ouderen, ook voor migrantenouderen!

Ouderenbeleid is steeds meer een zaak van de lokale overheid. De gemeente schept de voorwaarden zodat ouderen goed kunnen meedoen. Dat ouderen, en zeker ook oudere migranten, volop kunnen meedoen is geen vanzelfsprekende zaak. Hier ligt een belangrijke taak en uitdaging voor gemeenten. Hoe kunnen gemeenten die goed èn betaalbaar uitvoeren? In het document ‘Verzilver uw gemeente’ reikt NUZO (Regionaal Netwerk in Utrecht in het kader van het Nationaal Programma Ouderenzorg) bouwstenen aan voor een goed ouderenbeleid.

Maak gebruik van dit inspiratiedocument om partijen in uw eigen gemeente te benaderen. Er staan veel aanknopingspunten in om het gesprek aan te gaan over wensen vanuit de groeperingen van oudere migranten. Denk aan betaalbare en aanpasbare woningen, snelle procedures voor de aanpassing van woningen, aanbod van onafhankelijke cliëntondersteuning bij de Wmo-aanvraag. Allemaal zaken waarover we ook in de Zorg Verandert-bijeenkomsten signalen ontvangen. Zoek eventueel samenwerking met andere belangenbehartigers om uw eigen goede ideeën neer te leggen bij de lokale partijen die straks invloed gaan uitoefenen.

Voor de flyer, klik hier>>
Voor het document ‘Verzilver uw gemeente’, klik hier>>

April 2017
Portretten van oudere migranten in Europa
Onlangs bestond het ENIEC tien jaar. ENIEC is een Europese vereniging voor professionals en vrijwilligers die werkzaam zijn voor of met oudere migranten. Leden zijn stuk voor stuk betrokken mensen die zich inzetten voor oudere migranten, die het thema op de agenda proberen te krijgen en te houden, die oudere migranten een stem willen geven. Ook verschillende boegbeelden van NOOM zijn lid van ENIEC en wonen jaarlijks de internationale conferenties bij.
Ter gelegenheid van het jubileum is een boekje verschenen, getiteld ‘From home to home’. Hierin vertellen migrantenouderen uit verschillende landen hun eigen verhaal. Zij gaan in op het verleden en heden, en geven hun blik op de toekomst, op ouder worden. Ook Nancy Babel, werkzaam bij het Albeda College in Rotterdam en als vrijwilliger actief voor diverse dagopvangprojecten, is geïnterviewd.

Nancy Babel, foto: Claudia Kamergorodski
uit From home to home

Met het boekje willen de leden van ENIEC respect tonen aan de mensen die een nieuw leven hebben opgebouwd in een ander land en zichtbaar maken op welke wijze oudere migranten bijdragen aan de samenleving. ‘From home to home’ is (in het engels!) geschreven door Yvonne Witter, Ineke de Kam, Wendela Gronthoud en Saloua Berdai.
Voor het boekje met portretten, klik hier>>

Maart 2017
Toolkit Bekend maakt Bemind gepresenteerd
Twee jaar werkten NOOM, de Parkinson Vereniging en De Hart&Vaatgroep samen in het project Bekend maakt Bemind. Op zes plaatsen, verspreid over Nederland, werden activiteiten georganiseerd om oudere migranten te laten kennismaken met de ervaringskennis die patiëntenorganisaties te bieden hebben. Omgekeerd kwamen de patiëntenorganisaties in contact met de belevingswereld, vragen en wensen van oudere migranten op het gebied van gezondheid en kwaliteit van leven. Op donderdag 16 maart 2017 kreeg Bekend maakt Bemind een zichtbare plaats tijdens een bijeenkomst van PGO-Support, getiteld ‘Mooie resultaten van en voor patiëntenorganisaties’.

De activiteiten
Bekend maakt Bemind was een heel praktisch gericht project. Samen activiteiten uitvoeren leek ons de beste manier om elkaar te leren kennen. En dat werkte ook zo.
De lokale partners stonden centraal. Verschillende groeperingen van oudere migranten konden meedoen. Overal werden meerdere bijeenkomsten georganiseerd om interesse en vertrouwen te laten groeien. Platform Allochtone Ouderen Den Haag (PAL) bracht oudere Surinaams-Hindoestaanse ouderen bij elkaar, Stichting Perspectief Chinezen in Nederland organiseerde activiteiten voor Chinese ouderen in Rotterdam, Stichting Pasensie voor Surinaamse en Caribische ouderen in Amsterdam Zuid Oost, Stichting El Islaah oudere Marokkaanse vrouwen in Eindhoven, Wijkcentrum De Koloriet en MEE Drechtstreden Turkse oudere vrouwen in Dordrecht en Sinar Maluku in samenwerking met LSMO Molukse ouderen in Woerden.

De programma’s werden gemaakt op basis van de interesses en wensen van de deelnemers. Informatie over gezonde voeding, beweegactiviteiten, samen koken, buikomvang meten, voorlichting over medicijngebruik, ontspanningsoefeningen wisselden elkaar af. De inschakeling van deskundigen uit de eigen gemeenschappen had hierbij grote meerwaarde. Zij wisten goed aan te sluiten bij de dagelijkse werkelijkheid van de migrantenouderen.

Het mooiste waren de persoonlijke verhalen die ervaringsdeskundigen vanuit de patiëntenorganisaties kwamen vertellen. Zij lieten zien hoe zij zelf hun ziekte beleven en op welke manier zij daarmee omgaan. In tafelgesprekken werd met elkaar verder gepraat. Dat bracht veel teweeg bij de deelnemers:

In onze gemeenschap is het niet gebruikelijk om over je ziekte te praten. Dat houd je voor je. Het was voor onze ouderen een eye-opener om te horen dat iemand zo open daarover sprak. Toen hoorden we ook dingen van elkaar die we nog nooit gehoord hadden.

Iemand aan mijn tafel vertelde dat ze ziek was. Ik zei: ‘We kennen elkaar al zo lang, maar dat wist ik helemaal niet van jou’.

Toolkit
De activiteiten hebben veel tips en voorbeelden opgeleverd. Deze hebben we samengebracht in een toolkit, te vinden op de website van NOOM. Voor inspiratie, ideeën, voorbeelden en praktische materialen, klik hier>>

Maart 2017
Teken het manifest Waardig ouder worden!
De laatste tijd, zeker in het licht van de verkiezingen en de kabinetsformatie, wordt in Nederland veel gediscussieerd over ouder worden en ouderen. Het gaat over allerlei onderwerpen: inkomen, zorg rond het levenseinde, kans op werk en het eenzijdige beeld dat bestaat van ouderen. Omroep MAX, ChristenUnie en collega-ouderenorganisatie KBO-PCOB namen het initiatief om een manifest op te stellen onder de titel ‘Waardig ouder worden’. Dat moet leiden tot een maatschappelijk en politiek Zilveren Pact. Het NOOM heeft zich direct van harte aangesloten en steunt het manifest.

Het manifest heeft als doel dat een volgend kabinet zich serieus inzet voor een samenleving waarin ouderen een volwaardige plaats hebben. Enkele belangrijke punten uit het manifest:

Stel een coördinerend minister voor ouderenbeleid aan.
Zet alles op alles om eenzaamheid bij ouderen te voorkomen.
Stimuleer initiatieven waar ouderen elkaar kunnen ontmoeten.
Maak meer ruimte voor passende woonvormen.

Deelnemers geloven in een samenleving waarin ouderen een volwaardige plaats innemen. Een samenleving waarin zij goede zorg en liefdevolle aandacht krijgen, gewaardeerd worden om wie ze zijn en waarin zij kunnen blijven meedoen. Het is ons uit het hart gegrepen.

Op 21 februari j.l. hebben de initiatiefnemers het manifest aangeboden aan staatssecretaris Van Rijn van VWS. Hij zegde toe het manifest te ondertekenen.
Ook het NOOM was bij deze bijeenkomst aanwezig.

Inmiddels hebben al circa 20.000 mensen het manifest ondertekend. Ook u kunt meedoen!

Voor meer informatie over Waardig ouder worden, klik hier>>
Voor het manifest en ondertekening, klik hier>>

Maart 2017
NOOM doet appèl op volksvertegenwoordigers
De komende weken zal duidelijk worden wat de breed gevoerde maatschappelijke discussie rondom de zorg voor de ouderen heeft opgeleverd. Hoeveel geld zal het nieuwe kabinet reserveren en waarvoor precies? Voor migrantenouderen is het essentieel dat er ook aandacht wordt besteed aan hun specifieke noden, wensen en behoeften. Daarom zoekt NOOM ook zelfstandig contact met de politieke partijen. Uiteraard zullen we ons per brief richten tot de straks aan te wijzen formateur. In de afgelopen periode zijn ook al diverse contacten gelegd met verschillende politieke partijen. We hopen op korte termijn ingesprek te gaan met het CDA en de ChristenUnie. Eerder al, op 26 januari 2017, was het NOOM op bezoek bij de PvdA in de Tweede Kamer. We maakten van de gelegenheid gebruik om Stop-de-Stapeling handtekeningen te overhandigen. Over deze actie om te protesteren tegen de stapeling van kosten voor ouderen hebben we u al meerdere malen bericht. Naast de 16.000 handtekeningen die door de gezamenlijke ouderenorganisaties digitaal zijn verzameld, heeft het NOOM ook nog ruim 2.000 schriftelijke handtekeningen opgehaald.

NOOM-voorzitter Bouchaib Saadane overhandigt
een bundel Stop-de-stapeling-kaarten
aan Khadija Arib, voorzitter van de Tweede Kamer

Maart 2017
Inventarisatie van cultuurspecifieke voorzieningen rond welzijn, wonen en zorg
Tot onze grote vreugde zien we bij het NOOM steeds meer initiatieven ontstaan op het gebied van wonen, welzijn en zorg voor oudere migranten. Vaak komen die voort uit een migrantengemeenschap zelf, al dan niet in samenwerking met en steun van andere organisaties. Een ontwikkeling die veel perspectieven en goede voorbeelden biedt, mede ook gezien de snelle groei van het aantal oudere migranten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het NOOM regelmatig vragen krijgt van familieleden en van zorgprofessionals die op zoek zijn naar een geschikte voorziening voor een oudere migrant, het liefst in de eigen regio. Een geactualiseerd en volledig overzicht van deze initiatieven ontbreekt echter.

Dat is reden voor Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg, het Kennisplatform Integratie & Samenleving en het NOOM om zowel bestaande als nog startende initiatieven die georganiseerd zijn door en met migrantenouderen rond dagactiviteiten, wooninitiatieven en verpleeghuiszorg te verkennen. De inventarisatie is er ook op gericht om in kaart te brengen of deze woon- en zorginitiatieven voldoende aansluiten op de wensen en behoeften van oudere migranten. Voor deze inventarisatie zijn wij ook uitdrukkelijk op zoek naar burgerinitiatieven op het terrein van wonen, zorg en welzijn.

De bevindingen uit deze inventarisatie worden nog vóór de zomer tijdens een kennisatelier met direct betrokkenen besproken. Samen willen we aanbevelingen formuleren om te komen tot een betere aansluiting tussen de voorzieningen en de wensen en behoeften van migrantenouderen.

Kent u een initiatief? Meld het voor 3 april a.s.!
Ook bij vragen of opmerkingen kunt u bij ons terecht.
Jeanny Vreeswijk-Manusiwa,
E: vreeswijkmanusiwa@netwerknoom.nl, M: 06-30024524.

Maart 2017
Jaarlijkse oproep Avicennaprijs
In het najaar van 2017 zal weer de Avicennaprijs worden uitgereikt, al voor de tiende keer! Gezien de doelstelling plaatsen wij graag weer de oproep van het bestuur van de Stichting Avicenna om projecten of activiteiten voor te dragen van organisaties die in aanmerking komen voor deze stimuleringsprijs.

Criteria om in aanmerking te komen zijn:

de organisatie is werkzaam in de gezondheidszorg in Nederland
het project of de activiteit levert een duidelijke bijdrage aan verbetering van zorg-, hulp- en dienstverlening aan migranten en vluchtelingen, waardoor gezondheidsverschillen verminderen
de gehanteerde methodiek is innovatief en actueel
de activiteiten hebben een uitstraling binnen de eigen sector en/of naar andere sectoren
de resultaten zijn duurzaam en overdraagbaar.

Organisaties of projecten kunnen tot uiterlijk 15 mei 2017 per e-mail (info@avicennaprijs.nl) worden voorgedragen bij de secretaris van de Stichting Avicenna, de heer Rob van Dijk, met een beknopte, heldere omschrijving van betreffende activiteit en methodiek (2 à 3 A4tjes).
Verder informatie is te vinden op www.avicennaprijs.nl, klik hier>>

23 februari 2017
Lijsttrekker Kuzu van DENK wist via een livestream op hun Facebookpagina te melden dat artsen in Nederland allochtone ouderen eerder laten sterven. Dat was een forse en zeer ongenuanceerde uitspraak. Het NOOM heeft hierop kritisch gereageerd bij monde van coördinator Lucía Lameiro García. In RTL Nieuws en Een Vandaag werd hier aandacht aan besteed.

Het NOOM is het ermee eens dat door onder meer taal- en culturele barrieres helaas er dingen fout gaan in de zorg, ook bij migrantenouderen. Het NOOM herkent zich echter absoluut niet in het beeld wat Kuzu schetst en vinden dat die zijn doel voorbij schiet. DENK is niet alleen ongenuanceerd, maar maakt mensen onnodig bang en heeft geen oog voor de enorme inzet van het zorgpersoneel, noch voor de vele initiatieven (denk aan bijvoorbeeld de migrantenpoli’s) en de scholing van zorgpersoneel door onder andere het NOOM.

Daarnaast vindt het NOOM het belangrijk dat ouderen zelf goed geïnformeerd zijn over de wijze waarop in Nederland de zorg rond het levenseinde is geregeld. Het NOOM maakt er werk van om die informatie bij de migrantenouderen te brengen en hen meer zelfbewust te maken. Om die reden neemt het NOOM deel aan de Coalitie van Betekenis tot het Einde en start in dat kader in april met een project om de bewustwording en het praten over het levenseinde bij oudere migranten op gang te brengen.

Met vele betrokken partijen werkt het NOOM samen om meer cultuurspecifieke zorg te bereiken. Bewustwording en kennisoverdracht naar zorgprofessionals enerzijds en migrantenouderen en hun mantelzorgers anderzijds zijn daarbij essentieel. We zetten ons in om ervoor te zorgen dat de middelen die de komende jaren voor zorg beschikbaar komen ook hiervoor worden ingezet. Mede hierom heeft het NOOM het manifest ‘Waardig ouder worden’ ondertekend.

Januari 2017
AOW-gat oudere migranten iets kleiner…
Het is tegenstrijdig, maar oudere migranten hebben een heel klein beetje baat bij de verhoging van de AOW-leeftijd. Dat betekent namelijk dat er 2 jaar bij komen om de 100% AOW-opbouw te bereiken. Volgens recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) hadden Nederlanders met een migratieachtergrond in 2015 een AOW-aanspraak van gemiddeld 77 procent, 2 procent meer dan tien jaar daarvoor.
Het CBS zegt dat vooral de verhoging van de AOW-leeftijd gunstig uitpakt voor migranten. Vroeger bouwden ze op tussen hun 15de en 65ste levensjaar, nu tussen hun 17de en 67ste. Mensen die op latere leeftijd naar Nederland komen, hebben dus extra tijd om aanspraken op te bouwen.
Wel zijn er relatief grote verschillen tussen de verschillende migrantengroepen, blijkt uit de CBS-cijfers. Zo hebben Nederlanders met een Surinaamse achtergrond een gemiddelde AOW-aanspraak van 91%, terwijl migranten uit bijvoorbeeld Afrikaanse landen of het Midden-Oosten op gemiddeld 65 procent zitten. Turkse en Marokkaanse Nederlanders hebben AOW-aanspraken van 88% opgebouwd en Caribische ouderen van 83%. Voor inwoners met een Nederlandse achtergrond is de gemiddelde opbouw 99%.

Foto: Robert de Hartogh

Natuurlijk is het goed nieuws dat het AOW-gat voor de oudere migranten gemiddeld iets is gedaald. Maar echt een reden om te juichen is dit nieuws niet:

Het gaat maar om een heel kleine verbetering voor de groep als geheel. Oudere migranten met een groot AOW-gat zullen van deze kleine verbetering nauwelijks iets merken in hun portemonnee.
Oudere migranten die een Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen (zgn. AIO-uitkering) krijgen om hun inkomen aan te vullen, zullen zelfs helemaal niets merken van deze hogere AOW-opbouw.
Migrantenouderen hebben vaak al jaren een zeer laag inkomen. Voor velen was het al moeilijk om aan het werk te blijven tot de AOW-leeftijd. Door de verhoging daarvan is het nog moeilijker geworden om betaald aan de slag te blijven. Velen zijn door langdurige werkloosheid aangewezen op een bijstandsuitkering. Vaak is hun gezondheid door allerlei oorzaken (onder andere beroepsziekten als gevolg van werken in risicovolle sectoren) slecht.
De afschaffing van de partnertoeslag AOW heeft met name Turkse en Marokkaanse ouderen geraakt. Deze afschaffing is doorgevoerd vanuit de overweging dat tegenwoordig in de meeste gezinnen man en vrouw beide buitenshuis werken en de partnertoeslag dus niet meer nodig is. Echter in de Turkse en Marokkaanse gemeenschappen is het leeftijdsverschil tussen man en vrouw vaak veel groter dan in Nederland gebruikelijk is. Dat betekent dat het gezin het financieel moeilijk krijgt als de man de AOW-leeftijd heeft bereikt, terwijl zijn partner niet werkt en zij aangewezen zijn op alléén zijn AOW.
Het komt regelmatig voor dat migrantenouderen geen of maar een heel klein pensioen hebben. Dat betekent dat zij het tekort aan AOW daaruit onvoldoende kunnen compenseren.
Gelukkig bestaat de mogelijkheid van de Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen. Dit is echter een bijstandsuitkering en daar gelden allerlei strenge criteria voor. Voor een deel van de migrantenouderen is het daarom geen optie om hiervan gebruik te maken.
Tot slot: als ouderen met AOW en een AIO-uitkering besluiten om in te trekken bij hun kinderen omdat zij zelf zorg nodig hebben, of nog een kind bij hen in huis hebben dat bijvoorbeeld zorg behoeft, dan wordt hun AIO, op grond van de kostendelersnorm, met enkele honderden euro’s gekort.

Voor meer informatie, klik hier>>

Op vrijdag 13 januari 2017 besteedde de NOS op Radio 1 aandacht aan het CBS-rapport. Lucía Lameiro García kreeg gelegenheid om hierop te reageren. Daar wees zij op de zorgelijke financiële situatie van veel ouderen in de achterban van NOOM.

Voor de jaarlijkse geactualiseerde presentatie over AOW en pensioenen van NOOM, klik hier>>

Januari 2017
Beleidsrapportage Mijnkwaliteitvanleven.nl
Passende hulp en hulpmiddelen zijn niet voor iedereen bereikbaar.
Voor de derde maal is er een beleidsrapportage vanuit Mijnkwaliteitvanleven.nl, een initiatief van Patiëntenfederatie Nederland in samenwerking met Mezzo, Per Saldo, Zorgbelang Nederland, PCOB en NOOM. Deze is gebaseerd op 18.000 vragenlijsten die tot augustus 2016 online zijn ingevuld door mensen met een chronische ziekte of beperking, mensen die door het ouder worden belemmeringen ervaren en hun mantelzorgers. Het programma loopt tot 2019. 1.200 oudere migranten hebben de vragenlijst ingevuld (6%).

Belangrijke conclusie uit deze derde Beleidsrapportage: één op de drie mensen met een zorgvraag geeft aan dat zij niet beschikken over de hulp en/of hulpmiddelen die het beste bij hun situatie passen. Meest genoemde redenen? Zij hebben hier geen geld voor (41%) of komen er niet voor in aanmerking (37%).

Foto: Romi Tweebeke

Onvindbaar, onbereikbaar of onbetaalbaar
‘Wij constateren dat er voor een groot deel van de mensen een veel te hoge drempel is om passende hulp of hulpmiddelen te vinden. Zorg en ondersteuning is voor hen onvindbaar, onbereikbaar, onbetaalbaar, niet beschikbaar of niet passend’, zegt directeur Dianda Veldman van initiatiefnemer Patiëntenfederatie Nederland. Geldgebrek is een groot probleem binnen de ondervraagde groep mensen die aangeven dat zij geen passende ondersteuning hebben. Dit heeft een negatief effect op hun kwaliteit van leven. Mensen met een zorgvraag in combinatie met financiële problemen geven gemiddeld een 5 als rapportcijfer voor hun dagelijks leven (Nederland: 6,4). Mensen met geldgebrek geven veel vaker aan zelf niet meer te weten hoe hun situatie beter kan. Hierdoor verliezen veel van deze mensen grip op hun leven. Ze zien geen oplossingen meer en kunnen niet het leven leiden dat ze zelf graag willen. Als dit op meerdere vlakken in het leven het geval is en de situatie uitzichtloos wordt, geven mensen hun kwaliteit van leven nog maar een 4.
De bevindingen zijn voor NOOM zeer herkenbaar en komen volledig overeen met de signalen die we terug horen in de bijeenkomsten Zorg Verandert.
Voor het persbericht, klik hier>>
Voor de Beleidsrapportage, klik hier>>

Januari 2017
Interview Juan Seleky in nieuwsbrief Beter Oud
In de digitale nieuwsbrief Beter Oud van 8 december 2016 kwam Juan Seleky aan het woord, een van de bestuursleden van NOOM, tevens voorzitter van de Stichting Ondersteuning Stuurgroep Molukse Ouderen, de organisatie die NOOM-lidorganisatie LSMO ondersteunt. Juan is jarenlang werkzaam geweest als beleidsadviseur zorg- en ouderenbeleid in de gemeente Breda.

In het interview vertelt Juan over Wonen met Gemak, een project in Breda waarin senioren actief meedenken over het toekomstbestendig maken van hun huis om er zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. Hij is groot voorstander van co-creatie met ouderen. Ook vraagt Juan aandacht voor diversiteit. Hetgeen ons als NOOM-familie uit het hart gegrepen is!
Voor het interview, klik hier>>

Januari 2017
Mantelzorgvergoeding vanuit zorgverzekeraars
Zorgverzekeraars kunnen vergoedingen bieden voor mantelzorgers. Mezzo, landelijke vereniging die opkomt voor de belangen van mensen die zorgen voor een ander, laat zien welke vormen van vergoeding er zijn. Daarnaast heeft Mezzo de Consumentenbond gevraagd een overzicht te maken per zorgverzekeraar. Ook u kunt zo gemakkelijk nakijken of uw zorgverzekeraar zo’n vergoeding kent.
Voor een overzicht van mogelijke vergoedingen, klik hier>>
Voor een overzicht per zorgverzekeraar, klik hier>>

Januari 2017
Het NOOM wenst u een krachtig en veelkleurig 2017!
Het NOOM-bestuur en de medewerkers van het NOOM-bureau wensen u als vaste lezers van onze nieuwsbrief het allerbeste voor het nieuwe jaar. Het NOOM groeit gestaag door en is vol energie begonnen aan dit bijzondere jubileum-jaar: in 2017 bestaat het NOOM 10 jaar! Dat gaan we vieren op zaterdag 23 september, in de Jaarbeurs Utrecht op de slotdag van de 50 Plus Beurs. We nodigen u graag uit om daarbij aanwezig te zijn, dus houd de datum vast vrij. Meer informatie volgt!

2017 brengt het NOOM verschillende nieuwe initiatieven en de voortzetting van belangrijke lopende activiteiten. Een kleine vooruitblik:
Samenwerking met de Belastingdienst in Samen Digitaal. We gaan informatie geven over de veranderingen in de communicatie met de Belastingdienst. Belangrijk in verband met de belastingaangifte, maar ook bij het aanvragen van toeslagen.
Samenwerking met de Zorgverzekeringslijn in Rotterdam. Er zijn in deze regio verhoudingsgewijs veel problemen met het betalen van de zorgverzekering. Dat vraagt om voorlichting en gespreksbijeenkomsten om mensen ervan te doordringen hoe belangrijk het is om op tijd de premie te (blijven) betalen.
Deelname van NOOM in de Coalitie Van Betekenis tot het Einde. Het NOOM gaat aan de slag rond het thema ‘Tijdig spreken over het levenseinde’. Er wordt nog gewacht op definitieve financiering.
Ouderen in de Wijk. In 2016 heeft het NOOM een training verzorgd voor medewerkers van de bibliotheken die partner zijn in dit project. Ook in 2017 gaat het NOOM medewerkers trainen. Daarnaast zullen verschillende activiteiten van het NOOM als onderdeel van ‘Ouderen in de wijk’ worden aangeboden. Doel is dat meer kwetsbare ouderen hiervan kunnen profiteren, maar ook dat de gang naar de bibliotheek als de plek waar zij voor al hun vragen terecht kunnen meer vanzelfsprekend wordt.
We gaan door met de samenwerking met Zorg Verandert en we hopen nog veel gespreksbijeenkomsten te kunnen organiseren waarin migrantenouderen en mantelzorgers met elkaar uitwisselen over hun ervaringen met de veranderingen in welzijn en zorg. Nadenken over ‘later’ en het verkennen van meer mogelijkheden om jezelf en anderen te steunen om zodoende langer zelfstandig te blijven staan centraal. Nu al blijkt dat dit een goede manier is die mensen verder helpt.
Ook de samenwerking met Mijnkwaliteitvanleven.nl wordt voortgezet. Er wordt actief gezocht naar nieuwe wegen om ook oudere migranten te ondersteunen bij het invullen van de online vragenlijst en het zichtbaar maken van deze groepen.
Natuurlijk blijft de belangenbehartiging hoog op onze agenda staan. Eind januari zal een gesprek plaatsvinden met Tweede Kamerleden over verschillende zaken die oudere migranten betreffen. Des te belangrijker met de verkiezingen in aantocht!

December 2016
Derde beleidsrapportage van Mijnkwaliteitvanleven.nl:
Passende hulp en hulpmiddelen niet voor iedereen bereikbaar
Voor de derde maal is er een beleidsrapportage vanuit Mijnkwaliteitvanleven.nl, een initiatief van Patiëntenfederatie Nederland in samenwerking met Mezzo, Per Saldo, Zorgbelang Nederland, PCOB en NOOM. Deze is gebaseerd op 18.000 vragenlijsten die tot augustus 2016 online zijn ingevuld door mensen met een chronische ziekte of beperking, mensen die door het ouder worden belemmeringen ervaren en hun mantelzorgers. Het programma loopt tot 2019.

Belangrijke conclusie uit deze derde Beleidsrapportage: Eén op de drie mensen met een zorgvraag geeft aan dat zij niet beschikken over de hulp en/of hulpmiddelen die het beste bij hun situatie passen. Meest genoemde redenen? Zij hebben hier geen geld voor (41%) of komen er niet voor in
aanmerking (37%).

De bevindingen zijn voor NOOM zeer herkenbaar en komen volledig overeen met de signalen die we terughoren in de bijeenkomsten Zorg Verandert.

Voor het persbericht, klik hier>>
Voor de Beleidsrapportage, klik hier>>

Foto: Mijnkwaliteitvanleven.nl: Romi Tweebeeke

December 2016
Onderling gesprek centraal in Zorg Verandert
Al verschillende malen hebben we in deze nieuwsbrief gerapporteerd over het enorme succes van ‘Zorg Verandert’. Binnen dit landelijke programma heeft NOOM sinds het voorjaar van 2015 inmiddels meer dan 420 informatieve bijeenkomsten verzorgd over de veranderingen in de zorg. De honger naar informatie was heel erg groot. Sinds enkele maanden zijn we bezig met de vervolgstap: gespreksbijeenkomsten waarin de eigen ervaringen van deelnemers centraal staan.

Gespreksbijeenkomsten
Er wordt gewerkt in kleine groepen, zodat er ruimte is voor ieders eigen verhaal. Samen ‘dromen’ de aanwezigen over hun ideale toekomst en bedenken welke stappen zij zelf kunnen zetten om deze dichterbij te brengen. Natuurlijk weten we dat er allerlei belemmeringen zijn en dat de toekomst nooit perfect zal zijn. Deze aanpak is een manier om eigen initiatief te stimuleren en te leren zien dat er (meerdere) keuzemogelijkheden zijn voor de toekomst.
Tot nu toe zijn er 78 gespreksbijeenkomsten georganiseerd door 17 organisaties voor 50 lokale groepen, met name in de grote steden Rotterdam en Den Haag, en daarbuiten in bijvoorbeeld Velsen Noord, Nijmegen, Hoofddorp, Tilburg en Arnhem. De meeste bijeenkomsten hebben plaatsgevonden bij Chinese, Turkse en Marokkaanse groepen. In andere groeperingen en regio’s worden voorbereidingen getroffen voor het houden van bijeenkomsten. In veel gevallen is er één enkele gespreksbijeenkomst gehouden. Bij andere groepen blijken vervolggesprekken wenselijk om in de richting van het doel te komen.

Samen-redzaamheid is investeren in de eigen netwerken
Plannen is iets dat hoort bij de samenleving van tegenwoordig. Eigen regie en zelfredzaamheid ziet de overheid graag bij de burger. Maar het is duidelijk dat niet iedere burger in staat is om mondig en monter de eigen beperkingen te compenseren en eigen wegen uit te zetten.
Het is een belangrijke taak voor NOOM om op te komen voor de ouderen in de achterban die niet mee kunnen komen met de eisen die gesteld worden. Het zou te mooi zijn om nu vast te stellen dat alle ouderen, en dus ook de oudere migranten (én andere kwetsbare groepen) volop mee kunnen doen in de zelfredzame participatiemaatschappij. Dat zouden we wel willen, maar de signalen dat dat nog zeker niet het geval is zijn sterk. Die willen we graag overbrengen aan de overheid.

Tegelijk nemen we graag onze rol om ouderen en mantelzorgers in de migrantenfamilies te stimuleren om na te denken over hun wensen voor nu en later. Daar zijn we al een aantal jaren mee bezig. Zorg Verandert biedt ons mogelijkheden om dat verder door te zetten. We spreken ook liever niet van zelfredzaamheid, maar van samen-redzaamheid. Een belangrijk onderdeel van de gesprekken gaat over wat je samen kunt doen: met wie kun je praten, wie kan je helpen, hoe kun jij een ander helpen, wat kunnen we in de groepen met en voor elkaar doen. Dat is investeren in versterking van de eigen netwerken, doorontwikkeling en borging van wat in gang gezet is.

Lees meer over de gespreksbijeenkomsten! Klik hier>>

December 2016
Signalen uit Zorg Verandert
Het is duidelijk: de bijeenkomsten over de veranderingen in welzijn en zorg maken veel los bij migrantenouderen en mantelzorgers. De begeleiders zijn enthousiast over de respons en geven aan dat ze erg blij zijn dat ze hun bijdrage mogen leveren. Vanuit de bijeenkomsten kunnen we zien dat de mensen langzaam gaan beseffen wat de veranderingen gaan betekenen en wat van ieder van ons verwacht wordt. Duidelijk is ook dat niet iedereen voldoende is toegerust is om hierin mee te kunnen gaan.
Terugkijkend op de gespreksbijeenkomsten en de laatste informatiebijeenkomsten die nu nog gaande zijn pikken wij de volgende signalen op. De citaten komen uit de verslagen van de begeleiders.

Gebrek aan informatie over de veranderingen
Opvallend en zorgelijk is het om te ervaren hoe weinig door de gemeenten geïnvesteerd wordt om groepen burgers die minder aangesloten zijn op de algemene informatiekanalen (zoals huis-aan-huisbladen, Nederlandse radio en tv, internet) te betrekken bij de veranderingen die gaande zijn. Dat geldt zeker voor oudere migranten die vaak het Nederlands niet voldoende machtig zijn, niet digitaal vaardig zijn en soms analfabeet zijn. In heel veel gevallen melden de begeleiders dat de aanwezigen nog (vrijwel) niets wisten van de ontwikkelingen op het gebied van welzijn en zorg. Naast informatie over de richting van de veranderingen (langer thuis blijven wonen, zelfredzaamheid, meer zelf betalen) is behoefte aan informatie waar men terecht kan in de eigen omgeving.

Als gespreksbegeleidster was ik enigszins verbaasd dat er veel onbekendheid heerste. Dit omdat ik veronderstelde dat deze gemeente, een seniorvriendelijke stad, veel meer zou investeren in voorlichting aan diverse groepen. Een duidelijk signaal denk ik dat organisaties (welzijn en zorg, maar ook een platform van allochtone ouderen) niet iedereen bereikt. Ik had iets meer voorkennis verondersteld. Als die kennis er is, is dit gefragmenteerd. Regiotaxi is wel bekend, maar het Servicepunt weer niet.

Lees verder over de signalen die we ophalen in de bijeenkomsten Zorg Verandert. Klik hier>>

December 2016
Voorlichtingstraject Zorgverzekeringslijn & NOOM in Rotterdam gestart
Een te grote groep (oudere) migranten ziet zich elke maand weer voor de keus gesteld welke rekening wel en welke niet te betalen. De rekening van de ziektekostenverzekeraar is één van de rekeningen die zij te vaak noodgedwongen opzij leggen. Lang niet altijd is men zich bewust van de gevolgen hiervan. Wat men in ieder geval niet beseft is dat 6 maanden de rekening niet (geheel) betalen betekent dat men als ‘wanbetaler’ wordt aangemeld, waarna bovenop de zorgpremie maandelijks een boete dient te worden betaald. Net zolang totdat de achterstallige premie is betaald óf men een regeling met de zorgverzekeraar heeft getroffen.

De Zorgverzekeringslijn geeft sinds 2013 persoonlijk advies en praktische hulp om betalingsachterstanden te voorkomen en op te lossen via de gratis telefoon (0800-6464644) en via de website www.zorgverzekeringslijn.nl
Omdat migranten onvoldoende worden bereikt met algemene voorlichtingscampagnes én het NOOM herhaaldelijk heeft bewezen in staat te zijn om de groep kwetsbare oudere migranten wel te kunnen bereiken, besloten de Zorgverzekeringslijn en NOOM om de handen ineen te slaan. Ook werd besloten om het voorlichtingstraject te richten op migranten in Rotterdam.

Enkele cijfers
Van de ruim 290.000 wanbetalers in Nederland, is bijna de helft van migrantenafkomst. Rotterdam was met 28.230 wanbetalers op 1 januari 2015 (cijfers van de Zorgverzekeringslijn) de stad met het grootste aantal mensen dat hun zorgpremie niet op tijd betaalt. Van deze groep heeft 75% een migrantenachtergrond. Dat is niet verwonderlijk gezien de bevolkingssamenstelling van Rotterdam, maar vooral ook gezien de inkomenspositie van migranten.
Opmerkelijk is dat hoewel 41% van de mensen met een betalingsachterstand afhankelijk is van een uitkering, ruim een kwart van hen géén zorgtoeslag ontvangt.
De grootste groep zgn. wanbetalers is de groep 18 tot 35-jarigen: 50% van de 28.230 wanbetalers is jonger dan 35 jaar. Een op de 5 wanbetalers is ouder dan 50 jaar. Het NOOM richt zich met de voorlichtingscampagne in de eerste plaats op de oudere migranten. Echter, naast het goed voorlichten en bewustmaken van de consequenties van het niet (tijdig) betalen van de zorgpremie, zal een beroep op de ouderen worden gedaan om hun (klein)kinderen ook van het belang hiervan te doordringen.

Signalen uit het veld
Dat dit specifieke voorlichtingstraject nodig is, wordt bevestigd door de signalen die de 35 sleutelfiguren die aan de startbijenkomst op 8 december jl. deelnamen, ontvangen. Door de veranderingen en de complexiteit van het stelsel, heerst er grote onwetendheid en onduidelijkheid onder de verschillende migrantengroepen over de zorgverzekering: over de plicht om zelf een verzekering af te sluiten, ook als je zelf geen inkomen hebt; over het recht op zorgtoeslag, zelfs als je bij je ouders woont; over de eigen bijdrages en het eigen risico en de mogelijkheden om dat eigen risico mee te verzekeren, om maar enkele voorbeelden te noemen. Concrete signalen die de aanwezigen naar voren brachten waren verder:
Een grote groep denkt niet in aanmerking te komen voor zorg- en/of huurtoeslag en vraagt deze om die reden niet aan.
Er heerst grote schaamte om hulp in te roepen wanneer men in de schulden is geraakt.
Zelfs als men hulp zou willen inroepen, weet men vaak niet wáár aan te kloppen en heeft men hulp nodig omdat men de taal onvoldoende beheerst.
Er is een groep ouderen en kinderen die door de kostendelersnorm in de schulden is geraakt: door de korting op hun bijstandsuitkering kunnen zij niet meer rondkomen.
Er is een groep jongeren zonder inkomen (want geen studiefinanciering of uitkering) die ook met zorgtoeslag de premie niet kan betalen.
Er is een groep zonder vast woonadres die steeds van het kastje naar de muur wordt gestuurd en bij wie ondertussen de hoogte van de schuld blijft oplopen.
Door de stijging van de zorgpremie per 1 januari verwacht men dat het aantal wantbetalers verder toeneemt.

De aanwezigen hadden echter ook enkele suggesties om in ieder geval een deel van de problemen op te lossen:
De zorg- en huurtoeslag zouden direct overgemaakt moeten worden naar de desbetreffende instanties, zodat mensen niet steeds weer voor de onmogelijke keuze worden gesteld of zij hun ziektekostenverzekering, de huur of andere rekeningen moeten betalen.
Iedereen die recht heeft op zorg- en/of huurtoeslag zou dat direct moeten krijgen van de SVB dan wel de Belastingdienst aangezien deze instanties over de inkomensgegevens van betrokkenen beschikken.
Ook de gemeente Rotterdam zou moeten meedoen met de zgn. ‘Regeling uitstroom wanbetalers via gemeente’ die bijstandsgerechtigden de mogelijkheid biedt om sneller terug te keren naar een normale premiebetaling bij hun zorgverzekeraar.
Vervolg voorlichtingstraject
Op de bijeenkomst van 8 december volgt een training in januari waaraan 20 sleutelfiguren van de verschillende migrantengemeenschappen deelnemen. Zij gaan voorlichtingsbijeenkomsten in Rotterdam organiseren om de bewustwording onder migranten(ouderen) te vergroten over de ernstige consequenties van het niet (tijdig) betalen van de zorgpremie en hoe in een vroeg stadium te voorkomen dat schulden snel en hoog oplopen.
Wilt u ook een voorlichtingsbijeenkomst in Rotterdam organiseren? Neem dan contact op met NOOM-coördinator Lucía Lameiro García: lameiro@netwerknoom.nl / 06 20966432.

December 2016
Samen digitaal
Het is geen verrassing meer: de blauwe envelop verdwijnt en de overheid verwacht dat we steeds meer zaken via internet regelen. Ook onze belastingzaken. Digitaal communiceren heet dat. Maar hoe doe je dat als je niet ‘digivaardig’ bent, als je niet over een PC met internetverbinding beschikt, de Nederlandse taal niet machtig bent of laaggeletterd bent?

Bij wie kan je terecht, zonder het risico te lopen dat vervolgens die persoon niet jouw belang voor ogen heeft, maar vooral in zijn of haar financieel voordeel handelt? Want helaas, fraude gebeurt en vooral mensen in kwetsbare situaties zijn daar slachtoffer van. En oudere migranten vormen een kwetsbare groep. Reden voor het NOOM om de samenwerking aan te gaan met de Belastingdienst (BD). Enerzijds omdat het voor de BD moeilijk is om deze kwetsbare groep te bereiken, anderzijds omdat het NOOM een beroep kan doen op sleutelfiguren binnen de verschillende gemeenschappen die weten wat er speelt en die oudere migranten wel kunnen bereiken en bijstaan.

Startbijeenkomst
Op 21 november jl. vond de aftrap plaats van dit bijzondere samenwerkingstraject waarin sleutelfiguren van het NOOM en medewerkers van de Belastingdienst in gesprek gingen over wat de ontwikkelingen bij de BD voor oudere migranten betekenen en welke stappen gezet moeten worden om te faciliteren dat ook oudere migranten zoveel mogelijk eigen regie krijgen of houden. Tijdens deze dag is geïnventariseerd welke vragen en knelpunten er zijn en in hoeverre hierop passend antwoord wordt gegeven. Wat blijft onopgelost of gaat ronduit mis in de praktijk? Wat is nodig om dat te voorkomen?
De aanwezigen bevestigden dat een grote groep ouderen in financiële problemen geraakt, waardoor zij hun huur en zorgverzekering niet meer kunnen betalen, terwijl vervolgens blijkt dat zij geen huurtoeslag of zorgtoeslag hebben aangevraagd. Hadden zij dat wel gedaan was hen een hoop ellende bespaard gebleven. Een deel van deze ouderen weet echter niet dat zij in aanmerking komen of denkt onterecht dat zij niet aan de voorwaarden voldoen. Hierover bestaan veel misverstanden. Ook over het tijdig doorgeven van wijzigingen. Te vaak denkt men: ‘De Belastingdienst die weet alles al!’ en wordt men achteraf geconfronteerd met het terugbetalen van teveel ontvangen toeslagen. Tot slot leven er ook veel (onbeantwoorde) vragen over het bezit van een woning in het land van herkomst.

Drempels verlagen
Ook als het gaat om de digitale ontwikkelingen is er een wereld te winnen: de eigen digitale postbus (Berichtenbox) activeren of iemand anders machtigen om digitaal je belastingzaken te regelen, is zelfs voor een aantal deelnemers – geen van allen digibeet – nog een brug te ver.
Vastgesteld wordt dat migrantenouderen een nog hogere drempel ervaren met betrekking tot de Belastingdienst dan hun Nederlandse leeftijdgenoten. Aan het einde van de bijeenkomst was de gezamenlijke uitdaging dan ook duidelijk: hoe kunnen we die drempel – die door de digitalisering nog hoger dreigt te worden – verlagen?

Hoe nu verder
Met deze signalen en deze uitdaging helder voor ogen gaan Belastingdienst en NOOM de komende tijd aan de slag. ‘Samen digitaal’ is dan ook een traject waarin oudere migranten en hun mantelzorgers, vrijwilligers en sleutelfiguren van het NOOM en de Belastingdienst van en met elkaar leren. De startbijeenkomst op 21 november vormde de opmars naar de training in februari die de voorlichters in staat zal stellen migrantenouderen te informeren wat de ontwikkelingen bij de Belastingdienst praktisch voor hen betekenen, waar en bij wie zij terecht kunnen met hun vragen, wat de do’s (maar vooral ook wat de don’ts) zijn als het gaat om digitaal communiceren met de overheid in het algemeen en de belastingdienst in het bijzonder.
Meer informatie
Wilt u ook een voorlichtingsbijeenkomst in het kader van ‘Samen digitaal’ organiseren? Neem dan contact op met NOOM-coördinator Lucía Lameiro García: lameiro@netwerknoom.nl / 06 20966432.

December 2016
Nationale Zorgvernieuwingsprijs 2016 gaat naar ‘Gezonde Taal!’
We meldden het u al eerder: ‘Zorg voor welzijn van oudere migranten’ was dit jaar het thema voor de Nationale Zorgvernieuwingsprijs. Vanaf 2005 wordt deze prijsvraag uitgezet als opvolger van de ZonMw Stimuleringsprijs, door ZonMw georganiseerd vanaf 1998. Het VSBfonds keek toen al vaak mee naar de inzendingen. ZonMw en VSBfonds zijn de huidige initiatiefnemers van de Nationale Zorgvernieuwingsprijs en vinden het belangrijk dat nieuwe ideeën voor betere zorg en welzijn een kans krijgen. Om de twee jaar wordt de prijsvraag uitgezet en maken deelnemers kans op een bedrag waarmee ze hun idee uit kunnen voeren. Dit jaar was het te winnen bedrag 75.000 euro.
Vanaf 1 maart kon elk vernieuwend idee om beter te zorgen voor het welzijn van oudere migranten ingestuurd worden. Het thema is gekozen vanwege het toenemende aantal oudere migranten en de erkenning dat zij vaak minder gezond zijn en nog steeds onvoldoende toegang hebben tot zorg en welzijn. Ook zou er nog te weinig oog zijn voor wat oudere migranten en hun familie nodig hebben.
Het aantal inzendingen, 161 in totaal, overtrof de verwachtingen van de initiatiefnemers. Een jury bestaande uit een zestal deskundigen boog zich over de ingezonden ideeën. Uiteindelijk werden er 66 uitgekozen die verder uitgewerkt konden worden en door mochten naar de volgende ronde. Fred May, adviseur bij het NOOM, was één van de juryleden. Hij vertelde achteraf dat het nog niet meeviel om keuzes te maken, maar dat de aandacht voor het welzijn van oudere migranten natuurlijk wel hartverwarmend was.

Een aantal organisaties stuurde meerdere aanvragen in. Het viel het NOOM op dat tijdens het schrijven van de aanvragen ook samengewerkt werd om elkaars aanvragen aan te scherpen. Opmerkelijk omdat hieruit valt op te maken dat niet alleen het winnen van de prijs van belang leek maar ook werkelijk de zorg van welzijn voor een kwetsbare groep voorop stond.
De kanshebbers kregen ondersteuning in de vorm van verschillende workshops die hen werd aangeboden in aanloop naar de deadline. De vergaarde kennis was ook bedoeld om in te zetten bij andere aanvragen of bij andere fondsen. Er kon immers maar één winnaar zijn en dan is het belangrijk om te weten of je project elders een kans kan maken. Een korte beschrijving van ieder uitgewerkt project verscheen op de site en de mogelijkheid werd geboden om daar een filmpje aan toe te voegen. Het publiek kon langs digitale weg stemmen op het meest aansprekende project. Naast de door de jury genomineerde inzendingen was het namelijk ook nog mogelijk om kans te maken op een zogenaamde publieksprijs.
Op 29 november jl. vond dan uiteindelijk de prijsuitreiking plaats in de Fabriek te Utrecht. Op een uitgebreide fondsenmarkt stonden deskundigen van onder andere, ZonMw, VSBfonds en de ouderenfondsen RCOAK en Sluyterman van Loo, klaar om deelnemers te adviseren.

Advies inwinnen bij ZonMw
Bron: www.nationalezorgvernieuwingsprijs.nl

De uiteindelijke winnaar werd ‘Gezonde Taal! In dit project krijgen oudere migranten taallessen over gezondheidsonderwerpen. Met het prijzengeld wordt onder meer het lesmateriaal verder ontwikkeld met inzet van de oudere migranten zelf. Het project sluit goed aan op de bevindingen uit de inleiding van Sadik Harchaoui. Hij benadrukte aan het begin van de dag nog eens hoe slecht het met de gezondheid van oudere migranten is gesteld. Dat hier in de samenleving nog lang niet voldoende oog voor is en dat de zorg voor welzijn van oudere migranten laag op de politieke agenda staat. ‘We zullen als samenleving iets moeten doen om deze mensen goed te ondersteunen’, zo riep hij op.

Voor meer informatie over ‘Gezonde Taal!’, klik hier>>
Voor de inleiding van Sadik Harchaoui, klik hier>>

November 2016
Financiële veiligheid voor oudere migranten
Financieel misbruik bij oudere migranten: Ziet dat er anders uit dan bij Nederlandse ouderen? Dat was een van de vragen die centraal stonden op de werkconferentie ‘Financiële veiligheid allochtone ouderen’ op 6 oktober 2016. Deze werkconferentie was een initiatief van Veilig Thuis Utrecht in samenwerking met Buurtteams Utrecht, KNB (Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie) en NOOM. Circa zeventig zorg- en welzijnsprofessionals uit de provincie Utrecht en sleutelfiguren uit de diverse migrantengemeenschappen namen deel.
Het was de eerste keer dat deze problematiek zo expliciet aan de orde kwam. Marianne van der Krans van Veilig Thuis vertelde hoe ze tot het plan gekomen was: slechts drie van de 200 casussen van vorig jaar betrof migrantenouderen. Daarvan ging het tweemaal over ontspoorde mantelzorg en slechts éénmaal over financieel misbruik. Het is duidelijk dat de reguliere hulpverlening de migrantenouderen maar zeer beperkt bereikt. Maar dat betekent niet dat er geen financieel misbruik is.

Aandachtspunten oudere migranten
Yvonne Heygele, projectleider voor het NOOM van de campagne ‘Ouderen in veilige handen’, ging in op de risicofactoren en specifieke aandachtspunten die een rol spelen als het gaat om financieel misbruik bij oudere migranten. Anders denken over eigendom speelt bijvoorbeeld een rol. Waar in Nederland doorgaans een vrij afgebakend gevoel is over geld en materiële zaken in de zin van ‘Dit is van mij, dat is van jou’, overheerst in migrantenfamilies vaak de gedachte: ‘Wat van mij is, is ook van jou’. Opnieuw beginnen in een vreemd land maakt dat mensen sterk verbonden zijn. En waar dan ook in veel families de financiële situatie niet rooskleurig is wordt de armoede als vanzelfsprekend met elkaar gedeeld en worden samen de eindjes aan elkaar geknoopt. Yvonne Heygele benadrukte het belang om in hulpverlenerssituaties extra rekening te houden met de slechte financiële positie van migrantenouderen.

Signaleren en bespreken
Theater Express nam de deelnemers mee in een fictieve praktijksituatie. Een dementieconsulente ging op bezoek bij een oudere Marokkaanse man die bij zijn dochter en haar gezin inwoont. Hoe maak je tijdens het gesprek duidelijk waar je voor komt? Vertrouwen winnen en kennismaking kosten tijd, de zorg is op efficiency ingesteld. Zie je wel alles wat je moet zien? De deelnemers in de zaal mochten aanwijzingen geven om het gesprek beter te laten verlopen. Het was interessant om te zien hoe moeilijk het was om financieel misbruik te signaleren en bespreekbaar te maken.

Goed regelen
Aansluitend presenteerde Jef Oomen van KNB de mogelijkheden van het levenstestament en hoe dit kan bijdragen aan de financiële bescherming van mensen in een kwetsbare situatie. In migrantenfamilies is het vastleggen van wensen helemaal niet gebruikelijk. Maar toch kan het van groot belang zijn om ouderen te laten nadenken over de toekomst. Een belangrijke boodschap is dan: regel het goed en bespreek het met uw kinderen en andere familieleden. Dat is een verantwoordelijkheid die ouderen kunnen nemen.

Voorlichtingsfilmpjes
In dat kader heeft de KNB samen met NOOM twee filmpjes gemaakt.Het eerste gaat over het voorkomen van financieel misbruik en het levenstestament, het andere over het testament. Ook dat laatste is interessant. Veel migranten gaan ervan uit dat de erfenis verdeeld zal worden zoals dat in het land van herkomst gebruikelijk was. Ze realiseren zich niet dat in Nederland de erfenis volgens het Nederlandse erfrecht zal worden afgehandeld.

Aan de filmpjes hebben vrijwilligers via NOOM meegewerkt. De filmpjes kunnen worden gebruikt in voorlichtingsbijeenkomsten over financiële veiligheid. Ze zijn gemaakt in het Nederlands. Daarnaast zijn ook versies met een Turkse en Marokkaanse voice-over beschikbaar.

Bewustwording
In de werkgroepjes die later in de middag plaatsvonden kwam enkele malen naar voren dat het belangrijk is dat hulpverleners zich realiseren dat ze door een westerse bril kijken naar situaties in migrantenfamilies. Dat levert nieuwe vragen op. Wanneer is sprake van financieel misbruik en waar is sprake van het ‘delen van de armoede’? Wanneer moet je ingrijpen?

Begin is gemaakt
Tijdens de plenaire afsluiting werd duidelijk dat we nog verkeren in een fase van bewustwording met betrekking tot de problematiek. Oplossingen liggen vaak niet voor de hand. Hulpverleners zien zich geplaatst voor dilemma’s waarvoor geen pasklare antwoorden zijn. Dat oudere migranten specifieke aandacht behoeven wordt breed gedeeld. De kennismaking tussen mensen van diverse disciplines en het aanhaken van het informele vangnet (waarin sleutelfiguren vanuit de migrantengemeenschappen een belangrijke rol kunnen spelen) aan de formele hulpverlening zijn hierin eerste stappen.

Het NOOM streeft ernaar om in 2017 op verschillende plaatsen in het land voorlichtingsbijeenkomsten te organiseren voor oudere migranten over financiële veiligheid. KNB heeft al aangegeven hieraan graag medewerking te verlenen.

Filmpje over het voorkomen van financieel misbruik en het levenstestament
Nederlandse versie, klik hier>>
Turks gesproken versie, klik hier>>
Marokkaans gesproken versie, klik hier>>

Filmpje over het testament
Nederlandse versie, klik hier>>
Turks gesproken versie, klik hier>>
Marokkaans gesproken versie, klik hier>>

November 2016
Woningdelers met bijstand onevenredig hard gekort op uitkering
Onlangs verscheen een onderzoek van Regioplan naar de gevolgen van de kostendelersnorm, uitgevoerd in opdracht van de gemeente Amsterdam. Met genoegen heeft het NOOM, als belangenbehartiger van migrantenouderen in Nederland, kennis genomen van de uitkomsten hiervan. Mensen in de bijstand die met anderen in een huis wonen, houden te weinig geld over om van te leven, luidt de conclusie. Dit komt omdat zij minder kosten kunnen delen dan gedacht (denk bijvoorbeeld aan zorgkosten, verzekeringen, kledinggeld). Hierdoor zakken zij onder de grens van wat ze per maand nodig hebben, zelfs voor noodzakelijke uitgaven. Alleenstaanden in de bijstand blijken door de korting zo’n 120 euro per maand tekort te komen voor de noodzakelijke uitgaven, gezinnen met kinderen zelfs 200 euro.

AIO is bijstand
Het NOOM heeft de zeer vergaande gevolgen van de kostendelersnorm de afgelopen periode meerdere malen aangekaart bij en besproken met staatssecretaris Klijnsma en minister Asscher van SZW. Steeds kregen we nul op het rekest. Ook de gezamenlijke klacht die het NOOM samen met SMN, IOT en KBO-PCOB indiende bij het College voor de Rechten van de Mens had niet het gewenste resultaat: volgens het College moeten AOW-ers met een Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen (AIO) in de eerste plaats worden beschouwd als bijstandsgerechtigden en niet als AOW-gerechtigden. De kostendelersnorm mag dus op hen worden toegepast. Dat zij hiermee feitelijk worden gestraft voor het krijgen van mantelzorg door (en/of het verlenen van mantelzorg aan) een inwonend familielid doet er niet toe. Dit is nogal wrang omdat juist dit argument doorslaggevend is geweest om de invoering van de kostendelersnorm in de AOW uit te stellen en wellicht helemaal af te stellen.

AIO-ers en wanbetalersregeling ziektekostenverzekering
Daarbij blijkt de overheid ook nog eens met twee maten te meten als het gaat om AOW-ers met een AIO-uitkering. Zo blijkt dat deze zelfde AIO-ers niet in aanmerking komen voor de nieuwe wanbetalersregeling voor bijstandsgerechtigden die hun ziektekostenpremie niet kunnen betalen (zgn. Regeling uitstroom van bijstandsgerechtigden uit het bestuurlijk premieregime van de Zorgverzekeringswet) die in juli 2016 in werking is getreden. Om voor deze gunstige regeling in aanmerking te komen moeten bijstandsgerechtigden namelijk aan een aantal voorwaarden voldoen. AIO-ers komen niet hiervoor in aanmerking, omdat zij zgn. geen ‘stabiele’ bijstandsuitkering hebben.

Korting voor kostendelers te hoog
Het onderzoek van Regioplan onderbouwt en toont helder aan dat de korting waarmee kostendelers worden geconfronteerd, dermate hoog is dat mensen hierdoor in financiële problemen (kunnen) geraken, met alle gevolgen van dien. Wij zullen de uitkomsten van dit onderzoek dan ook meenemen in onze contacten met politieke partijen.

Voor het onderzoek van Regioplan, klik hier>>

November 2016
Informatiebehoefte van patiënten over geneesmiddelen
Wat is de beste mogelijkheid om geïnformeerd te worden over een ziekte of aandoening?

Hoe kan ik aan betrouwbare informatie komen over een geneesmiddel, dat een arts mij voorschrijft?

Wat zijn de bijwerkingen, en hoe moet het middel worden gebruikt? Mag het middel in combinatie met andere geneesmiddelen worden gebruikt? En hoe zit het met de huismiddeltjes, thee en kruiden, die onze grootouders vroeger voor diverse kwalen gebruikten?

Met deze vragen houden vele organisaties zich bezig om de informatievoorziening aan patiënten te verbeteren. Daarom heeft het Ministerie van VWS, het NIVEL (Nederlands Instituut voor onderzoek van gezondheidszorg) verzocht om onderzoek te doen naar de behoefte van patiënten aan betrouwbare informatie over geneesmiddelen. Specifiek is gevraagd om te kijken naar de manieren waarop verschillende groepen patiënten informatie zoeken en hoe ‘gemakkelijk’ zij die vinden en beoordelen. Bij dit onderzoek werd gebruik gemaakt van de expertise van diverse organisaties, waaronder de Patiëntenfederatie Nederland, Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter Bevordering van de Pharmacie (KNMP) en Unie KBO. Ook het NOOM hoorde hierbij. Naast de inbreng van deze partijen is ook informatie opgehaald bij een consumentenpanel en een focusgroep van Nederlandse patiënten.

Focusgroepen oudere migranten en informatie over geneesmiddelen
Omdat diverse chronische aandoeningen meer dan evenredig voorkomen onder de diverse oudere migranten heeft het NIVEL extra middelen verkregen om drie focusgroepen te organiseren onder Turken, Marokkanen en Hindoestaanse Surinamers. Een belangrijk argument hiervoor was, dat onder andere diabetes, hart- en vaatziekten en hoge bloeddruk drie tot vier maal vaker voorkomen onder deze groepen, terwijl de reguliere medicijnen ook niet altijd aanslaan. Vanwege de taalbarrière en beperkte bekendheid met het Nederlandse zorgstelsel wordt geen informatie opgezocht op internet of elders. Ook bijsluiters of de aparte informatie van de apotheek worden niet gelezen. Deze kwetsbare groepen zijn sterk afhankelijk van hun kinderen. Die gaan ook mee naar de huisarts of specialist en vertalen de bevindingen van de arts voor hun ouders. Zelf durven de ouderen vaak geen vragen te stellen aan de dokter. ‘De dokter weet wat goed is’ of ‘Hij heeft toch geen tijd’, wordt vaak gedacht.

Apotheek
Bij de apotheek durven ze wel vragen te stellen als er een apothekersassistent is van Turkse of Marokkaanse afkomst. Die kan goed uitleggen hoe ze de medicijnen moeten gebruiken en wat ze moeten doen bij eventuele bijwerkingen. Ook de Hindoestaanse doelgroep heeft goede ervaringen met de apotheek. Als de voorgeschreven medicijnen niet goed samengaan met andere medicijnen, dan belt de apotheker met de arts. Ook als de apotheek merkt dat de medicijnen minder trouw worden gebruikt, krijgen ze een Baxterrol. Het nadeel is echter dat de medicijnen thuis worden bezorgd en ze dan niet weten waar de verschillende pillen precies voor bedoeld zijn.

Foto: Robert de Hartogh

Veel vragen
Er zijn veel vragen over voorgeschreven merkmedicijnen. Soms worden deze medicijnen plotseling vervangen door een ander B-merk met dezelfde werkzame stof. Maar soms zijn er dan meer bijwerkingen. Ook is onduidelijk wanneer voor medicijnen betaald moet worden. Als dat het geval is, gebruiken de ouderen de medicijnen vaak niet meer. Dit wordt niet teruggekoppeld naar de arts. Hierover zou meer informatie moeten worden gegeven.

Beter en anders informeren
Alle groepen geven aan, dat ze graag periodiek met huisarts en apotheek hun medicijngebruik willen evalueren. Sommige recepten kunnen oneindig worden herhaald en de vraag is of dat wel goed is. Wanneer mag ik stoppen? Dat moet beter worden uitgelegd.
Ook vinden de groepen dat goede informatie over bijwerkingen ontbreekt. ‘Zijn de bijwerkingen tijdelijk?’, ‘Waarom krijg ik automatisch een cholesterolverlager bij diabetes en hoge bloeddruk?’, ‘De cholesterolverlager veroorzaakt veel spierpijn.’ Sommigen stoppen met de medicijnen, zonder terug te koppelen met de arts.
Mondelinge informatie en persoonlijke begeleiding worden zeer op prijs gesteld. Verheugend is dat de Utrechtse apotheken daar veel aandacht aan besteden. Ook geven de focusgroepen aan dat groepsgesprekken met een apotheker zeer goed werken om de kwetsbare groepen te informeren en om ze bewuster te maken van verantwoord medicijngebruik. Dan horen ze ook van lotgenoten wat hun vragen en eventuele klachten zijn. Daar leert iedereen van.

November 2016
Zorg rond het levenseinde
In Nederland is veel te doen over de zorg rond het levenseinde. Het Nationaal Programma Palliatieve Zorg loopt sinds vorig jaar. De Stuurgroep Passende zorg rond het levenseinde, geïnitieerd door artsenfederatie KNMG, waarin ook NOOM participeerde, heeft zich gebogen over de vraag welke mechanismen die passende zorg in de weg staan en welke oplossingsrichtingen er zijn. De Tweede Kamer heeft zich uitgesproken over een wijziging in de wet op de orgaandonatie. Op dit moment houdt de discussie over ‘Voltooid leven’ de gemoederen bezig, mede in relatie met het vraagstuk van de kwaliteit van de ouderenzorg.

Studiedag
Ook voor oudere migranten zijn al deze zaken relevant. Daarom heeft het NOOM op zaterdag 22 oktober 2016 een studiedag belegd met bestuurders en actieve vrijwilligers. Dat het onderwerp ook bij de oudere migranten leeft bewijst de deelname: we hielden rekening met 25 deelnemers, maar op dringend verzoek is het aantal uitgebreid naar 35.
De studiedag kwam tot stand in het kader van een project van de Coalitie Van Betekenis tot het Einde. Deze Coalitie stelt zich ten doel de eindigheid van het leven beter bespreekbaar te maken. Hierin participeren onder andere KBO/PCOB, Humanistisch Verbond, VPTZ (organisatie van vrijwilligers in de palliatieve en terminale zorg), en de NPV (Nederlandse Patiënten Vereniging).
Voor het NOOM was een studiedag als deze beslist een uitdaging. Allereerst is spreken over de dood voor migrantenouderen niet eenvoudig. Vanuit het geloof en de culturele achtergrond is het niet gebruikelijk om na te denken over de toekomst. Dat wordt beleefd als een teken dat men niet voldoende vertrouwt op God, Allah, Brahman, de Schepper, de Allerhoogste. Vervolgens is het nodig om elkaar respect en ruimte te geven in de diversiteit van geloof (en niet-gelovig zijn), tradities en culturele bagage.
NOOM-voorzitter Bouchaib Saadane sprak in zijn openingswoord over zijn eigen visie als moslim op het levenseinde. Niet om de aanwezigen deze visie op te dringen, maar om hen uit te nodigen ook vrijuit te spreken over hun eigen opvattingen. Ook Lucía Lameiro García, coördinator van NOOM en dagvoorzitter, bracht persoonlijke ervaringen naar voren in haar openingswoord. Dat alles zette op zorgvuldige wijze de toon voor de dag.

Meer dan alleen medische zorg
Magda Wallenburg, zorg-ethicus en werkzaam bij Raffy, woonzorgcentrum voor Molukse en Indische ouderen in Breda, ging in haar inleiding in op de wijze waarop in Nederland de zorg rond het levenseinde is ingericht. Zij sprak over de begrippen die van belang zijn rond het levenseinde (denk aan palliatieve zorg, terminale zorg) en de vormen van zorg die mogelijk zijn. Zij benadrukte het belang van holistisch zorgen: niet alleen de medische benadering, maar ook sociaal-psychologische, complementaire en spirituele zorg zijn nodig. Dat zijn uitgangspunten die breed werden gedeeld.

Spreken over kwaliteit van leven tot het einde
Sandrina Sangers, sinds kort werkzaam bij Agora (Centrum voor Beleidsondersteuning palliatieve zorg) en voorheen beleidsmedewerker van de PCOB, liet zien waar de prioriteiten van het kabinet liggen ten aanzien van de palliatieve zorg. Zij nam de aanwezigen mee in de actuele discussies die spelen in Nederland. Daarbij gaf ze ook aan hoe belangrijk het is om tijdig te spreken over ‘eindigheid’. Het gaat niet zozeer om spreken over de dood, maar over spreken over kwaliteit van leven tot het einde. Kwaliteit van leven is individueel bepaald, dat vereist maatwerk. Het is goed als mensen zelf verkennen wat voor hen, ook straks, van betekenis is als zij terechtkomen in de laatste fase van hun leven. Dat is niet alleen voor de oudere van belang, maar ook voor de directe familie en de gemeenschap om hen heen.

Ja, hier moeten we mee verder
Hiermee gezamenlijk opgeladen gingen de deelnemers aan de studiedag in de middag in groepjes aan het werk om te verkennen of het onderwerp ‘Tijdig spreken over het levenseinde’ van belang is voor de oudere migranten en zo ja, welke invalshoeken dan gekozen kunnen worden om dit gevoelige onderwerp aan de orde te brengen. Deze verkenning leverde veel inzichten op waarmee het NOOM aan de slag kan.

Belangrijk is om aan te sluiten bij eerder uitgevoerde of nog lopende projecten waar de NOOM-achterban bekend mee is. Hierbij kan gedacht worden aan vervolgactiviteiten in het kader van ‘Zorg Verandert’, ‘Oud worden, hoe doe je dat?’ en ‘Ouderen in veilige handen’.
Om het gesprek op gang te brengen zijn uiteenlopende invalshoeken mogelijk. Denk aan levenstestament, erfenis, uitvaart, zorg voor nu en later.
Er is behoefte aan het delen van het algemeen geldende begrippenkader m.b.t. het levenseinde, de wijze waarop in Nederland de zorg rond het levenseinde is georganiseerd en actuele discussies die in Nederland spelen.
In de diverse groeperingen zijn aanzienlijke verschillen in de mate waarin spreken over het levenseinde mogelijk is en/of wenselijk wordt geacht. Daarom zal gezocht moeten worden naar goede manieren om aansluiting te vinden op de belevingswereld van de oudere migranten.
Een veilige sfeer en vertrouwen zijn nodig. Dat kan in verschillende gemeenschappen/groeperingen anders liggen. Dat betekent dat het project de mogelijkheid moet bieden om maatwerk te ontwikkelen en te onderzoeken welke werkwijze passend is.
Er is ondersteunend materiaal nodig om het gesprek op gang te helpen. Speciaal aandacht wordt gevraagd voor passend beeldmateriaal om de herkenbaarheid bij diverse groepen van ouderen te vergroten.

We kijken terug op een bijzondere dag waar veel met elkaar is gedeeld in een open en onderzoekende sfeer. Iedereen was zich ervan bewust dat het nog een grote stap is van een onderling gesprek op deze landelijke studiedag naar het gesprek in de achterban. Unaniem werd aangegeven dat hier een taak voor het NOOM ligt en dat we hieraan willen gaan werken, met inachtneming van taboes en barrières en met maatwerk om het in verschillende groeperingen en situaties passend te maken. We houden u op de hoogte!

November 2016
Landelijke Molukse Mantelzorgdag én 20 jaar LSMO
Op 5 november jl. werd in aanloop naar de dag voor de mantelzorg op 10 november, voor de negende keer, de Landelijke Molukse Mantelzorgdag in Breda gehouden. Het was een bijzondere bijeenkomst, omdat tevens stilgestaan werd bij het 20 jarig bestaan van LSMO, de Landelijke Stuurgroep Molukse Ouderen.

Van stuurgroep naar netwerk
LSMO is destijds opgericht als stuurgroep van professionals die zich op vrijwillige basis inzetten voor verschillende belangen van Molukse ouderen. Na 20 jaar is LSMO uitgegroeid tot een netwerk van actieve en bevlogen vrijwilligers en professionals, verspreid over het land. Door deelname aan NOOM en samenwerking met Stichting Pelita en Woonzorgcentrum Raffy in het Djalan Pienter netwerk laat LSMO graag zien dat ze kennis en ervaring met Indische en andere migrantenouderen deelt.

In de ochtend blikte Raffy-directeur Gert van der Pluijm terug op het ontstaan van LSMO. Lucía Lameiro García gaf vervolgens aan hoe binnen het NOOM kennis en ervaring van de lidorganisaties onderling wordt uitgewisseld. Zij toonde zich zeer lovend voor de vanzelfsprekendheid waarmee LSMO dit waarmaakt. Rocky Tuhuteru leidde een panelgesprek over het ouder worden in de toekomst met Stefanie Hehalatu van Huis voor de Zorg in Limburg, Jan Lawalata, welzijnswerker van het eerste uur, en Veronique Tubee van Actiz. Gebruikmaken van nieuwe technieken in de zorg is onvermijdbaar, maar naar elkaar omzien, zoals van huis uit meegekregen, zal altijd belangrijk blijven.

Kennis en ervaring toegankelijk maken
Aan het einde van de ochtend deelde Juan Seleky, bestuurder van LSMO en van NOOM, zijn visie op de toekomst met de aanwezigen. Aan het eind van zijn toespraak overhandigde hij de LSMO-scholingsmap 2016 aan Lucía, waarmee hij deze door LSMO opgedane kennis en ervaring beschikbaar stelt voor alle andere groeperingen van migrantenouderen binnen NOOM.

Mantelzorgers centraal
Na een feestelijke traditionele lunch werden de circa 150 mantelzorgers uit het hele land in het zonnetje gezet. Ze konden kiezen uit een verwenprogramma met massages, beweeglessen, creatieve workshops. Ook waren er gesprekstafels om door te praten over de inleidingen en het panelgesprek in de ochtend. De dag eindigde gezond met de voetjes van de vloer op live muziek uit de jaren 80 en uiteraard Molukse traditionals!

20 September 2016
Kabinetsplannen voor 2017: voor ouderen toch geen reden om te juichen!
Het gaat goed met de Nederlandse economie en daar moet iedereen van mee profiteren. Helaas, als we goed kijken naar de (reparatie)maatregelen die het verlies van koopkracht van ouderen van de afgelopen 8 jaar zouden moeten compenseren, is er géén reden om te juichen. Dat blijkt uit het onderzoek dat door het NIBUD is uitgevoerd in opdracht van de samenwerkende ouderenorganisaties KBO-PCOB, KNVG, NVOG en het NOOM.

Gemeld moet worden dat Prinsjesdag dit jaar ook voor ouderen positief nieuws brengt: de AOW-uitkeringen stijgen met 1,1%, de ouderenkorting stijgt structureel met € 105,- euro per jaar en ook de huurtoeslag stijgt met € 10-15,- per maand. Echter, de aanvullende pensioenen zullen ook dit jaar niet worden geïndexeerd en zullen in sommige gevallen zelfs worden verlaagd. Daarnaast zal ook het verschil tussen de bijstandsnorm en de AOW dit jaar opnieuw toenemen. AOW-gerechtigden met een AIO-aanvulling zullen dit in hun portemonnee merken.

De koopkracht van ouderen wordt echter niet alleen door de AOW en/of belastingmaatregelen bepaald. De noodzakelijke uitgaven voor zorg waar relatief veel ouderen mee te maken hebben, zijn de afgelopen jaren explosief gestegen.

Positief is dat de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (die wordt ingehouden op het inkomen van ouderen) iets daalt, dat de zorgtoeslag voor de laagste inkomens iets omhoog gaat en dat het verplichte eigen risico niet zal stijgen. Daar staat echter tegenover dat de nominale premie voor de zorgverzekering wel zal stijgen en dat er ook gemeenten zijn die het komende jaar een hogere eigen bijdrage zullen vragen voor huishoudelijke hulp.

Over de afgelopen 5 jaar bezien is een alleenstaande AOW-er zonder aanvullend pensioen per jaar € 1.017,- meer kwijt aan zorguitgaven (voor een echtpaar is dit bedrag € 1.484,-).
Een alleenstaande AOW-er met een aanvullend pensioen tot € 10.000,- is per jaar € 2.446,- meer kwijt dan in 2011 en een echtpaar zelfs € 3.439,- meer.

Deze verdubbeling van de zorgkosten voor chronisch zieken en gehandicapten betekent concreet dat in de laagste inkomensgroepen mensen die veel zorg nodig hebben in 5 jaar tijd maandelijks € 115,- meer zijn gaan betalen voor hun zorgkosten (bron Ieder(in): https://iederin.nl/nieuws/17877/zorgkosten-mensen-met-een-beperking-in-vijf-jaar-geexplodeerd/).

De gevolgen van een dergelijke hoge stijging van zorgkosten met tegelijkertijd dalende koopkracht laat zich raden: veel ouderen en chronisch zieken stellen hun bezoek aan huisarts en/of specialist uit, met alle gevolgen van dien. Het NOOM is het dan ook met Ieder(in) eens dat er een maximum moet worden gesteld voor wat mensen in totaal aan zorg moeten betalen om de zorg voor iedereen betaalbaar en toegankelijk te houden.

Door de ingezette decentralisatie kunnen gemeenten op verschillende manieren hun inwoners tegemoet komen in de zorgkosten die zij moeten maken:

Een lagere eigen bijdrage Wmo of maatwerkvoorziening dan de landelijke regeling.
Een zorgverzekering die het restant van de eigen bijdrage (gedeeltelijk) vergoed.
Een Regeling Tegemoetkoming Meerkosten, waaruit tegemoetkoming mogelijk is voor een aantal veel voorkomende zorgkosten.
Een vergoeding voor het verplichte eigen risico.
Een maatwerkvoorziening voor verschillende vormen van zorg zoals hulp bij het huishouden.
Voor extra zorg worden algemene voorzieningen geboden, waarbij voor de lagere inkomens een lager tarief geldt.
Een Stadspas waarmee korting mogelijk is op allerlei activiteiten.
In individuele gevallen is bijzondere bijstand mogelijk.

Het verschil tussen een gemeente die dergelijke compensatiemaatregelen neemt en een gemeente die dat niet doet kan oplopen tot wel € 1.896,- voor een alleenstaande AOW-er zonder aanvullend pensioen (€2.095,- voor een echtpaar).

Uit de positieve berichten over de reparatie van de koopkracht van ouderen die in de media de boventoon voeren, kan worden geconcludeerd dat het kabinet zich de onvrede van de ouderen en hun organisaties heeft aangetrokken. Denk bijv. aan de actie ‘Stop-de-stapeling’ en de verschillende overleggen die we met minister Asscher en staatssecretaris Klijnsma hebben gevoerd. Echter, het kabinet heeft niets gedaan aan het enorme verlies aan koopkracht van de afgelopen jaren én de groeiende kloof die is ontstaan tussen gepensioneerden en werkenden. Een kloof die volgens het CBS de afgelopen 15 jaar met 30% is gegroeid.

Om die reden zal het NOOM zich de komende periode blijven inzetten om te bereiken dat:

De kloof in koopkrachtontwikkeling tussen gepensioneerden en werkenden kleiner in plaats van alsmaar groter wordt.
Mensen die zwaarder geraakt worden door een stapeling van hoge zorgkosten, huurlasten, niet-indexeren pensioenen en fiscale maatregelen worden gecompenseerd.
De grote gemeentelijke verschillen in zorg en ondersteuning worden gedempt.

Voor het persbericht van de ouderenorganisaties KBO-PCOB, NVOG, KNVG en NOOM, klik hier>>
Voor het onderzoek van het NIBUD naar de koopkrachtontwikkeling van ouderen, klik hier>>

Augustus 2016
Migrantenouderen financieel veilig
Pijnlijk, maar waar: financieel misbruik is een van de problemen die we tegenkwamen in de campagne ‘Ouderen in veilige handen’. Ook migrantenouderen hebben soms te maken met kinderen, kleinkinderen, andere familieleden, buren of vrijwilligers die geld van hun rekening pinnen voor eigen boodschappen, geld vanuit het Persoonsgeboden Budget (PGB) innen en niet de zorg leveren die nodig is, of op andere manieren de afhankelijkheid van ouderen aanwenden in eigen voordeel.
Het onderwerp van financiële veiligheid staat hoog op de agenda in het Landelijk Actieplan ‘Ouderen in veilige handen’ van het Ministerie van VWS. Vele maatschappelijke organisaties, waaronder het NOOM zetten zich in om ouderen te ondersteunen bij veilig financieel ouder worden.

Daarom werken we ook graag mee aan het initiatief van Veilig Thuis Utrecht om een werkconferentie ‘Financiële veiligheid allochtone ouderen’ te organiseren. Ook Buurtteams Utrecht en KNB (Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie) zijn mede-organisatoren. De werkconferentie vindt plaats op:

Datum:     donderdag 6 oktober 2016
Tijd:         13.30 – 17.00 uur
Locatie:    Buurtcentrum Oase
Cartesiusweg 11, Utrecht

Het doel van deze werkconferentie is het vergroten van kennis over financiële kwetsbaarheid bij allochtone ouderen. Wij zullen onder andere ingaan op de risicofactoren van financiële kwetsbaarheid, maar ook op bijvoorbeeld specifieke aandachtspunten en taboes binnen migrantenfamilies.
Daarnaast kunnen professionals en sleutelfiguren binnen migrantenorganisaties met elkaar kennismaken. Na afloop van deze werkconferentie zult u beter in staat zijn financieel misbruik bij allochtone ouderen te signaleren en heeft u handvatten gekregen deze ook aan te pakken.

Beeld uit een educatief filmpje over financieel misbruik
(GGD Gelderland Zuid, Moviera, NOOM, de Media-Afdeling, filmer Riske de Vries)

De werkconferentie is bedoeld voor zorg- en welzijnsprofessionals en ketenpartners op het gebied van financieel misbruik.
Ook sleutelfiguren uit de diverse gemeenschappen in de provincie Utrecht zijn belangrijke partners in het signaleren, voorkomen en aanpakken van financieel misbruik. Wij nodigen jullie van harte uit om aanwezig te zijn!

U kunt zich aanmelden bij Yvonne Heygele, projectleider Ouderen in veilige handen voor NOOM, E: heygele@netwerknoom.nl of M: 06 13354327.

Na aanmelding ontvangt u vanuit de organisatie een bevestigings e-mail met het programma. Wij stellen uw aanwezigheid en inbreng zeer op prijs!!

Augustus 2016
Jaarverslag NOOM over 2015
Met een positief gevoel blikt de voorzitter Bouchaib Saadane in het voorwoord van het jaarverslag terug op 2015. Weliswaar ziet hij ook een aantal ontwikkelingen die ons zorgen baren. Denk daarbij aan de kwestie van de kostendelersnorm, de moeite die migrantenouderen hebben om passende ondersteuning te vinden, de toenemende financiële problemen waar zij mee te maken hebben, de digitalisering die een extra barriere opwerpt om mee te doen en de verharding van het publiek debat in combinatie met negatieve beeldvorming over migranten en vluchtelingen. Toch overheersen bij het NOOM trots en tevredenheid. En die betreft vooral onze eigen kracht.
Bouchaib Saadane formuleert meteen ook de missie van het NOOM:

Terugkijkend op 2015 zie ik vooral de rijkdom: de enorme inzet van de vrijwilligers in de gelederen van de oudere migranten, hun betrokkenheid, hun bijzondere capaciteiten om in te spelen op de behoeften van de ouderen in hun omgeving. Een belangrijk deel van de achterban van het NOOM zijn ouderen in een moeilijke maatschappelijke positie. Door financiële beperkingen, taal- en culturele barrières, een relatief slechtere gezondheid is het voor hen moeizaam om volop mee te doen in de samenleving. Maar dat betekent niet dat migrantenouderen allemaal kwetsbaar zijn, of alleen maar kwetsbaar. Zij combineren hun kwetsbaarheid met de kracht van de pionier. Want het valt niet altijd mee om oud te worden in een land waarin je niet geboren bent. Het is onze uitdaging om te laten zien waar mogelijkheden zijn om aansluiting te vinden, zich te ontwikkelen en te genieten van hun oude dag.

Voor het jaarverslag, klik hier>>

Augustus 2016
NOOM over belangenbehartiging in artikel Geron
Vanuit het NOOM nemen we op zoveel mogelijk terreinen de gelegenheid te baat om te laten zien waar we voor staan: opkomen voor de belangen van de oudere migranten. Daarop volgt vrijwel altijd meteen de vraag ‘Was het nodig om hiervoor een aparte organisatie op te richten?

Lucía Lameiro García en Jeanny Vreeswijk-Manusiwa, coördinatoren van het NOOM, geven een antwoord op deze vraag in een artikel in het juninummer van Geron, tijdschrift over ouder worden & samenleving. Het gehele nummer is gewijd aan belangenbehartiging. NOOM ging graag in op het verzoek om hieraan een bijdrage te leveren.

Voor het artikel, klik hier>>

Augustus 2016
Wijzigingen sociaal verdrag Nederland-Marokko
Per 1 oktober wordt een aantal wijzigingen van kracht in het sociaal verdrag tussen Nederland en Marokko. MOBiN (Marokkaanse Ouderen Bond in Nederland) heeft de wijzigingen op een rijtje gezet. Overigens zijn de gevolgen voor ouderen beperkt.

Voor een samenvatting van de veranderingen in het sociaal verdrag, klik hier>>

Juli 2016
Voortgang Zorg Verandert
De veranderingen in welzijn en zorg houden de gemoederen in onze achterban sterk bezig. In het afgelopen jaar hebben we bijna 400(!) bijeenkomsten gehouden om ouderen, familieleden en vrijwilligers te laten zien welke veranderingen gaande zijn en wat dit voor ons betekent. Het was heel belangrijk dat opgeleide vrijwilligers uit de eigen groeperingen de informatie kwamen brengen op de plaatsen waar de ouderen bij elkaar komen. Het gaf gelegenheid aan de deelnemers om zich uit te spreken en vragen te stellen.

Nu gaan we een verdiepingsslag maken. Op een paar plaatsen zullen nog voorlichtingsbijeenkomsten gehouden worden. Voor de groepen waar al informatie gegeven is stelt Zorg Verandert ons in staat om gespreksbijeenkomsten te houden. Hierin staat het onderling gesprek centraal. Uitgangspunt vormen de eigen ervaringen van de deelnemers. Zij wisselen met elkaar hun zorgen, maar ook hun wensen uit over hun toekomst. Tevens bespreken ze wat ze nodig hebben om iets van die wensen (zelf en samen met anderen) te realiseren.
Praten over wensen voor de toekomst is niet makkelijk, zeker niet als je als oudere met allerlei problemen te maken hebt. Het zal een hele uitdaging zijn voor de gespreksbegeleiders om het onderlinge gesprek op gang te helpen, de ouderen te stimuleren om elkaar te bevragen en vooral ook om elkaar tips te geven. Dat zal wellicht niet in één bijeenkomst kunnen. Gelukkig bestaat de mogelijkheid om vervolgbijeenkomsten ter organiseren. Het doel van dit verdiepingstraject is te bereiken dat ouderen na de gespreksbijeenkomst(en) het gevoel hebben dat hun opties voor de toekomst zijn vergroot, dat ze mogelijkheden zien om keuzes te maken.

Om deze vervolgstap te maken worden voor de vrijwilligers speciale trainingen gespreksbegeleiding gegeven door Zorg Verandert en NOOM. De eerste training in Rotterdam heeft al plaatsgevonden op 29 juni. Daar is met elkaar flink geoefend en gebrainstormd hoe een gesprek bij de eigen groep gevoerd kan worden. De deelnemers konden bijvoorbeeld het verschil voelen tussen met elkaar in discussie gaan of in dialoog.
Een andere oefening ging over vragen stellen: Stel elkaar eerst een makkelijke vraag, stel elkaar daarna een moeilijke vraag. Wat merk je als vragensteller? En hoe is het om de vragen te beantwoorden? Hoeveel geef je van jezelf? Belangrijke conclusie: wat voor jou misschien een makkelijke vraag is, kan voor een ander raken aan iets wat pijnlijk of erg persoonlijk is. Vragen stellen doe je dan ook met aandacht en zorg.

Uitwisselen en brainstormen in kleine groepjes tijdens de training voor gespreksbegeleiding

Gewapend met dit soort gespreksvaardigheden startte het middagprogramma. Hierin doorliepen de aanwezigen de verschillende fasen in een dialooggesprek. In groepjes was iets voorbereid en de rest van de groep deed mee als deelnemer. Ook hier bleek weer de grote deskundigheid van de NOOM-vrijwilligers. Ze gaven elkaar tips hoe het gesprek geopend zou kunnen worden (‘Waar denk je aan bij ‘zorgen’?’). Creatief werd een rollenspel gedaan om ouderen uit te nodigen te praten over hun wensen voor de toekomst.

In september worden nog drie regionale trainingen gespreksbegeleiding georganiseerd voor vrijwilligers die al informatiebijeenkomsten Zorg Verandert hebben gegeven.

Naast deze training heeft Zorg Verandert de NOOM-vrijwilligers in juni ook de mogelijkheid geboden om kennis te maken met de workshop ‘Welke stap zet jij?’. Tijdens deze kennismakingsbijeenkomsten bleek dat de aanpak voor een deel van de groepen geschikt kan zijn, zeker als deze gegeven wordt als onderdeel van een reeks van meerdere gespreksbijeenkomsten. Deze workshop wordt gegeven door begeleiders vanuit Zorg Verandert. Na de zomer zullen we hierover de gespreksbegeleiders verder berichten.

Teken (of schrijf) je wensen voor de toekomst in de workshop ‘Welke stap zet jij?’

Juli 2016
NOOM wil migrantenouderen zichtbaar maken
Lastige opgave voor migrantenouderen: zelf een vragenlijst invullen over de gevolgen van de veranderingen in de zorg op hun kwaliteit van leven, in het Nederlands en dan ook nog via internet. Genoeg reden om te zeggen, hier kunnen we niets mee als NOOM. Of: we beperken ons tot een oproep aan die oudere migranten die het Nederlands goed beheersen en digitaal vaardig zijn om aan het onderzoek deel te nemen. Maar dat zou betekenen dat de resultaten van ‘Mijn kwaliteit van leven’ in het geheel niet representatief zouden zijn voor de groter worden groep migrantenouderen in Nederland. Waarmee we uiteindelijk met ons allen met lege handen staan. Dan geven we beleidmakers en politici de kans om zich erachter te verschuilen dat ze niet precies weten wat migrantenouderen eigenlijk willen, of dat ze niet goed weten of oudere migranten dezelfde of andere knelpunten ervaren als hun Nederlandse leeftijdgenoten.

Om die reden is het NOOM de uitdaging aangegaan en hebben we ons aan ‘Mijn kwaliteit van leven’ gecommitteerd. Het NOOM wil dat een groot aantal migrantenouderen de vragenlijst invult, zodat bij het ontwikkelen van beleid en het nemen van besluiten die betrekking hebben op de zorg, rekening kan worden gehouden met hun situatie, met hun wensen, behoeften en knelpunten. Het NOOM wil kortom dat oudere migranten óók binnen ‘Mijn kwaliteit van leven’ zichtbaar zijn. Om hen in staat te stellen aan ‘Mijn kwaliteit van leven’ deel te nemen is door het NOOM een eigen traject ontwikkeld, waarbij vrijwilligers uit de verschillende migrantengemeenschappen worden getraind. Na de training zijn zij in staat om samen met een oudere en/of hun mantelzorger de vragenlijst op de computer in te vullen.

Inmiddels zijn door het NOOM een twintigtal Kaapverdiaanse, Surinaamse, Caribische, Chinese en Spaanstalige vrijwilligers getraind. We willen echter graag (veel) meer vrijwilligers trainen, in het bijzonder vrijwilligers die samen met Marokkaanse en Turkse ouderen de vragenlijst zouden willen doornemen en invullen. Medio juni 2016 hebben ongeveer 700 niet van oorsprong Nederlandse ouderen, chronisch zieken en/of mantelzorgers de vragenlijst ingevuld. Maar dat is slechts 5% van het totaal aantal deelnemers. Van deze 700 migranten zijn de meesten geboren in Indonesië, Suriname en de Nederlandse Antillen en slechts enkele tientallen zijn geboren in Turkije of Marokko.

Training vrijwilligers Stichting Zorgcocon Kuido Pa Anciano in Rotterdam

Vanuit het NOOM willen we bovendien meer migrantenouderen motiveren om mee te doen, omdat uit de praktijk blijkt dat het samen bespreken van de vragen zeer waardevolle gesprekken oplevert. In de eerste plaats voor de ouderen zelf, maar zeker ook voor de organisaties waar de migrantenouderen over de vloer komen. En niet in de laatste plaats ook voor het NOOM.
Het is mooi dat de ouderen door het gesprek beter en meer inzicht krijgen in hun eigen situatie. Of zoals een Antilliaanse oudere een vrijwilliger antwoordde op de vraag om samen de vragenlijst in te vullen: ‘Maar ik heb nooit echt stil gestaan bij de vraag of ik tevreden ben met mijn situatie. Of dat het anders zou kunnen. Het is zoals het is’. Nadat ze samen de vragenlijst hadden ingevuld, kwam deze oudere tot de conclusie dat ze best tevreden was, maar dat er toch een aantal zaken waren die ze – samen met haar kinderen – moest uitzoeken. De vrijwilliger die haar had geïnterviewd kon haar in ieder geval vertellen dat zij bij het sociale wijkteam terecht konden voor meer informatie. Hier had mevrouw nog nooit van gehoord.
Tijdens een bijeenkomst in Utrecht waar voor een groepje oudere Chinezen de vragenlijst werd vertaald en zij werden geholpen met het invullen ervan, bleken bijvoorbeeld de hoge kosten van het openbaar vervoer een (te) hoge drempel te vormen. Hun lage inkomens en de vele eigen bijdragen maakten dat zij maar één keer per week naar de vereniging kwamen en dat ze voor allerlei extra activiteiten geen geld hadden. Zelfs al zou de vereniging meer activiteiten organiseren (waar ze wél behoefte aan hadden) zouden ze het zich niet kunnen veroorloven.

Heeft uw organisatie ook belangstelling om mee te doen? Heeft u vrijwilligers die (andere) ouderen of mantelzorgers willen ondersteunen bij het invullen van de online vragenlijst van Mijnkwaliteitvanleven.nl? Neem dan contact op met NOOM-coördinator Lucía Lameiro García, E: lameiro@netwerknoom.nl, M: 06 20966432.
Samen kunnen we dan bespreken hoe we het gaan aanpakken.

Juli 2016
Bibliotheekmedewerkers getraind voor Ouderen in de Wijk
De bibliotheken in de vier grote steden willen iets betekenen voor de ouderen, dus ook voor de migrantenouderen. Voor die laatste groep is de stap naar de bibliotheek niet vanzelfsprekend. Om hen van dienst te zijn met informatie, lees- en kijkplezier is wel iets extra’s nodig. Binnen het project Ouderen in de Wijk hebben Jeanny Vreeswijk-Manusiwa en Lucía Lameiro García van het NOOMbureau bibliotheekmedewerkers getraind: Hoe bereik je migrantenouderen? Hoe maak je contact? En wat betekent dat voor jou als professional?

Belangrijk is om je te realiseren dat we allemaal onze culturele bagage met ons meedragen. Dat geldt niet alleen voor migranten, maar ook voor mensen die hier geboren zijn. Deze culturele bagage doet mee in ieder contact. Verschillen mogen er zijn. Maar het is wel zaak om een goede aansluiting te vinden.

Lees meer over de training aan de bibliotheekmedewerkers voor Ouderen in de Wijk, klik hier>>

Juli 2016
In gesprek met minister over koopkracht en pensioenen
De ouderenorganisaties zetten zich gezamenlijk sterk in om iets te doen aan de koopkrachtdaling bij ouderen. Over de actie Stop de stapeling en de oproep om E-cards te sturen naar Tweede kamerleden hebben we u vorige maand al bericht. Op 29 juni 2016 gingen de KBO, ANBO en de NVOG, KNVG, NOOM en PCOB in overleg met minister Asscher en staatssecretaris Klijnsma. Hoog op de agenda stonden koopkracht en pensioenen. Het NOOM heeft daar bij monde van voorzitter Bouchaib Saadane opnieuw gepleit voor het afschaffen van de kostendelersnorm voor ouderen met een AIO.
De gezamenlijke ouderenorganisaties drongen er bij de bewindslieden op aan snel maatregelen te nemen die de verwachte pensioenkortingen moeten compenseren. Ouderen verdienen, na acht jaar van koopkrachtdaling, koopkrachtherstel.

Voor meer informatie over het gesprek kunt u verder lezen op de website van UnieKBO, klik hier>>

E-cards versturen kan nog steeds.
Doe mee met de actie Stop de stapeling! Klik hier>>

Juli 2016
Voor(t)gaan in verandering
‘Voor(t)gaan in verandering’ is een traject dat uitgevoerd wordt in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om te onderzoeken of moderne cultuursensitieve zorg bijdraagt aan integratie en burgerschap. Beslissers in en rondom de zorg spreken zich hierover uit. Vanuit NOOM participeerde Freddy May, onze voormalige coördinator. Hij werkte mee aan een interview in het bijbehorende boek. Op de website van ‘Voor(t)gaan in verandering’ zijn filmpjes te zien met voortrekkers in de wereld van diversiteit en zorg.

Besteed als gezondheidszorg meer aandacht aan oudere migranten. Nu gebeurt dat onvoldoende. Dat moet veel beter.
Freddy May, voormalig kwartiermaker en coördinator NOOM, nu adviseur bij NOOM
Klik hier>>

Freddy May

Als bestuurder breng ik mensen bij elkaar én neem ik verantwoordelijkheid om diversiteit te bevorderen.
Lex Roseboom, voormalig bestuurder van Axion Continu, nu adviseur bij zorg en overheid.
Klik hier>>

Duurzame gezondheidszorg kan niet zonder diversiteit. Als leider moet je daarin het voortouw nemen. Ik zet het onderwerp steeds weer op de kaart.
Diana Monissen, Voorzitter van de Raad van Bestuur van het Prinses Máxima Centrum voor Kinderoncologie
Klik hier>>

Juli 2016
Indisch familieverhaal
Migratie betekent afscheid en een nieuw begin. Altijd is er die een breuk tussen vroeger en later, tussen daar en hier. Deze ingrijpende stap heeft grote invloed op het verdere leven van alle familieleden.
Het is belangrijk dat de verhalen over de migratie worden opgetekend en dat de culturele erfenis wordt bewaard en onderzocht. Een bijzonder voorbeeld hiervan is het nieuwe boek ‘Indisch Familieverhaal’ van Carol Burgemeestre.

Indisch Familieverhaal vertelt het verhaal van een elfjarige uit een Indische familie die in de nadagen van de dekolonisatie van Nederlands-Indië alleen in Nederland aankomt.
Ze hadden zonder ouders een continent moeten oversteken. Terechtgekomen in Den Haag, al gauw de stad van de Indo’s, hadden ze er de eerste tijd eenzaam en alleen rondgedoold. Later vonden ze aansluiting bij leeftijdsgenoten. Tegen de tijd dat hun moeder uit hun geboorteland in Nederland aankwam, waren ze al opgenomen door de vrijheid van de straat. Hergroeperen naar een gezin aan de keukentafel bleek moeilijk. De Indische gehoorzaamheid was verdwenen.

Carol Burgemeestre: ‘Voor mij is het belangrijk te kijken naar de verschillende aspecten van de Indische geschiedenis. Met Indisch Familieverhaal wil ik een voorbeeld laten zien hoe Indische landgenoten soms integreerden in de nieuwe maatschappij. Een ogenschijnlijke perfecte integratie die een naar binnen gerichte schaduwrijke keerzijde had.’

Het boek is uitgegeven via Boekscout en is te koop voor 14,95.
Om te bestellen, klik hier>>

Juni 2016
Een punt achter de bezuinigingen op de langdurige zorg
De geplande bezuiningen uit het Regeerakkoord van een half miljard op met name verpleeghuizen en gehandicapteninstellingen zijn vanaf 2017 van de baan. Staatssecretaris Van Rijn heeft dit op 13 juni jl. bekend gemaakt. Hij wil dat nu alle aandacht uitgaat naar liefdevolle zorg en trotse medewerkers in verpleeghuizen. En omdat die medewerkers volle steun verdienen, worden investeringen van vorig jaar voortgezet en wordt er een punt gezet achter de bezuinigingen op de langdurige zorg.

Wat is de ‘nieuwe’ kwaliteit van zorg?
Tijdens de bijeenkomsten van VWS in april van dit jaar over de beleidsontwikkelingen in de langdurige zorg, was nog niet duidelijk of de aangekondigde bezuinigingen vanaf 2017 doorgevoerd zouden worden of niet. Die onzekerheid bleef als een donkere wolk hangen boven de discussies over vragen als: Hoe verbeteren we de kwaliteit van zorg? Hoe brengen we een betrokken samenleving tot stand? En hoe maken we de financiering houdbaar. In de nu verschenen notitie ‘Waardigheid en trots’ wordt benadrukt dat de positie van de cliënt versterkt moet worden en dat de professional de ruimte moet krijgen om haar/zijn vak goed uit te oefenen. Intussen is bekend dat ouderen op latere leeftijd in een verpleeghuis binnenkomen en direct zwaardere zorg nodig hebben. Kwaliteit en zingeving van het leven van ouderen die wonen in een zorginstelling kan nog steeds verbeterd worden. Dat vraagt niet alleen veel van zorgverleners maar ook van de ondersteuning van de ouderen in de thuissituatie en van de mantelzorgers. Gemeenten spelen hierbij een belangrijke rol. Ook de gemeenten moeten meer rekening houden met persoonlijke wensen van zorgbehoevenden, aldus de staatssecretaris tijdens één van de bijeenkomsten, waarbij hij ook wees op het verbeteren en optimaliseren van de wijkverpleging.

Waardigheid en trots
In deze notitie staat onder andere dat professionals, mantelzorgers en vrijwilligers, ook in de toekomst, samen moeten werken aan liefdevolle zorg. Met het programma ‘Waardigheid en trots – Liefdevolle zorg. Voor onze ouderen’, biedt VWS zorgorganisaties de kans verbetertrajecten te starten en Nederland te laten zien hoe zij omgaan met alle nieuwe inzichten rondom de Wlz. Het komende jaar wil staatssecretaris Van Rijn zich blijven inzetten om tijdens ondersteuningsprocessen rondom het ziekteverloop van mensen meer aandacht te schenken aan processen van mens tot mens. Hierdoor kan de persoonlijke situatie goed worden ingeschat en wordt de druk op mantelzorgers niet te groot.

Wat betekent dat voor ons?
Die versterkte positie van de cliënt, meer rekening houden met zijn/haar persoonlijke wensen, ook als het gaat om zorgvoorzieningen waar gemeenten verantwoordelijk voor zijn en het proces van ondersteuning die daarbij nodig is, zijn ook interessante aandachtspunten voor het NOOM. We hoeven het dus met niemand meer te hebben over doelgroepenbeleid of scheppen van precedenten. We willen alleen, net als de staatssecretaris, dat er rekening gehouden wordt met de persoonlijke wensen van migrantenouderen en dat de aandacht voor hen een ‘van mens tot mens’ proces volgt. Van Rijn heeft ons als het ware een nieuwe leidraad gegeven om in gesprek te gaan met gemeenten en zorg- en welzijnsinstellingen.

Voor de notitie ‘Waardigheid en trots – Liefdevolle zorg. Voor onze ouderen’, klik hier>>

Juni 2016
Ouderen in veilige handen gaat door
De afgelopen jaren hebben de lidorganisaties van het NOOM hard gewerkt om de problematiek van ouderenmishandeling in al zijn verschijningsvormen bespreekbaar te maken. Het was een gevoelig onderwerp, maar we moesten erkennen dat ouderenmishandeling, echt voorkomt, óók in migrantenfamilies. Eén van de zaken die er in onze gespreksbijeenkomsten sterk naar voren kwam was financiële uitbuiting. We hebben heel veel voorbeelden gehoord waarbij kinderen, kleinkinderen en andere familieden misbruik maakten van de afhankelijkheid van de ouderen bij de financiële administratie, het gebrek aan kennis over financiële zaken en onbekendheid met pinnen en internetbankieren.

Vorig jaar heeft het NOOM zich daarom aangesloten bij de Brede Alliantie Veilig financieel ouder worden. Deze is tot standgekomen in het kader van de voortzetting van het Landelijk Actieplan Ouderen in veilige handen. In de alliantie participeren onder andere de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB), de RABObank, de politie, het Openbaar Ministerie, de Veilig Thuisorganisaties en verschillende seniorenorganisaties. Het is bijzonder dat zo’n diverse partijen zich verenigen om samen te werken op landelijk en lokaal niveau om de financieel misbruik bij ouderen te voorkomen en aan te pakken.

Het NOOM gaat diverse activiteiten oppakken. Zo wordt momenteel samen met de KNB gewerkt aan de totstandkoming van toegepast voorlichtingsmateriaal voor migrantenouderen en hun familieleden. Met Veilig Thuis Utrecht is een conferentie in voorbereiding waarop informatie gegeven zal worden over financieel misbruik aan professionals en vrijwilligers die werken met oudere migranten. Er zal aandacht zijn voor de risicofactoren en beschermende factoren bij migrantenouderen. In werkgroepjes zal onderzocht worden op welke wijze professionals en vrijwilligers elkaar kunnen versterken in het realiseren van financiële bescherming. Deze conferentie zal plaatsvinden op donderdagmiddag 6 oktober 2016. Nadere informatie volgt.

Juni 2016
Huisuitzetting bij lang verblijf in land van herkomst?
Mohamed (86) en Fatima (78) wonen al dertig jaar in Haarlem-Schalkwijk, veroorzaken geen overlast en betalen op tijd hun huur. Toch wil woningcorporatie Pré Wonen ze uit hun huis zetten. De reden: ze zijn te vaak in Marokko.

Dit bericht meldde Dagblad Trouw op 13 juni 2016 in een artikel van Wilfred van de Poll. Pré Wonen noemt het lange verblijf in Marokko ‘woonfraude’. Wie langer dan zes maanden wegblijft gebruikt zijn huis niet als ‘hoofdverblijf’. Zo is de redenering van de woningcorporatie.

Bouchaib Saadane, voorzitter van de Marokkaanse Ouderen Bond in Nederland (MOBiN), tevens voorzitter van het NOOM, krijgt meer van dit soort verhalen te horen. Het komt wel voor dat buren de woningbouwvereniging bellen als ze lange tijd niets horen in het huis van de buren. Als de woningbouwvereniging dan brieven gaat schrijven aan de huurder en geen antwoord krijgt, dan ontstaat een probleem.

Het is niet duidelijk of hier sprake is van een nieuwe trend, nu de woningnood toeneemt. In ieder geval is het een reden om migrantenouderen een paar adviezen mee te geven:
•Informeer de woningbouwvereniging bij langer verblijf in het land van herkomst.
•Regel dat een vertrouwd iemand regelmatig de post nakijkt.
•Houd contact, zodat tijdig antwoord gegeven kan worden op brieven van de woningbouwvereniging.

Saadane: ‘Het is vreemd dat hier het woord fraude in de mond wordt genomen. De ouderen om wie het gaat hebben altijd netjes hun huur betaald. Zij zijn zich van geen kwaad bewust en doen ook niemand kwaad. Ik heb verschillende woningbouwverenigingen gebeld, maar niemand kan aangeven waar in de wet is geregeld of in eigen regels is vastgelegd hoe lang een huurder afwezig mag zijn. MOBiN start een voorlichtingscampagne door hierover informatie te plaatsen op onze website en moskeeën te informeren. Hopelijk helpen onze adviezen om problemen als deze te voorkomen.’

Voor het volledige artikel uit Dagblad Trouw, klik hier>>

Juni 2016
Kostendelersnorm: zitting van het College voor de Rechten van de Mens op 27 juni gaat niet door
In onze vorige nieuwsbrief meldden wij u dat op maandag 27 juni aanstaande de zitting zou plaatsvinden van het College van de Rechten van de Mens om een oordeel te vellen over de klacht van IOT, KBO, KNVG, NVOG, PCOB, SMN én NOOM naar aanleiding van de invoering van de kostendelersnorm voor ouderen met een AIO. Het College heeft echter besloten om géén zitting te houden. Volgens het college is vooralsnog géén sprake van vergelijkbare gevallen.

Het College stelt zich met andere woorden op het standpunt dat de situatie van ouderen die een AOW-uitkering ontvangen niet vergelijkbaar is met de situatie van ouderen die, al dan niet naast een AOW-uitkering, een AIO-uitkering ontvangen. Om die reden zou staatssecretaris Klijnsma niet in strijd handelen met de gelijke behandelingswetgeving.
Het NOOM en de andere belangenorganisaties die de klacht hebben ingediend zijn echter van mening dat er indirect onderscheid naar ras wordt gemaakt bij de toegang tot mantelzorg, waarbij de situatie van AOW-gerechtigden en AIO-gerechtigden wél vergelijkbaar is. Om die reden zullen wij vóór het gestelde termijn van 4 juli het College nogmaals op onze argumenten wijzen. Mogelijk volgt dan alsnog een zitting. Wij houden u op de hoogte.

Mei 2016
Ouderenorganisaties in actie voor koopkracht: Stop de stapeling!
Hartenkreet van senioren aan de politiek
Senioren springen niet snel op de barricade. Ook niet als ze keer op keer merken dat ze nog meer moeten inleveren. Tot vandaag. Duizenden senioren vragen via e-mail en briefkaarten aan politiek Den Haag: neem maatregelen om de koopkracht van ouderen te beschermen!
Ouderenorganisaties KBO, NVOG, KNVG, PCOB en NOOM roepen hun leden, samen 600.000 sterk, op om de Tweede Kamer een persoonlijke kaart of mail te sturen.
Hierbij drukken de senioren de Kamerleden op het hart om de inkomens van 65-plussers te sparen en de koopkracht te herstellen. Het is de hoogste tijd, het water staat veel senioren al aan de lippen. Dit blijkt uit eigen onderzoek van de seniorenorganisaties en uit de vele verhalen die er binnenkomen.

Kosten lopen op
Lang niet alle 3,5 miljoen ouderen in Nederland hebben het zo goed als soms wordt beweerd. Integendeel. Mede door stapeling van kabinetsmaatregelen hebben ouderen al acht jaar op rij steeds minder te besteden. Velen kunnen de oplopende kosten niet meer betalen.
Ouderen willen ook op financieel gebied op dezelfde wijze behandeld worden als andere bevolkingsgroepen.

Dit vragen ze aan het kabinet, via mail, e-card en briefkaart:

Herstel de koopkracht
Geen verlaging van pensioenen
Stop verhoging van zorgkosten
Schrap de mantelzorgboete
Verhoog de ouderenkorting
Maak afschaffing ouderentoeslag ongedaan
Herstel inkomensondersteuning AOW’ers

Kortom: stop de stapeling!

Kijk ook op http://www.stopdestapeling.nu/

Bovenstaande tekst is op 20 mei 2016 verspreid in een persbericht.
Namens de ouderenorganisaties is voor nadere informatie beschikbaar:
Jaap van der Spek, voorzitter NVOG; M: 06-22445140

Verstuur ook een E-card! Klik hier>>

Mei 2016
Mantelzorgboete voor ouderen met AIO in het nieuws
Al eerder hebben wij u uitgebreid geïnformeerd over de zorgen die het NOOM heeft over de kostendelersnorm die sinds 1 januari 2015 geldt voor ouderen met een AIO (Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen). Aangezien 90% van de ouderen met AIO migrant zijn doet het NOOM er alles aan om dit probleem onder de aandacht te brengen. Hun inkomen wordt met soms wel enkele honderden euro’s per maand gekort als zij bij kinderen, familieleden of vrienden inwonen om mantelzorg te geven dan wel te ontvangen. Een onbegrijpelijke maatregel, aangezien hetzelfde kabinet dat deze maatregel heeft ingevoerd propageert het bieden van mantelzorg te stimuleren.

Inmiddels is bekend dat de zitting van het College van de Rechten van de Mens om een oordeel te vellen over de klacht die IOT, KBO, KNVG, NVOG, PCOB, SMN én NOOM hebben ingediend, zal plaatsvinden op 27 juni.

In de afgelopen periode zijn over deze problematiek twee artikelen verschenen waaraan het NOOM medewerking heeft verleend.
Artikel in Trouw (23 april 2016), klik hier>>
Artikel in AD (29 april 2016), klik hier>>

Nazha Taoufiq (links) en Malva Rijna vertelden onlangs over hun ervaringen met de mantelzorgboete in Trouw
Foto: Patrick Post

Mei 2016
Migranten en dementie besproken in het MC Slotervaart in Amsterdam
De snelle toename van dementie onder niet-westerse migranten en de problemen van herkenning ervan, zijn onderwerpen waar de afdelingen Geriatrie en Medische Psychologie van het MC Slotervaart in Amsterdam zich al jaren mee bezig houden. Om over dit thema van gedachten te wisselen organiseerden zij op 9 mei een werkbezoek waar staatssecretaris Martin van Rijn te gast was.

Een aantal sprekers lichtten de problematiek toe. Zo gaf Jos van Campen, geriater aan het MC Slotervaart, aan dat de eerste generatie migranten de huisarts pas in een laat stadium van het dementieproces bezoekt. Daar komt bij dat huisartsen niet goed toegerust zijn om dementie bij migrantenouderen te herkennen. Passende zorg en ondersteuning komen pas laat op gang met als gevolg dat mantelzorgers overbelast dreigen te raken. Miriam Goudsmit, gezondheidspsycholoog/neuroloog, eveneens werkzaam aan het MC Slotervaart, besprak de barrières die zich voordoen bij het stellen van de diagnose bij oudere migranten met dementie. De grootste barrières hebben te maken met taal, culturele verschillen, een laag opleidingsniveau en analfabetisme. Volgens Goudsmit zijn oplossingen te zoeken in het verbeteren van de kennis van zorgprofessionals, het verbeteren van testmateriaal en standaard inschakelen van tolken. Maar ook meer samenwerking met bijvoorbeeld patiëntenorganisaties stelde ze voor. En meer wetenschappelijk onderzoek. Tijdens de discussie rondom de vraag ‘Hoe bereiken we migranten met dementie?’, werd hierover de opmerking gemaakt dat het bij onderzoek van groot belang is om oudere migranten en hun netwerk hierbij te betrekken. En de kosten die zij bij deelname maken ook te vergoeden.

Salih Gürbüz, mantelzorger van Turkse afkomst, deelde zijn ervaringen als mantelzorger voor zijn moeder. Hij vertelde over de taboes en de plicht die de kinderen voelen om voor de ouders te zorgen. Gürbüz speelt een rol in de korte documentaire ‘Mijn moeder is dement’. Klik hier>>

Hoogleraar Anne Mei The sprak over het belang van de benadering van de sociale kant van dementie. Er is niet alleen aandacht nodig voor de medische aspecten van de ziekte, maar ook voor vragen als: Hoe reageert mijn omgeving? Hoe ervaar ik deze ziekte? Wat gebeurt er met me? Er is meer aandacht nodig voor de informele kant van de zorg voor migrantenouderen met dementie, pleit deze hoogleraar.

Tijdens de discussie gaf Van Rijn onder andere aan dat er nog veel werk te doen is aan kwaliteitsverbetering in de zorg en dat er nog meer gemeenschapszin nodig is in de Nederlandse samenleving. In die zin zouden we van andere culturen kunnen leren, zo stelde de staatssecretaris.

Dagvoorzitter Özgül Uysal-Bozkir had op haar lijstje staan dat ze vertegenwoordigers van landelijke organisaties als Pharos en NOOM graag het woord wilde geven tijdens de discussie. Vanuit het NOOM werd tijdens de discussie ingebracht dat het met de nodige tijd, aanpak en middelen goed mogelijk is om oudere migranten en hun netwerk te bereiken. Als voorbeeld werd het project Zorg Verandert genoemd waarin binnen nog geen jaar tijd via ruim 200 vrijwillige voorlichters van verschillende migrantengroepen over het hele land, ca. 10.000 migrantenouderen, mantelzorgers en vrijwilligers zijn bereikt.

Mei 2016
Bekend maakt bemind naar laatste fase
In onze nieuwsbrief van januari berichtten wij u dat ‘Bekend maakt Bemind’, het gezamenlijke project van de Parkinson Vereniging, De Hart&Vaatgroep en het NOOM, van start was gegaan met een eerste serie van ontmoetingsbijeenomsten voor Hindoestaanse ouderen in Den Haag. Inmiddels hebben ook de ontmoetingsbijeenkomsten voor Chinese ouderen in Rotterdam, Marokkaanse oudere vrouwen in Eindhoven en Molukse ouderen in Woerden plaatsgevonden. Wij kijken met grote tevredenheid terug op deze bijeenkomsten en verheugen ons op de nog komende bijeenkomsten met Turkse ouderen in Dordrecht en Surinaams-Creoolse ouderen in Amsterdam Zuidoost. We willen alvast enkele bevindingen met u delen.

Geen verrassing voor het NOOM is de grote belangstelling, bij alle groepen, voor gezondheid in relatie tot leefstijl. Ook geen verrassing is de grote behoefte aan (nog) meer voorlichting. Dit gegeven alleen al is positief te noemen, al was het maar uit oogpunt van preventie. Zonder kennis van en bewustzijn over de eigen mogelijkheden om gezonder te leven, kan in de toekomst moeilijk gezondheidswinst worden behaald.
De verschillende deskundigen die een bijdrage hebben geleverd aan de bijeenkomsten, bevestigden het signaal dat het NOOM al langere tijd afgeeft: migrantenouderen krijgen vaker en op jongere leeftijd met een chronische aandoening te maken. Zij kampen vaker met meerdere chronische aandoeningen tegelijk. Ook bevestigden zij dat vastgesteld is dat bepaalde ziektes vaker voorkomen bij bepaalde groepen, maar dat nog onvoldoende bekend is wat hiervan de oorzaak is. Wel staat onomstotelijk vast dat een gezonde(re) leefstijl de kwaliteit van leven ten goede komt, ook die van chronisch zieke ouderen.

Vida, het life-style magazine van de Hart&Vaatgroep, besteedde in een artikel aandacht aan de bijeenkomsten ‘Bekend maakt bemind’ van de Chinese ouderen in Rotterdam

Een belangrijke aanname bij de start van dit project was dat naast het aanreiken van informatie, het kennismaken met elkaar en uitwisselen van ervaringen tussen migrantenouderen en de (vrijwilligers van de) patiëntenverenigingen op zich al als waardevol kan worden beschouwd. De ontmoetingen die tot dusver hebben plaatsgevonden laten keer op keer zien hoe waar deze aanname is. De openheid waarmee de vrijwilligers van de patiëntenverenigingen vertellen over hun ervaringen en in het bijzonder hoe zij omgaan met hun chronische ziekte(n), werkt als een sleutel die deuren opent die gesloten leken. Met elkaar praten over ziekten lijkt ineens vanzelf te gaan.
De series van bijeenkomsten hebben allemaal een vergelijkbaar stramien. In de praktijk lopen ze overal anders. De invulling vanuit de lokale situatie is een voorwaarde voor succes. Wat wel vergelijkbaar is: overal is sprake van een hoge mate van interactie en worden veel vragen gesteld. Daardoor trekken we na afloop steeds weer de conclusie dat we met z’n allen een hoop hebben geleerd. Tot zover lukt het dan ook heel goed om de gestelde doelen te behalen.

Bijeenkomst van de oudere Marokkaanse vrouwen in Eindhoven

Wat nog rest voor de komende maanden, naast bijeenkomsten voor de Turkse en Surinaams-Creoolse ouderen, is het organiseren van een bijeenkomst voor alle vrijwilligers die betrokken zijn geweest bij ‘Bekend maakt bemind’, zodat zij hun ervaringen met elkaar kunnen delen en waar zij hun wensen en ideeën voor de toekomst kunnen neerleggen.
Tot slot zullen de ervaringen, kennis, materialen en methodieken die met ‘Bekend maakt bemind’ zijn ontwikkeld en/of zijn verzameld middels een toolkit beschikbaar worden gesteld ten behoeve van patiënten- en andere organisaties die migranten ouderen willen bereiken. Deze toolkit zal in het najaar worden gepresenteerd. Wordt vervolgd dus.

Voor meer informatie kunt u terecht bij Lucía Lameiro García,
E: lameiro@netwerknoom.nl of M: 0620966432.

Mei 2016
Ouderen in de wijk gestart
Met een conferentie op 14 april jl. ging het project ‘Ouderen in de Wijk’, een samenwerkingsverband van de bibliotheek van Utrecht, Den Haag, Rotterdam, Amsterdam en Mira Media, officieel van start. ‘Ouderen in de Wijk’ wil in vier jaar 5-10.000 ‘kwetsbare’ ouderen bereiken, waaronder ook de snel groeiende groep migranten ouderen.

Het meerjarige project ‘Ouderen in de Wijk’ heeft tot doel om in het bijzonder de groep ouderen die te maken heeft met structurele armoede, isolement, laaggeletterdheid en/of onvoldoende digitale vaardigheden te bereiken en activeren. De bibliotheek neemt het voortouw in dit project omdat ze ‘in de haarvaten van de samenleving zit’ en van oudsher mensen helpt de wereld te ‘lezen’, aldus Ton van Vlimmeren, directeur van Bibliotheek Utrecht. De titels van de vijf workshops gaven een voorschot op het plan van aanpak van het project: ‘Samenwerkingsverbanden in de wijk’, ‘Inrichting Wijk Informatiepunt’, ‘Gesprek met ouderen over hun wensen’, ‘Mediawijsheid voor ouderen’ en ‘Problematiek migrantenouderen’. Deze laatste workshop was in handen van Jeanny Vreeswijk-Manusiwa en Lucía Lameiro García van het NOOM.
Volgens Lucía Lameiro is van doorslaggevend belang voor het slagen van dit project dat de activiteiten zich niet alleen binnen de muren van de bibliotheken zullen afspelen, de bibliotheek moet ook naar de mensen toe. Vervolgens is het van belang dat de ouderen die in de bibliotheek komen, zich welkom voelen en zij daar terecht kunnen voor al hun vragen, waar nodig in de eigen taal.
Voor het interview met Lucía Lameiro over het bereiken van migranten ouderen en de samenwerking met hun organisaties, klik hier>>

De Hindoestaanse ouderen van Stichting Asha namen deel aan de workshop ‘Mediawijsheid voor ouderen’ onder leiding van Nural Orücü van Mira Media. Zij bleken volop online actief te zijn met Facebook, WhatsApp en Skype. Bij velen is er echter angst voor internetbankieren. Tijdens de workshop kregen zij tips om veilig te internetten.

De conferentie werd afgesloten met de officiële ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst ‘Ouderen in de Wijk’ door de directies van de Bibliotheek in Utrecht, Rotterdam, Den Haag, Amsterdam en een lid van de Raad van Toezicht van Mira Media.

Mei 2016
De emigratie generatie: Wie doet mee?
Wat zat er in uw koffer toen u naar Nederland kwam? Hoe oud was u toen u emigreerde? Wat miste u het meeste van uw herkomstland? Wat viel u op in Nederland?
In het project De emigratie generatie gaan schoolkinderen tussen 10 en 14 jaar oud in gesprek met migrantenouderen. In een serie gastlessen worden ze voorbereid op het interviewen. Alle verhalen die ze tijdens het interviewen hebben gehoord schrijven ze op, om die vervolgens voor te lezen en ‘cadeau te doen’ aan de ouderen.

Het project wordt momenteel uitgevoerd op scholen in Utrecht. De ambitie van de organisatoren is om op meer plekken in het land van start te gaan.

Meer weten?
Kijk op de Facebook-pagina, klik hier>>

Meedoen?
Neem contact op met Saskia Derks, E: saskia@vanvroegervoorlater.nl, M: 06 43045043.
De emigratie generatie wordt mede mogelijk gemaakt door de gemeente Utrecht, Fonds Sluyterman van Loo, KF Heinfonds en stichting Dialoog.

Maart 2016
Brede opbrengst Zorg Verandert
Al eerder hebben wij geschreven over het enorme succes van de bijeenkomsten Zorg Verandert. Met trots, omdat zoveel vrijwilligers actief aan de slag zijn in het land om de ouderen en mantelzorgers in hun achterban te informeren over de veranderingen die plaatsvinden in welzijn en zorg. Maar we zien het tegelijkertijd met bezorgdheid aan, omdat het zichtbaar maakt hoe groot de achterstand in informatie is bij de oudere migranten en hoe enorm de behoefte is om hierin meegenomen te worden.

In 2015 zijn sinds juni 165 bijeenkomsten georganiseerd. In de eerste drie maanden van 2016 kwamen daar nog eens 133 bijeenkomsten bij. Minimaal 8.000 ouderen en mantelzorgers hebben hieraan meegedaan. Een deel van hen heeft daarnaast een of twee vervolgbijeenkomsten bijgewoond.

Meer dan voorlichting alleen
In dit artikel willen we u een klein inkijkje geven wat de bijeenkomsten Zorg Verandert betekenen voor de oudere migranten én voor hun organisaties. Ook willen we graag laten zien dat de opbrengst veel verder gaat dan louter het geven van informatie.

Bouchaib Saadane, voorzitter van het NOOM, benadrukt keer op keer hoe nodig het is dat de oudere migranten in de vorm van bijeenkomsten de informatie krijgen die ze nodig hebben: ‘De achterstand in alle migrantengemeenschappen is aanzienlijk. Heel vaak horen we – in gesprek met de mensen – dat ze niets of maar heel weinig weten van de ontwikkelingen die gaande zijn. Wel merken de mensen dat de eigen bijdragen hoger worden en toegezegde ondersteuning naar beneden gaat. Wij kunnen uitleggen waarom dat gebeurt. Deelnemers de gelegenheid geven om hun zorgen te uiten en vragen te stellen, vanuit hun eigen situatie. Dat is hard nodig, want de communicatie vanuit de rijksoverheid en de gemeenten bereikt onze groepen nauwelijks. Onze organisaties vormen een schakel, die steeds belangrijker wordt.’

Bijeenkomst van Kaapverdiaanse ouderen in Rotterdam

Aansluiten in plaats van uitsluiten
Yvonne Heygele, projectleider bij het NOOM voor Zorg Verandert, vult hierop aan: ‘Als projectleider zorg ik ervoor dat ik regelmatig ook zelf voor de groepen sta. Dan weet ik hoe mensen reageren, wat hun vragen zijn. Mij valt op dat veel migrantenouderen en hun familieleden erg ongerust en ook boos zijn over de veranderingen. Vaak ervaren zij de verminderde zorg en afwijzing bij een ondersteuningsvraag als uitsluiting. Zelf probeer ik in een bijeenkomst ruimte te geven om deze gevoelens te uiten. Vaak zijn de voorbeelden die ze geven echt schrijnend. Pas daarna kan ik aangeven dat zij niet de enigen zijn die hiermee geconfronteerd worden. Ik vind het zeer alarmerend dat onze mensen zich zo uitgesloten voelen.’

‘Wat wij doen in de bijeenkomsten is mensen weer laten aansluiten op de grote maatschappelijke ontwikkelingen. Door hen te informeren en persoonlijk te betrekken, en aandacht te geven aan hen als specifieke groep, helpen we de migrantenouderen zichzelf in die ontwikkelingen te plaatsen – samen met andere groepen in de samenleving. We laten hen zich weer onderdeel voelen van het geheel in plaats van zich uitgesloten te voelen. Het is dringend noodzakelijk dat we onze groepen aangesloten houden en het groeiende isolement een halt toeroepen. Daar is meer voor nodig dan dit. Maar wij leveren absoluut een essentiële bijdrage waar overheden en andere organisaties de migrantennouderen niet weten te bereiken.’

Lees verder over de netwerkformule van het NOOM, de doorontwikkeling, samen-redzaamheid en de plannen voor de komende periode in het kader van Zorg Verandert. Klik hier>>

Rollenspel over het keukentafelgesprek tijdens een bijeenkomst voor Chinese ouderen in Eindhoven

Maart 2016
Brussel
… In die tijd zag men ons niet zozeer als moslims, maar als mensen. (…) Er was geen verschil tussen moslim of christen. Het is allemaal heel triest. Dat er zoveel afstand is tussen mensen. Dat mensen elkaar met argwaan bekijken. Dat ze met haat naar elkaar kijken.’

Dit zijn de treffende woorden van de vader van Fidan Ekiz, één van de vele gastarbeiders die in de jaren ’60-’70 van de vorige eeuw naar Nederland kwamen. Hij spreekt deze uit in de documentaire ‘Komt alles goed?’, die op maandag 28 maart 2016 werd uitgezonden. In deze film gaat documentairemaakster Fidan Ekiz in op de heftige reacties die volgden op haar eerdere oproep aan moslims om zich uit te spreken tegen terreur, na de aanslagen op Charlie Hebdo, Ankara en Parijs.

Het NOOM neemt geen stelling in de discussie of moslims zich tegen terreur moeten uitspreken. Als NOOM verzetten we ons wél tegen de gevolgen van deze aanslagen voor de wijze waarop we met elkaar omgaan. Het NOOM roept op om elkaar in de eerste plaats als mensen te blijven zien.

Voor de documentaire, klik hier>>

Maart 2016
Koopkracht ouderen blijft dalen – ouderenorganisaties in actie
De laatste voorspellingen van het CPB beloven niet veel goeds: de koopkracht van ouderen zal in 2017 voor het achtste jaar op rij dalen. Dit heeft verschillende oorzaken. Het opnieuw niet indexeren van de pensioenen is er daar één van. Echter, voor de komende jaren moeten ouderen ook serieus rekening houden met een korting op hun pensioen. Dergelijke berichten komen hard aan bij ouderen, die er tot voor kort vanuit konden gaan dat hun pensioen waardevast was.

De daling van de koopkracht van ouderen is in werkelijkheid echter fors hoger dan de officiële cijfers doen geloven. Vooral de alsmaar stijgende zorgkosten en eigen bijdragen leiden ertoe dat de koopkracht van zorgbehoevende ouderen flink daalt. De ongelijke verdeling van de belastingmeevallers over werkenden en niet werkenden, waardoor laatstgenoemden niet of nauwelijks profiteren van de aantrekkende economie, is tegen deze achtergrond van jarenlang koopkrachtverlies van ouderen, al helemaal niet te rijmen.

Voor de samenwerkende ouderenorganisaties KNVG, NOOM, NVOG, PCOB en Unie KBO, die samen drie miljoen gepensioneerden vertegenwoordigen, is de maat dan ook vol. Naast een manifest, gesprekken met de verantwoordelijke minister en de politieke partijen, zullen nu ook andere acties volgen om de politiek tot inkeer te laten komen. We houden u hiervan op de hoogte.

Voor het manifest van de ouderenorganisaties, klik hier>>
Voor de bijlage bij het manifest, klik hier>>

Klacht ingediend bij het College voor de Rechten van de Mens
Ouderen met een onvolledige AOW en een Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen (AIO), in de praktijk voor 90% migranten ouderen, hebben sinds 2015 ook nog eens te maken met de gevolgen van de kostendelersnorm. Hun inkomen wordt met soms wel enkele honderden euro’s per maand gekort als zij bij kinderen, familieleden of vrienden inwonen om mantelzorg te geven dan wel te ontvangen. Een onbegrijpelijke maatregel, aangezien hetzelfde kabinet dat deze maatregel heeft ingevoerd propageert het bieden van mantelzorg te stimuleren.

De ouderenorganisaties juichen het toe dat de invoering van de kostendelersnorm voor AOW-ers is uitgesteld om het bieden van mantelzorg niet in de weg te staan. Om precies dezelfde reden zou ook de invoering van de kostendelersnorm voor AOW-ers met een AIO-uitkering moeten worden uitgesteld. Door de mantelzorgrelaties van AOW-gerechtigden zonder AIO-uitkering wél en die van AOW-gerechtigden met een AIO-uitkering níet te beschermen, maakt het kabinet zich naar de mening van de ouderenorganisaties schuldig aan ongelijke behandeling. Zij hebben inmiddels, samen met het Inspraakorgaan Turken in Nederland en het Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders, het College voor de Rechten van de Mens gevraagd om een oordeel hierover te vellen.

Maart 2016
Ziekenhuiszorg voor oudere migranten draait om goede communicatie
In de nieuwsbrief van het project ‘Seniorvriendelijk Ziekenhuis’, waarin NOOM participeert samen met Inie KBO, PCOB en NVOG, is een artikel verschenen op basis van een interview met Dr van Campen, klinisch geriater in het Medisch Centrum Slotervaart in Amsterdam. Goede communicatie is essentieel om te komen tot een goede diagnose en behandeling bij oudere migranten. Een professionale tolk hoort daarbij. Bijzonder is dat bij MC Slotervaart een speciale migrantenpoli is opgestart waar migrantenouderen terecht kunnen.

Voor het volledige artikel, klik hier>>

Maart 2016
Beleidsrapportage Mijn Kwaliteit van leven
Het programma Mijnkwaliteitvanleven.nl, waar ook het NOOM aan deelneemt, heeft een tweede beleidsrapportage uitgebracht. Het rapport is samengesteld op basis van ingevulde vragenlijsten waarin ouderen, mantelzorgers en mensen met een chronische ziekte of beperking zelf een beoordeling geven van allerlei zaken die gaan over hun kwaliteit van leven.
Uit het onderzoek komt naar voren dat mensen lang niet altijd zorg en ondersteuning hebben die bij hen past. Dit gaat ten koste van hun gezondheid en de kwaliteit van leven zodra dit mensen op meerdere vlakken beperkt. Dit geldt voor 44% van de deelnemers, onder wie mensen met een chronische aandoening, ouderen en hun mantelzorgers. Deze uitkomsten zijn gebaseerd op ruim 10.000 deelnemers.

Foto: Fleur Kooiman

Voor het persbericht, klik hier>>
Voor de beleidsrapportage, klik hier>>

Maart 2016
Nationale Zorgvernieuwingsprijs 2016 geopend:
€ 75.000 te winnen met nieuw zorg-en-welzijnsidee voor oudere migranten

De inschrijving voor de Nationale Zorgvernieuwingsprijs 2016 is geopend. Thema is dit jaar ‘Zorg voor welzijn van oudere migranten’. Insturen kan tot 26 april 2016 via www.nationalezorgvernieuwingsprijs.nl. De winnaar krijgt € 75.000 om het idee uit te voeren. De prijs is een initiatief van ZonMw en VSBfonds.

De opdracht
Het zorg-en-welzijnsidee moet goed aansluiten bij de vragen en behoeften van oudere migranten. Het kan bijvoorbeeld gaan om hoe je in dagbesteding, zorg aan huis of zorg in de laatste levensfase echt rekening houdt met culturele verschillen. Iedereen kan insturen, bijvoorbeeld huisartsen, wijkteams, verpleegkundigen, verzorgenden, mantelzorgers, vrijwilligers en leidinggevenden. Zolang er maar een organisatie is die het idee (mee) uitvoert.

Waarom dit thema?
Oudere migranten vormen een kwetsbare groep. Door de vergrijzing groeit hun aantal snel. Extra aandacht voor hen is nodig. Zo is er sprake van een gezondheidsachterstand en beperktere toegang tot de zorg. En vaak is er nog te weinig oog voor wat zij en hun familie nodig hebben.

De prijs
De winnaar krijgt € 75.000 om het idee uit te voeren. De Nationale Zorgvernieuwingsprijs helpt ook andere kanshebbers verder te komen. Zij krijgen tips in het Zorgvernieuwingsatelier om hun idee uit te werken en worden op het spoor gebracht van mogelijke financiers.

Goede ideeën verdienen een kans
Elke twee jaar organiseren ZonMw en VSBfonds de Nationale Zorgvernieuwingsprijs. De prijs biedt goede ideeën voor betere zorg en welzijn een kans. Er is vaak geen tijd en geld om goede ideeën uit te werken. Of het is niet duidelijk hoe je van een idee naar een haalbaar plan komt. De Nationale Zorgvernieuwingsprijs doet daar wat aan.

Informatie en inschrijven
Voor de folder, klik hier>>

Inschrijven via www.nationalezorgvernieuwingsprijs.nl, klik hier>>
U kunt zich abonneren op de nieuwsbrief, klik hier>>
Twitter: @NZVP2016

Februari 2016
Geen afscheid maar een warm welkom!
Met trots en genoegen wil ik u namens het bestuur van het NOOM voorstellen aan de nieuwe coördinator van het NOOM Lucía Lameiro García en plaatsvervangend coördinator Jeanny Vreeswijk-Manusiwa. Zij komen het NOOMbureau versterken met hun jarenlange ervaring en deskundigheid. Freddy May is met ingang van 1 januari 2016 teruggetreden als coördinator. Gelukkig hoeven wij geen afscheid van hem te nemen: hij blijft aan ons bureau verbonden als adviseur. Ook Yvonne Heygele blijft als projectontwikkelaar/adviseur werkzaamheden voor het NOOMbureau verrichten.

Het NOOMbestuur is Freddy buitengewoon erkentelijk voor zijn bijdrage aan de opbouw en positionering van het NOOM. Met tomeloze inzet heeft hij vanaf de start in 2007 eraan gewerkt om het NOOM landelijk op de kaart te zetten. Onder zijn leiding zijn talloze nieuwe samenwerkingsrelaties aangegaan. Onvermoeibaar heeft hij aandacht gevraagd voor de positie en problemen van oudere migranten. En tegelijk heeft hij gewezen op het enorme potentieel aan onvermoede, vaak onzichtbare capaciteiten die in de gelederen van de oudere migranten voorhanden zijn en ingezet kunnen worden voor een tolerante samenleving voor iedereen. We zijn heel erg blij dat Freddy een deel van zijn werkzaamheden blijft voortzetten. Meer tijd voor gezin en familie is hem van harte gegund!

Wij heten Lucía en Jeanny van harte welkom in ons midden. Beiden zijn geen onbekenden voor het NOOM. Lucía Lameiro García was tot voor kort directeur van Lize, gesprekspartner voor de rijksoverheid voor de Zuid-Europese gemeenschap. In die hoedanigheid was zij destijds betrokken bij de oprichting van het NOOM. Jeanny Vreeswijk-Manusiwa participeerde als coördinator van de Landelijke Stuurgroep Molukse Ouderen in de afgelopen jaren in het NOOMoverleg. Zij leverde onder andere een grote inhoudelijke bijdrage aan projecten als Ouderen in veilige handen en Vroegtijdige signalering van zorgfraude.
In het artikel hieronder stellen zij zich nader aan u voor.

Het bestuur van het NOOM wenst de medewerkers veel succes en werkplezier in de nieuwe samenstelling!

Bouchaib Saadane, voorzitter

Februari 2016
Diversiteit = kracht²
Versterking van het NOOMbureau draagt hier aan bij
Tijdens de beleidsdag van het NOOM op 6 februari jl. bleek maar al te duidelijk dat de ambitie om de kwetsbaarheid van migrantenouderen te verkleinen en hun participatie te vergroten de komende jaren zal worden voortgezet. De vertegenwoordigers van de NOOMlidorganisaties gaven aan dat samenwerking tussen de verschillende groepen onderling, alsook die met reguliere instellingen en organisaties vruchten afwerpt. Migrantenouderen hebben niet alleen profijt van de verschillende projecten waarin het NOOM participeert. De projecten geven oudere migranten bovendien de mogelijkheid om een bijdrage te leveren aan de samenleving. Winst is verder dat door de inzet van hun kennis en ervaring de eenzijdige beeldvorming rondom migrantenouderen wordt bijgesteld. Besproken werd ook dat met de ingezette decentralisatie NOOM voor de uitdaging staat om diverse activiteiten en verbindingen op lokaal niveau te stimuleren. Voor de inzet van NOOM in de afgelopen acht jaar werd veel waardering uitgesproken, er is immers veel bereikt. Door de vele, ingrijpende maatschappelijke ontwikkelingen is het echter nodig om het NOOM netwerk nog meer te profileren en te versterken.

Om deze uitdaging aan te gaan maakte de voorzitter van NOOM, Bouchaib Saadane, aan het begin van de dag bekend dat het NOOM bureau wordt versterkt met het toetreden van Lucía Lameiro García en Jeanny Vreeswijk-Manusiwa. Lucía neemt de functie van coördinator op zich en Jeanny die van plaatsvervangend coördinator. Met de gedreven en professionele ondersteuning van Fred May, Yvonne Heygele en het NOOMbestuur, zullen zij zich inzetten om de oudere migranten, in al hun veelkleurigheid en veelzijdigheid, een stem te blijven geven in de Nederlandse samenleving. Binnenkort zullen ze contact opnemen met de lidorganisaties om een afspraak te maken voor een (kennismakings)gesprek.

Hier volgt alvast een kleine introductie.

Lucía Lameiro García is kind van Spaanse gastarbeiders die in de jaren 70 naar Nederland kwamen en ook weer zijn geremigreerd. Als sociale wetenschapper is zij verbonden geweest aan de Vakgroep Sociale Gerontologie van de Vrije Universiteit Amsterdam, het Nederlands Migratie Instituut en het Lize, het voormalige inspraakorgaan voor Zuid-Europeanen, een van de acht LOM-samenwerkingsverbanden die aan de wieg van het NOOM hebben gestaan. Haar grootste drijfveer is het aanspreken van de kracht van migranten in het algemeen en die van migrantenouderen in het bijzonder. Zij gelooft rotsvast dat alleen in samenwerking met anderen de kleine én grote vraagstukken waar we met z’n allen voor staan kunnen worden opgelost.

Lucía Lameiro García

Jeanny Vreeswijk Manusiwa is kind van Molukse ouders die in 1951 naar Nederland kwamen met de gedachte dat hun verblijf slechts ‘voor tijdelijk’ zou zijn. Als cultureel antropoloog heeft zij verschillende onderzoeken gedaan aan het Moluks Museum in Utrecht en aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Naast haar werk voor NOOM blijft zij werkzaam bij Woonzorgcentrum Raffy in Breda als programmaleider cultuurspecifieke zorg. Haar grootste drijfveer is om haar kennis van de belevingswereld van oudere migranten te verrijken en te delen. Zij vindt dat die kennis onmisbaar is om de manier waarop zorg en welzijn in Nederland is georganiseerd, zo goed mogelijk aan te laten sluiten op de zorgwensen van oudere migranten.

Jeanny Vreeswijk-Manusiwa

Februari 2016
Toolkit voor een Seniorvriendelijk Ziekenhuis
Al meerdere malen hebben wij u bericht over het Keurmerk Seniorvriendelijk Ziekenhuis. Vanuit het project, waaraan ook het NOOM heeft deelgenomen is nu een toolkit gemaakt waarvan ziekenhuizen gebruik kunnen maken om het keurmerk te verwerven.

De toolkit biedt aanwijzingen voor een succesvolle implementatie en geeft verschillende goede voorbeelden.
Voor de toolkit, klik hier>>

Binnenkort verschijnt een artikel in de nieuwsbrief Seniorvriendelijk Ziekenhuis over communicatie met oudere migranten. Daarin zal ook aandacht gegeven worden aan de speciale migrantenpoli van het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam en de aanpak die daar gevolgd wordt. Zodra het artikel gepubliceerd wordt zullen we dat ook via onze eigen nieuwsbrief verspreiden.

Februari 2016
In gesprek over leven en dood
Passende zorg rond het levenseinde voor oudere migranten is helaas nog geen vanzelfsprekendheid. Al geruime tijd besteedt het NOOM aandacht aan deze problematiek. Migrantenouderen en hun familie zijn vaak niet op de hoogte van dew wijze waarop in Nederland de zorg in de laatste levensfase is geregeld. Er bestaan veel misverstanden en vragen over pijnbestrijding en palliatieve sedatie. Tegelijk geven artsen en verpleegkundigen vaak aan dat zij te weinig kennis hebben om een goede aansluiting te maken bij de belevingswereld, de wensen en behoeften van oudere migranten.

Het NOOM heeft de afgelopen jaren geparticipeerd in de Stuurgroep passende zorg rond het levenseinde van artsenfederatie KNMG. Voor ons was het heel waardevol om in samenwerking met de andere ouderenorganisaties aandacht te vragen voor de wensen en verwachtingen van ouderen vanuit diverse culturele en religieuze achtergronden. Op 19 februari a.s. verzorgen Unie KBO, PCOB en NOOM tijdens het Congres ‘Niet alles wat kan, hoeft’ een deelsessie, getiteld ‘Patiënten, famile en zorgprofessionals: een goed gesprek over het levenseinde vraagt om kennis van diversiteit’.

Via een geheel ander spoor gaat het NOOM een (beperkte) bijdrage leveren aan een project van Pharos, expertisecentrum Gezondheidsverschillen. Dit project is gefinancierd binnen het programma ‘Palliantie. Meer dan zorg’ van ZonMW.

Voor meer informatie, klik hier>>

13 februari 2016
Manifest ouderenorganisaties aan kabinet:
Voorkom korting op pensioenen, maak indexatie mogelijk en geef ook ouderen lastenverlichting zoals iedereen

De gezamenlijke ouderenorganisaties eisen van het kabinet maatregelen om verlaging van de pensioenen in 2017 tegen te gaan en tijdelijke indexering van de pensioenen mogelijk te maken. Daarnaast eisen ze dat de ouderen vanaf 2017 eenzelfde lastenverlichting krijgen als alle andere Nederlanders. Als het kabinet doof blijft voor deze eisen zullen de ouderenorganisaties onder druk van hun leden er niet aan ontkomen om acties te gaan voeren om hun eisen kracht bij te zetten. Dat staat in een manifest dat begin volgende week wordt aangeboden aan het kabinet, de Tweede Kamer en de sociale partners en is ondertekend door KNVG, NVOG, PCOB, NOOM en de Unie KBO.

Ook werkenden worden getroffen
De ouderenorganisaties willen dat het kabinet deze zomer bij de opstelling van de begroting voor 2017 maatregelen treft om kortingen op de pensioenen te voorkomen en indexering en herstel van de koopkracht van de ouderen mogelijk te maken. ‘Het is moeilijk uit te leggen dat het vermogen van de pensioenfondsen in de crisisjaren vanaf 2008 tot vandaag is verdubbeld van 650 naar 1200 miljard euro en dat er desondanks geen geld zou zijn voor indexatie van de pensioenen’, stellen de organisaties in het manifest. Ze wijzen er ook op dat het doorvoeren van kortingen en het niet indexeren niet alleen de koopkracht van de gepensioneerden van vandaag treft, maar ook de toekomstige koopkracht aantast van de werkenden die hun pensioen nog aan het opbouwen zijn.

Onevenwichtige lastenverlichting
De koopkracht van gepensioneerden holt niet alleen achteruit door lagere pensioenuitkeringen, maar ook door de toenemende zorgkosten. De komende jaren zal de eigen bijdrage in de zorgkosten sterk toenemen. Daarom is het onacceptabel dat de ouderen niet delen in de lastenverlichting van 5 miljard euro. ‘De belastingmeevaller is onevenwichtig verdeeld, omdat die grotendeels toevalt aan de werkenden, terwijl ook de koopkracht van de gepensioneerden is gedaald’, stellen de organisaties. De ouderen moeten vanaf 2017 alsnog eenzelfde lastenverlichting ontvangen als de werkenden.

3 miljoen gepensioneerden
De gezamenlijke ouderenorganisaties vertegenwoordigen direct 600.000 leden en indirect drie miljoen gepensioneerden. Zij accepteren daarom niet langer dat ze door het kabinet en de sociale partners niet systematisch betrokken worden bij de vaststelling van het beleid voor ouderen en gepensioneerden.

Voor het Manifest van de gezamenlijke ouderenorganisaties, klik hier>>
Voor de bijlage bij het Manifest, klik hier>>

Januari 2016
Actuele informatie AOW en pensioenen
Zoals u van ons gewend bent komt het NOOM ook aan het begin van dit nieuwe jaar weer met een aangepaste presentatie over de AOW en pensioenen. De bedragen zijn aangepast aan de huidige situatie. En een aantal wijzigingen is doorgevoerd.

De presentatie is te downloaden als pdfbestand. Klik hier>>
Ook is de informatie beschikbaar aangevuld met nadere toelichting. Klik hier>>

Als u graag de presentatie in powerpointversie wilt ontvangen, dan kunt u mailen naar Yvonne Heygele, E: heygele@netwerknoom.nl.

Januari 2016
Van signaleren naar bespreken
De afgelopen jaren is vanuit de lidorganisaties van NOOM veel aandacht besteed aan het bespreekbaar maken van ouderenmishandeling. Onder de titel Ouderen in veilige handen zijn door het hele land en in vele groeperingen gespreksbijeenkomsten georganiseerd.

‘Praten helpt’ was een belangrijke boodschap en dat hebben we gedaan in die bijeenkomsten. Maar meteen was ook duidelijk dat er veel meer nodig is om ouderenmishandeling te voorkomen, te signaleren en aan te pakken. Een van de aanbevelingen die we voor ons zelf formuleerden was het trainen van vrijwilligers om het gesprek aan te gaan met een oudere en/of mantelzorger waar een vermoeden bestaat van ouderenmishandeling.

GGD Gelderland Zuid heeft onze wens gehoord en opgepakt binnen hun project Ouderen in veilige handen dat zij afgelopen jaren hebben uitgevoerd. Samen met hen en Moviera Aanpak Huiselijk Geweld is filmmateriaal ontwikkeld dat we kunnen gaan inzetten in de deskundigheidsbevordering van onze vrijwilligers. De film is gemaakt door filmmaker Riske de Vries en geproduceerd door De Media Afdeling.

Het bijzondere is dat via vier van onze lidorganisaties (Chun Pah, Fos’ten, LSMO en MOBiN) vrijwilligers zelf als acteurs hebben meegewerkt. We zijn buitengewoon trots op het resultaat!

Opname met de Marokkaanse vrijwilligers

‘Van signaleren naar bespreken – vrijwilligers in gesprek met oudere migranten’ is de titel van het educatief materiaal.

Voor de films hebben we vier lastige situaties tot uitgangspunt genomen. Aanleiding is een vermoeden van financieel misbruik, overbelasting van mantelzorgers, verwaarlozing of fysieke mishandeling. Iedere situatie wordt in 2 delen in beeld gebracht. In het eerste deel vertelt de vrijwilliger waar hij/zij zich zorgen over maakt. In het tweede deel zien we het gesprek tussen de vrijwilliger en de oudere of de mantelzorger.
Het gaat om fictieve situaties die zijn gebaseerd op verhalen uit de praktijk.

Om de filmpjes te bekijken, klik hier>>
Bovenaan de lijst staat de complete film. Daaronder staan de afzonderlijke filmpjes.
Voor de bijbehorende handleiding, klik hier>>

Het materiaal is gepresenteerd op de slotconferentie van het project op 25 november 2015.
In de workshop die het NOOM dsaar verzorgde bleek al meteen dat het materiaal ook uitstekend geschikt is om te gebruiken in deskundigheidsbevordering van professionals die werken met oudere migranten.

Januari 2016
Toolkit Weet wat u slikt
In 2015 heeft het NOOM het project Weet wat u slikt uitgevoerd in samenwerking met Apothekersvereniging Midden-Nederland, het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik en het Platform Mantelzorg Provincie Utrecht). Er werden bijeenkomsten georganiseerd om goed en veilig medicijngebruik onder migrantenouderen te versterken. Het project vond plaats in het kader van het NUZO (Netwerk Utrecht Zorg Ouderen, regionaal netwerk binnen het Nationaal Programma Ouderenzorg).

Het project heeft een aantal concrete producten opgeleverd.

Folder Weet wat u slikt, met tips voor goed en veilig medicijngebruik. Klik hier>>
Overzicht met informatie en hulpmiddelen voor goed en veilig medicijngebruik, Klik hier>>
Draaiboek voor een bijeenkomst Weet wat u slikt. Klik hier>>

Foto: Robert de Hartogh

Januari 2016
Bekend maakt bemind van start gegaan
Net als Nederlandse ouderen hebben migrantenouderen last van chronische beperkingen en zogeheten ouderdomsaandoeningen. Bij oudere migranten treden deze in de praktijk echter veel eerder op: zij krijgen vaak op relatief jongere leeftijd gezondheidsklachten dan ouderen die in Nederland zijn opgegroeid. Daar zijn allerlei oorzaken voor, zoals een slechte voeding tijdens de kinderjaren, een geschiedenis van harde fysieke arbeid, beroepsziekten als gevolg van werken in slechte werkomstandigheden (denk aan asbestkanker), genetische aanleg, een leefstijl waarin bewegen weinig aandacht krijgt, gebrek aan kennis over goede voeding en/of andere opvattingen over ouderdom.

Migrantenouderen zijn niet altijd goed op de hoogte op welke wijze ondanks chronische beperkingen toch nog lange tijd een hoge kwaliteit van leven gewaarborgd kan worden. De patiëntenverenigingen in Nederland hebben hierover veel ervaringskennis. Maar zij kunnen hiermee vaak de oudere migranten niet bereiken. Daarom hebben De Hart&Vaatgroep, de Parkinson Vereniging en het NOOM elkaar gevonden in het project ‘Bekend maakt bemind’.

In 2015 en 2016 worden op zes plaatsen in Nederland activiteiten uitgevoerd waarin oudere migranten (en hun mantelzorgers) en vrijwilligers van de twee patiëntenverenigingen elkaar ontmoeten. Voeding, bewegen en omgaan met stress staan tijdens de ontmoetingsbijeenkomsten centraal. Oudere migranten en mantelzorgers maken kennis met allerlei manieren om met chronische ziekten om te gaan. De patiëntenverenigingen leren hoe zij hun ervaringskennis en manier van werken beter kunnen laten aansluiten op de leefwereld van de migranten ouderen. Zo leren we over en weer van elkaar!

In Den Haag hebben inmiddels drie zeer succesvolle bijeenkomsten plaatsgevonden, die gericht waren op de Hindoestaanse ouderen. Tijdens de grote startbijeenkomst waaraan ruim 150 ouderen en mantelzorgers deelnamen, kregen zij voorlichting en waardevolle tips van zowel De Hart&Vaatgroep, de Parkinsonvereniging en huisarts Rambharose, kaderarts hart- en vaatziekten.

Tijdens deze bijeenkomst was er ook ruimte om ervaringen uit te wisselen. De avond werd afgesloten met ontspanningsoefeningen onder leiding van Rita Raghoebarsing.

Bij de tweede bijeenkomst maakten de deelnemers kennis met verschillende bewegingsvormen die in het bijzonder geschikt zijn voor ouderen met chronische aandoeningen. De derde en laatste bijeenkomst stond in het teken van gezond koken.

Op dit moment worden voorbereidingen getroffen voor bijeenkomsten in Rotterdam, gericht op Chinese ouderen, en bijeenkomsten in Eindhoven, gericht op oudere Marokkaanse vrouwen. In het voorjaar volgen bijeenkomsten voor Turkse ouderen in Harderwijk, Molukse ouderen in Woerden en Kaapverdiaanse ouderen in Rotterdam.

Voor meer informatie over ‘Bekend maakt Bemind’ kunt u contact opnemen met Lucía Lameiro García, E: lameiro@netwerknoom.nl, M: 06 20966432.

Januari 2016
2016: we doen het samen!
Het bestuur en de medewerkers van NOOM wensen u allen een mooi 2016! Wij hopen dat u uw eigen kracht zult kunnen ervaren en versterken, en verbondenheid mag voelen met uw naasten en ‘de wijde wereld’.
Het NOOM wil ook in het nieuwe jaar weer graag een bijdrage leveren aan de emancipatie en participatie van de oudere migranten. Samenwerking tussen onze aangesloten organisaties, de actieve vrijwilligers door het hele land en alle organisaties die iets willen en kunnen betekenen voor de migrantenouderen staat daarbij voorop.

We noemen een aantal zaken waaraan het NOOM aandacht zal geven:

Belangenbehartiging. Met name de problematiek van de kostendelersnorm voor ouderen met een AIO (Aanvullend Inkomen Ouderen) staat voor het NOOM hoog op de agenda. Maar ook andere onderwerpen die met inkomen en pensioenen te maken hebben zullen we graag samen met onze vaste partners PCOB, Unie KBO en NVOG in Den Haag onder de aandacht brengen.
De veranderingen in de zorg. Samenwerking binnen het programma Zorg Verandert zal worden gecontinueerd. Dat betekent dat we de voorlichtings- en gespreksbijeenkomsten over de betekenis van de veranderingen kunnen voortzetten in 2016. Op dit moment hebben al meer 5.500 migrantenouderen en mantelzorgers deelgenomen aan de bijeenkomsten. Dat zullen er de komende periode nog veel meer worden. Ook gaan we verder werken aan verdieping naar aanleiding van specifieke thema’s en het versterken van het handelingsperspectief: voor ouderen met een migrantenachtergrond is het extra noodzakelijk om de weg naar passende zorg te vinden.
Het NOOM zoekt naar wegen om de activiteiten in het kader van Ouderen in veilige handen voort te zetten. We zijn partner in de Brede Alliantie Veilig financieel ouder worden. Samen met de Koninklijke Notariële Beroepsorganisaties wordt onder andere gewerkt aan voorlichting over preventie van financieel misbruik en het Nederlands erfrecht. Daarnaast streeft het NOOM ernaar de samenwerking met de Veilig Thuis organisaties verder te ontwikkelen.
De voortgaande digitalisering vraagt veel van de actieve vrijwilligers in onze gelederen die de ouderen ondersteunen bij hun administratie, zorgaanvragen enzovoorts. We zijn in gesprek met de Belastingdienst over het opstarten van een voorlichtingstraject over de veranderingen die zijn ingegaan per 1 januari 2016. We hopen u daar zeer binnenkort meer over te kunnen vertellen.

Er is veel te doen over de zorgverzekering. Grote ongerustheid bestaat er bij oudere migranten over de voorgenomen wijzigingen in de zorgverzekering, waar gesproken wordt over het beperken van de werelddekking. Het NOOM zal hier zeker aandacht aan schenken. Ook de signalen dat steeds meer mensen in onze achterban de verzekeringspremie niet betalen vragen om actie.
Wat kun je zelf doen om de kwaliteit van leven te verhogen als je lijdt aan een chronische ouderdomsziekte, zoals hart- en vaatziekten en de ziekte van Parkinson? Deze vraag staat centraal in het project Bekend maakt bemind dat het NOOM uitvoert samen met De Hart & Vaatgroep en de Parkinson Vereniging. Zie voor meer informatie elders op de website.
NOOM neemt ook deel aan het programma Mijn Kwaliteit Van Leven, een initiatief van de NPCF (Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie). Migrantenouderen krijgen hulp van vrijwilligers om een vragenlijst in te vullen over hun situatie. Op basis daarvan ontvangen ze een ‘persoonlijke kwaliteitsmeter’, die hen kan helpen om passende zorg te organiseren. De organisaties die hieraan mee doen krijgen hierdoor inzicht in de situatie van ‘hun’ ouderen en aanknopingspunten voor nieuwe activiteiten.

December 2015
Goed overleg tussen minister Asscher en de ouderenorganisaties
Op woensdag 9 december spraken vijf samenwerkende ouderenorganisaties met minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Op de agenda: koopkracht, werkloosheid onder 50-plussers en de kostendelersnorm. De ouderenorganisaties zijn tevreden over het gesprek met Minister Asscher.

Delegatie ouderenorganisaties met Minister Asscher (derde van links)
Namens NOOM was Mw. Lucia Lameiro Garcia aanwezig (derde van rechts)

Het NOOM is erg blij dat gesproken is over de kostendelersnorm. Deze gaat gelden als mensen gaan samenwonen om voor een kwetsbaar familielid te zorgen. Een boete op zorgen is niet van deze tijd, aldus de ouderenorganisaties. Ze willen dat de kostendelersnorm wordt afgeschaft. Speciaal is aandacht gevraagd voor de ouderen met een onvolledige AOW (dat zijn vaak migrantenouderen). Die worden, in tegenstelling tot ouderen met een volledige AOW, nú al met de boete geconfronteerd.

Voor het persbericht van de gezamenlijke ouderenorganisaties, klik hier>>

December 2015
Enorme belangstelling voor Zorg Verandert
Ongelooflijk hoog is de interesse om mee te doen aan het programma Zorg Verandert. In totaal zijn in het voor- en najaar 215 (!!) vrijwilligers uit de organisaties van oudere migranten opgeleid. Velen van hen zijn inmiddels van start gegaan om voorlichting te geven over de veranderingen in de zorg. Aansluitend stimuleren zij ouderen, mantelzorgers en vrijwilligers om met elkaar in gesprek te gaan over de betekenis van deze veranderingen in hun leven. Al circa 120 bijeenkomsten zijn uitgevoerd, met name in de grote steden maar ook in veel kleinere gemeenten door het land.

Bijeenkomst Zorg Verandert voor Surinaamse ouderen in Amsterdam

De bijeenkomsten kunnen doorgaan in 2016. Dan zal ook gewerkt gaan worden aan verdere verdieping. Grote nadruk zal liggen op het stimuleren van de voorbereiding op ‘de oude dag’ en het samen zoeken naar passende oplossingen bij vragen om ondersteuning. Ook zal nog meer aandacht besteed gaan worden aan het formuleren van eigen wensen, het oefenen met een keukentafelgesprek, of het bespreekbaar maken van de taakverdeling tussen mantelzorgers onderling.

Wilt u voor uw organisatie een voorlichtingsbijeenkomst houden? Dan kunt u een beroep doen op de reeds getrainde voorlichters/gespreksbegeleiders. Voor de organisatie van een bijeenkomst is een (beperkte) financiële tegemoetkoming mogelijk.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Yvonne Heygele,
E: heygele@netwerknoom.nl of M: 06 13354327.

Bijeenkomst voor Marokkaanse mantelzorgers in Rotterdam

December 2015
Signalen uit Zorg Verandert
De belangstelling voor de bijeenkomsten Zorg Verandert is natuurlijk een heel positief gegeven. Het maakt zichtbaar hoeveel groepen oudere migranten actief zijn en dat zij ook mee willen doen aan de veranderingen om hen heen. Het NOOM is een beetje beduusd van het succes. We realiseren ons ook dat deze overweldigende respons de weerspiegeling is van de grote zorgen die leven bij de oudere migranten en hun mantelzorgers.

Bijeenkomst voor Italiaanse ouderen in Utrecht

Uit de verslagen van de bijeenkomsten die we binnen krijgen lezen we een aantal signalen:

Veel migrantenouderen weten niets of maar heel weinig over de veranderingen in de zorg.
De ongerustheid en onzekerheid bij onze ouderen is groot. Hoe kan dit toch gebeuren in Nederland? Hier is alles toch goed georganiseerd?.
Er wordt veel gesproken over de steeds hogere kosten voor de zorg. Veel migrantenouderen hebben een zeer smalle beurs. Verhoging van de zorgpremie en eigen bijdragen maken hen bang voor de toekomst.
Er is gebrek aan kennis over eigen bijdragen. Omdat men er geen zicht op heeft ziet men af van hulp of gaat men maar niet meer naar de dagopvang. Ook bezoek aan de huisarts wordt uit- of afgesteld.
Jarenlang is binnen de migrantengemeenschap de zorg in familiekring gegeven. Net nu daar enige verandering in begon te komen en men in het belang van de ouderen zelf makkelijker bereid werd om professionele hulp van buitenaf te aanvaarden wordt de toegang tot professionele zorg moeilijker. ‘We hebben toch altijd hard gewerkt! We hebben altijd alles zelf opgelost. En nu we eindelijk om hulp vragen krijgen we de deur niet open…’.
Ook bij mantelzorgers is daardoor veel ongerustheid. In de bijeenkomsten spreken zij vaak over de vraag hoe alles geregeld moet worden als henzelf iets overkomt. Sommige mantelzorgers spraken ook hun bezorgdheid uit omdat zij een groter beroep op hen verwachten en zij niet nóg meer zorg kunnen leveren.
Oudere migranten kunnen de weg naar passende ondersteuning vaak niet vinden. De informatie van de gemeenten, die vaak loopt via websites en huis-aan-huisbladen, bereikt hen niet of nauwelijks. Omdat ze niet weten waar ze nu terecht kunnen worden ze angstig en onzeker.
Regelmatig horen we verhalen dat ouderen niet voorbij het Wmo-loket komen. Daar wordt hen meegedeeld dat ze niet in aanmerking komen voor ondersteuning en dat ze niet eens in staat gesteld worden om een aanvraag in te dienen.
Ook komen er berichten over onbegrip, zelfs onheuse bejegening, aan het loket en in de keukentafelgesprekken. Een voorbeeld: ‘Dan had u 30 jaar geleden maar Nederlands moeten leren!’
Migrantenouderen geven dan vaak de moed op en zien af van het zoeken naar hulp met alle gevolgen vandien voor de overbelasting van de familie.
Er wordt veelvuldig aangegeven dat de huishoudelijke hulp is verminderd. Doorgaans heeft hier geen herindicatie-gesprek plaatsgevonden, maar is het ‘gewoon’ meegedeeld door de zorginstelling.
De ouderen hebben geen idee hoe belangrijk het keukentafelgesprek is.
De onafhankelijke cliëntondersteuning is vrijwel geheel onbekend. Het is belangrijk dat we hierover spreken in de bijeenkomsten zodat de mensen weten dat ze hier recht op hebben. Tegelijk is het vaak moeilijk aan te geven hoe zij cliëntondersteuning kunnen krijgen. Slechts in een aantal gemeenten wordt cliëntondersteuning actief aangeboden.
De sleutelfiguren, de ‘stille’ krachten die op zoveel plaatsen in het land migrantenouderen helpen bij het aanvragen en regelen van ondersteuning dreigen uitgeput en moedeloos te worden van de zoektocht naar passende zorg en de soms categorische weigering van gemeenten om extra aandacht te besteden aan de kwetsbaarheid van oudere migranten.
Er zijn veel vragen over de zorgverzekering.

Bijeenkomst voor Indische ouderen in Breda

Het is duidelijk dat op dit moment de voorlichting over de veranderingen in de zorg in een grote behoefte voorziet. Aan de hand van de voorlichting kan dan ook een gesprek op gang komen over de ervaringen en signalen, maar ook over nieuwe mogelijkheden die er wellicht zijn te vinden. De rol van de organisaties van oudere migranten en hun vrijwilligers worden steeds belangrijker. Het zou goed zijn als gemeenten daar oog voor ontwikkelen. Hier zit een bron van eigen kracht, die facilitering verdient. We zijn ervan overtuigd dat eigen ontmoetings- en dagopvangprojecten, en ook spreekuren en voorlichtings- en gespreksbijeenkomsten over allerlei thema’s veel ernstiger zorgvragen kan voorkomen.

December 2015
Weet wat u slikt
In de afgelopen periode heeft het NOOM (in samenwerking met Apothekersvereniging Midden-Nederland, het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik en het Platform Mantelzorg Provincie Utrecht) bijeenkomsten georganiseerd over het thema ‘Weet wat u slikt’. Het project was erop gericht om goed en veilig medicijngebruik onder ouderen te versterken. Deze vonden plaats in het kader van het NUZO (Netwerk Utrecht Zortg Ouderen, regionaal netwerk binnen het Nationaal Programma Ouderenzorg).

Er is veel te bespreken over veilig medicijngebruik door oudere migranten. Medicijnen van de dokter worden nogal eens gecombineerd met huismiddeltjes en traditionele middelen uit het land van herkomst (Want dat heeft tante ook zo goed geholpen). Het komt ook regelmatig voor dat ze afwijken van hetgeen de arts voorschrijft. Als men geen last meer heeft van de kwaal wordt de medicatie gestopt (denk aan antibiotica). Het komt ook voor dat iemand last krijgt van de bijwerkingen van het medicijn. Als oplossing wordt dan gekozen om dan direct te stoppen of de dosis op eigen initiatief te halveren. Als de medcijnen niet meteen het gewenste resultaat hebben, dan neemt men juist meer of minder in.
Vaak benoemen mensen dit afwijken van de voorschriften als het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Helaas koppelt men dat doorgaans niet terug aan de apotheker of de voorschrijvend arts. Dat heeft uiteraard gevolgen voor de behandeling en kan soms zelfs gevaarlijk zijn. Zorgverleners zien deze vorm van afwijken niet als ‘eigen verantwoordelijkheid’, maar als gebrek aan therapietrouw.

In de bijeenkomsten ‘Weet wat u slikt’ waren steeds een apotheker en tolk aanwezig. Als het nodig was kon zo een toelichting in eigen taal gegeven worden. Dit werkte zeer goed, want de mensen durfden hun vragen te stellen. De apotheker nodigde hen uit om ook buiten de bijeenkomst met hun vragen langs te komen. In totaal zijn vier bijeenkomsten uitgevoerd, waaraan ouderen van Surinaamse, Chinese, Marokkaanse en Caribische herkomst hebben deelgenomen.

De vraag van andere groepen is groot. Het NOOM zou graag het project ook in andere regio’s willen uitvoeren. We zijn ervan overtuigd dat hiermee een bijdrage wordt geleverd aan de kwaliteit van leven, maar zeker ook aan een effectiever gebruik van de gezondheidszorg.

December 2015
Digitalisering Belastingdienst
De blauwe envelop van de Belastingdienst gaat verdwijnen. Misschien heeft u er al iets over gehoord?

Vanaf volgend jaar gaan er verschillende zaken veranderen bij de Belastingdienst. Stap voor stap wordt de communicatie van de Belastingdienst volledig digitaal. Voor veel ouderen, en migrantenouderen in het bijzonder, zal het niet eenvoudig zijn om met deze ontwikkeling mee te gaan. Het valt te verwachten dat de vraag naar ondersteuning zal toenemen en dat betekent een extra inspanning voor onze vrijwilligers.

Overigens gaat het niet alleen om de Belastingdienst. Ook andere overheidsdiensten zullen overgaan op digitale communicatie. Dat gebeurt in het kader van de Wet Elektronisch berichtenverkeer.

Wat gaat er veranderen?
Over enige tijd krijgen we geen papieren post meer van de Belastingdienst, maar alleen nog digitale post via internet. Iedereen die met de Belastingdienst te maken heeft krijgt een persoonlijke berichtenbox op een speciale website: www.MijnOverheid.nl. Daarvoor moeten we allemaal een DigiD aanvragen en activeren. Dat hebben we nodig om in te loggen op de website MijnOverheid.nl.

De beschikking voorschot toeslag(en) 2016 is de eerste berichtenstroom die alleen nog digitaal verzonden zal worden. Deze kunt u dan vinden in uw eigen berichtenbox.
In 2017 zal de uitnodiging voor het doen van aangifte alleen nog digitaal worden verstuurd.

Voor de handleiding, klik hier>>

Wat kunnen vrijwilligers doen?
Vrijwilligers zullen ongetwijfeld te maken gaan krijgen met allerlei vragen. Onze adviezen op dit moment:

Lees de handleiding goed door.Wees je bewust van de vertrouwenspositie die je hebt!Help mensen met het activeren van de berichtenbox, zodat zij zelf – eventueel samen met een vrijwilliger, hun digitale post kunnen lezen.Help mensen zo nodig om iemand anders te machtigen voor het lezen van digitale post.Help hen om contact op te nemen met de Belastingdienst als zij er ook met uw hulp niet uitkomen.Help de achterban door hen te informeren en gerust te stellen daar waar niets verandert. Bijvoorbeeld: Toeslagen blijven gewoon uitgekeerd worden. De uitnodiging tot het doen van aangifte komt volgend jaar ook nog op papier.

Het NOOM is in gesprek met de Belastingdienst over de wijze waarop we een voorlichtingstraject voor oudere migranten het beste kunnen organiseren. Mogelijk vindt begin volgend jaar een eerste informatiebijeenkomst plaats. We houden u op de hoogte!

December 2015
Passende zorg rond levenseinde voor iedereen
Het NOOM heeft deelgenomen in de Stuurgroep Passende zorg rond het levenseinde. Deze was een initiatief van de KNMG (Landelijke Artsenfederatie) en was samengesteld uit vertegenwoordigers van medisch professionals en cliënten(organisaties). In maart 2015 heeft de Stuurgroep een rapport uitgebracht onder de titel “Niet alles wat kan, hoeft’. Hierin worden aanbevelingen gedaan hoe we kunnen bereiken dat mensen in Nederland in de laatste fase van hun leven de zorg krijgen die bij hen past.

Het NOOM heeft steeds de nadruk erop gelegd dat passende zorg rond het levenseinde niet voor iedereen hetzelfde hoeft te betekenen. In migrantengemeenschappen leven vaak heel andere opvattingen over gezondheid en ziekte, leven en dood, ouderdom en pijnbestrijding. Het is belangrijk dat zorgverleners daar iets van weten. Daar komt bij dat kennis alleen niet voldoende is. Door een cultuursensitieve wijze van benaderen en behandelen voelen patiënten en hun familie zich erkend en gekend. Dat draagt in belangrijke mate bij aan passende zorg in de laatste levensfase.

Op 19 februari 2016 organiseert de KNMG een afsluitend congres. In de aanloop naar dit congres verschijnt een reeks van blogs. Ook Bouchaib Saadane, voorzitter van het NOOM, heeft een blog geschreven. Hij schrijft vanuit zijn eigen achtergrond onder andere:

Een gelovige moslim moet hoop houden tot het allerlaatste. Allah geeft het leven, Allah neemt het leven. Vanuit die gedachte is het ondenkbaar te stoppen met beademing of een andere vorm van behandeling, zoals artsen in Nederland dat soms aangeven. Hoezo: medisch zinloos handelen? Misschien is het juist religieus zéér zinvol handelen.

En hij eindigt als volgt:

Wat ik hierboven beschrijf vanuit mijn beleving als belijdend moslim geldt zeker ook voor veel andere oudere migranten, of ze nu moslim, christen, hindoe of boeddhist zijn. Voor hen hoeven de vanzelfsprekendheden uit de Nederlandse, sterk medisch georiënteerde en individualistische zorgverlening, niet zomaar op te gaan. Het is absoluut van deze tijd dat artsen en andere zorgverleners hier kennis van hebben en inspelen op deze diversiteit aan opvattingen rond het levenseinde.

Voor de volledige blog, klik hier>>
Voor de andere blogs, klik hier>>

September 2015
NOOM terecht boos over mantelzorgboete AIO-ers
De mantelzorgboete was deze week opnieuw onderwerp van politieke discussie. Zowel tijdens het vragenuurtje dinsdag 22 september als tijdens een Algemeen Overleg donderdag 24 september stelden verschillende politieke partijen vragen hierover. Aanleiding vormde een uitspraak van de minister van Financiën dat de zogeheten kostendelersnorm voor AOW-ers helemaal niet door zal gaan. Tijdens het Algemeen Overleg herhaalde staatssecretaris Klijnsma echter dat de maatregel niet is afgesteld, maar slechts uitgesteld. Desalniettemin lijkt het politieke draagvlak voor deze maatregel eerder af dan toe te nemen.

Foto: Robert de Hartogh

Het NOOM is blij is met elke Kamervraag en met elke motie die zou kunnen leiden tot afstel van invoering van de kostendelersnorm voor AOW-gerechtigden. Dat zou namelijk betekenen dat zorgbehoevende ouderen die bij hun kinderen inwonen vanaf 2018 niet op hun AOW worden gekort zoals het kabinet wil.

Dat – op de SP na – geen enkele politieke partij zich vooralsnog boos maakt dat ouderen met een AIO-aanvulling sinds 1 januari jl. wél worden gekort wanneer zij bij hun kinderen inwonen, stelt het NOOM echter bijzonder teleur. Inmiddels zijn ruim 3.300 ontvangers van een AIO-uitkering gekort vanwege de kostendelersnorm en zijn nog eens 6.400 gevallen in onderzoek onderzoek (cijfers afkomstig uit het artikel van Peter Hilhorst en Jos van der Lans in Sociale Vraagstukken, juni 2015, klik hier>>)

Zoals bekend is ruim 90% van de ouderen met een AIO-aanvulling migrant. Juist deze ouderen verkeren in een financieel uiterst kwetsbare positie. Dat heeft alles te maken met hun migratie-achtergrond, maar ook met opeenvolgende bezuinigingsmaatregelen die de afgelopen jaren hun inkomen hard hebben getroffen. Hier doen de nieuwste belastingverlagende maatregelen van het kabinet niets aan af. De koopkrachtberekening, die NOOM samen met de KBO, NVOG en PCOB onlangs door het NIBUD liet uitvoeren, laat immers zien dat migrantenouderen hier niet van profiteren.

Het tegendeel is het geval. Daarnaast is er sprake van onzichtbaar koopkrachtverlies. Doordat veel regelingen door gemeenten worden uitgevoerd, komen de koopkrachteffecten hiervan niet in de koopkrachtplaatjes van het kabinet terecht. Ook de grote negatieve gevolgen van de invoering van de kostendelersnorm voor ouderen met een AIO-aanvulling blijven in deze koopkrachtplaatjes buiten beeld. De ouderenorganisaties zullen bij de behandeling van de begroting van SZW dan ook opnieuw aandacht vragen voor de negatieve gevolgen van de stapeling van maatregelen die voor het achtste jaar op rij ouderen raken. Voor persbericht en NIBUD-rapport ‘Koopkrachtverandering van ouderen 2015-2016’, klik hier>>

September 2015
Ouderenmishandeling: Signaleren … en dan?
Zoals u weet heeft het NOOM in de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan de campagne Ouderen in veilige handen. Deze campagne heeft heel veel losgemaakt bij de oudere migranten, en ook bij hun mantelzorgers en de vrijwilligers.

Vaak is ons gevraagd om verdieping. Want wat doe je als vrijwilliger als er vermoeden is dat het niet goed gaat met een oudere? Waar kun je dan terecht?

Kloof
In de campagne hebben we geconstateerd dat er een grote kloof bestaat tussen de hulpverlening en de oudere migranten. Er is geen direct contact. Vanuit onze organisaties kijken we een beetje wantrouwend: begrijpen ze ons wel? Vanuit de hulpverlening kent men de zelforganisaties niet goed. En ze hebben vaak geen goed beeld hoe belangrijk onze vrijwilligers (kunnen) zijn in het contact met de ouderen.
Daarom werkt het NOOM graag mee aan de bijeenkomst die Veilig Thuis Amsterdam-Amstelland organiseert!

Datum:    7 oktober 2015
Tijd:        9.15 – 12.30 uur
Locatie:   CC gebouw
Congrescentrum Amsterdam DWI 5e etage
Weesperstraat 113, 1013 VN Amsterdam

De groep Wilde Kastanje gaat toneel spelen. Aan de hand daarvan kunnen we met elkaar in gesprek. De bijeenkomst is er helemaal op gericht om elkaar over en weer beter te leren kennen. Het is een kans om te vertellen wat belangrijk is voor onze ouderen en op welke wijze onze vrijwilligersorganisaties een rol kunnen spelen in de hulpverlening.
We hopen dat veel vrijwilligers uit de achterban van de oudere migranten naar deze bijeenkomst komen!

Aanmelden
U kunt zich aanmelden vóór 5 oktober door een mail te sturen naar preventievoorlichting@020veiligthuis.nl onder vermelding van: ‘Signaleren en dan…’

Voor de uitnodiging, klik hier>>

September 2015
Mijn kwaliteit van leven
Het NOOM doet mee in het grote landelijke programma Mijnkwaliteitvanleven.nl (MKVL). Dit programma wil zichtbaar maken waar goede zorg om draait. Nu er zoveel verandert in de zorg zijn veel mensen erg onzeker. Ook het NOOM ziet dat bij de achterban. Daarom geven we voorlichting via het programma Zorg Verandert. En daarom doen we ook mee met MKVL.
Mijnkwaliteitvanleven.nl is een initiatief van Patiëntenfederatie NPCF en het Nationaal Ouderenfonds in samenwerking met Mezzo, Per Saldo, Zorgbelang Nederland en ouderenorganisaties PCOB en NOOM.

Kwaliteitsmeter
De kern van het programma wordt gevormd door een vragenlijst op internet. Deze vragenlijst kunt u beschouwen als een soort kwaliteitsmeter voor uw eigen leven. De vragen gaan over verschillende levensgebieden: uw gezondheid, uw financiële situatie, uw hulpmiddelen en de manier waarop u in staat bent te leven zoals u dat wenst.

Wie kunnen meedoen?

De vragenlijst kan ingevuld worden door:

ouderen
mensen met een chronische ziekte of beperking
mantelzorgers.

Hoe meer mensen meedoen, des te beter kan gesignaleerd worden hoe mensen hun kwaliteit van leven ervaren.

Ook voor oudere migranten!
Wij denken dat ook oudere migranten iets kunnen hebben aan Mijnkwaliteitvanleven.nl. De vragen in de vragenlijst stimuleren ouderen om na te denken over hun situatie en hoe die zich ontwikkelt. Het is een hulpmiddel om in beeld te brengen wat voor u belangrijk is en welke zorg of hulp daarbij past. Met die informatie kunt u het gesprek aangaan met bijvoorbeeld uw naasten, zorgverlener, arts of gemeente.
Binnen 48 uur na het invullen de vragenlijst ontvangt u een rapportje terug met een samenvatting.

U kunt een korte vragenlijst invullen of een uitgebreide versie. Dat mag u zelf kiezen.
Uw gegevens blijven volledig anoniem!

Voor veel migrantenouderen is een vragenlijst op internet niet het meest voor de handliggende instrument. Daarom bewandelt het NOOM een eigen weg binnen het project Mijnkwaliteitvanleven.nl.
1. Het NOOM gaat vrijwilligers opleiden om ouderen te helpen bij het invullen. Als u dan samen aan de vragenlijst werkt levert dat op zich al een goed gesprek op. Het is prettig om eens van gedachten te wisselen met iemand die u vertrouwt.
2. Bovendien vindt het NOOM het belangrijk dat ook oudere migranten laten horen hoe het met hen gaat. Op basis van de bevindingen van onze vrijwilligers gaan we een artikel schrijven dat speciaal aandacht besteedt aan de situatie van de oudere migranten, hun ervaringen met de veranderingen in de zorg en hun ideeën over kwaliteit van leven.

Meer informatie vindt u op de website van het NOOM, klik hier>>
of op de website van Mijnkwaliteitvanleven.nl, klik hier>>

U kunt ook direct aanmelden om de vragenlijst in te vullen! Klik hier>>

September 2015
Eerste vrijwilligers MKVL opgeleid
Onlangs is de eerste groep vrijwilligers opgeleid om de ouderen in hun organisatie te helpen met het invullen van de vragenlijst Mijnkwaliteitvanleven.nl. De landelijke programmaleidster Martine van Huxsloot heeft tijd vrijgemaakt om deze training te geven aan de vrijwilligsters van de Kaapverdiaanse Dagopvang 70+ in Delfshaven, Rotterdam. Martine: ‘Ik vind het belangrijk dat ook oudere migranten mee kunnen doen aan mijnkwaliteitvanleven.nl. Ook hun stem moet gehoord worden. En ook zij moeten voordeel kunnen hebben van de vragenlijst. Het is al moeilijk genoeg om in een gesprek met de gemeente te vertellen hoe het met je gaat en om ondersteuning te vragen. Deze vragenlijst levert een rapportje dat je kunt gebruiken bij de voorbereiding op het keukentafelgesprek.’

In de training zijn het doel en de mogelijkheden van het meerjarenprogramma MKVL toegelicht. De opbouw van de vragenlijst is uitgebreid doorgenomen. De vrijwilligsters hebben zelf geoefend met invullen. Er is gesproken over de anonimiteit van de gegevens. En over zaken waarop je als vrijwilliger moet letten bij het helpen met de vragenlijst: het is natuurlijk heel erg belangrijk dat de oudere zelf bepaalt wat de antwoorden moeten zijn!

Bij het NOOM zijn we erg benieuwd naar de eerste resultaten van deze eerste groep vrijwilligers die aan de slag gaat!

Heeft uw organisatie ook belangstelling om mee te doen? Heeft u vrijwilligers die (andere) ouderen of mantelzorgers willen ondersteunen bij het invullen van de online vragenlijst van Mijnkwaliteitvanleven.nl?
Dan kunt u contact opnemen met de programmaleider bij het NOOM: Yvonne Heygele, E: heygele@netwerknoom.nl, M: 06 13354327.
Samen kunnen we dan bespreken hoe we het gaan aanpakken.

September 2015
50 Plus Beurs 2015
Ja hoor, we waren er weer! Op de 50 Plus Beurs. Niet zo zichtbaar als voorgaande jaren. Vanwege veranderingen in de beursorganisatie had het NOOM geen podium. Maar natuurlijk wel een stand. Daar mochten we veel ouderen uit de achterban begroeten.
De beurs bood veel te genieten voor iedereen. Kijk maar!

22 september 2015
Kostendelersnorm voor ouderen met AIO moet snel van tafel!
De Tweede Kamer voelde vandaag staatssecretaris Klijnsma aan de tand over de kostendelersnorm, ofwel mantelzorgboete. Uitstel tot 2018, of afstel? Onderbelicht is dat AOW-ers met een AIO-uitkering de boete nu al moeten betalen. Ouderenorganisaties waaronder de Unie KBO en NOOM pleiten voor afschaffing. Directeur Manon Vanderkaa (Unie KBO): “Deze ingevoerde maatregel is volstrekt oneerlijk en moet onmiddellijk van tafel”.
Voor het persbericht, klik hier>>

15 september 2015
Oproep ouderenorganisaties:
Repareer de koopkracht van ouderen écht, zodat ook zij delen in de lastenverlichting!

Vandaag Prinsjesdag. Er wordt veel gesproken over de koopkrachtverbetering die ons te wachten staat. Maar is het wel feest?

Uit de koopkrachtberekening die het Nibud voor de Unie KBO, PCOB, NVOG en NOOM heeft uitgevoerd blijkt geen sprake te zijn van lastenverlichting voor ouderen. Het tegendeel is het geval. Daarnaast is er sprake van onzichtbaar koopkrachtverlies. Doordat veel regelingen door gemeenten worden uitgevoerd, komen de koopkrachteffecten hiervan niet in de koopkrachtplaatjes van het kabinet terecht. Zo blijven ook de grote negatieve gevolgen van de invoering van de kostendelersnorm voor ouderen met een AIO-aanvulling hierbij buiten beeld.

De ouderenorganisaties zullen bij de behandeling van de begroting van SZW opnieuw aandacht vragen voor de negatieve gevolgen van de stapeling van maatregelen die voor de achtste jaar op rij ouderen raken.

Voor persbericht en NIBUD-rapport ‘Koopkrachtverandering van ouderen 2015-2016’, klik hier>>

September 2015
NOOM vreest gevolgen kostendelersnorm voor AIO-ers
Het NOOM is blij met het besluit van staatssecretaris Klijnsma om de invoering van de kostendelersnorm (ook wel mantelzorgboete genoemd) voor AOW-ers uit te stellen tot 1 januari 2018. Reden hiervoor is de breed gedragen maatschappelijke zorg dat de bereidheid om ouders voor verzorging in huis te nemen wel eens flink zou kunnen verminderen door deze maatregel.

Foto: Robert de Hartogh

Juist in dit licht bezien vindt het NOOM het onbegrijpelijk dat de invoering van de kostendelersnorm voor AOW-ers met een Aanvullende Inkomensondersteuning Ouderen (AIO-aanvulling), wél is doorgegaan. De ontvangers van een AIO-aanvulling zijn in de praktijk bijna altijd oudere migranten. En juist zorgbehoevende migrantenouderen wonen relatief vaak bij hun kinderen in.

Het NOOM wil de gevolgen van de invoering van de kostendelersnorm voor AIO-ers zichtbaar maken en onder de aandacht brengen van zowel de landelijke als de lokale politiek. Inzet hierbij is om oplossingen te bedenken om de negatieve gevolgen zoveel mogelijk te beperken dan wel te repareren. Ook overweegt het NOOM om samen met andere organisaties een klacht bij het College voor de rechten van de Mens in te dienen.

Hiervoor heeft het NOOM uw medewerking nodig. Wordt uw AIO-aanvulling of die van uw ouders gekort doordat u samen één huishouden voert, neem dat contact op met Lucía Lameiro García (adviseur NOOM), M: 06 20966432; E: lameiro@netwerknoom.nl.

Voor meer informatie over de kostendelersnorm verwijzen wij naar de website van de gemeente Rotterdam. Hier is ook een filmpje te zien waar alles goed in wordt uitgelegd, klik hier>>

September 2015
Extra trainingen Zorg Verandert
In de vorige nieuwsbrief meldden we al dat de interesse voor de trainingen Zorg Verandert groot was. Bijna 100 vrijwilligers uit de NOOMgelederen zijn getraind! Inmiddels hebben de eerste bijeenkomsten met de ouderen plaatsgevonden. De geboden informatie wordt zeer op prijs gesteld.

Vanwege de overweldigende belangstelling volgen binnenkort weer nieuwe trainingen. Ze zijn bedoeld voor vrijwilligers die werken met oudere migranten. Ze worden opgeleid om voorlichting te geven over de veranderingen in de zorg en het gesprek daarover te begeleiden.

De trainingen duren van 10.00 – 16.30 uur en zullen plaatsvinden in:

Rotterdam zaterdag 10 oktober 2015
Amsterdam zaterdag 17 oktober 2015 (i.s.m. CABO Amsterdam)
Utrecht zaterdag 24 oktober 2015
Tilburg donderdag 29 oktober 2015 (i.s.m. NOMB)
De exacte locaties worden later bekendgemaakt.

Let op! Dit zijn de allerlaatste trainingen die NOOM kan verzorgen!
Dus als u interesse heeft, geef u dan snel op!

In de training komen onder andere de volgende zaken aan de orde:

Hoe kun je de ingewikkelde informatie op een begrijpelijke en toegankelijke manier overdragen aan de achterban?
Hoe kan de kant-en-klare powerpointpresentatie gebruikt worden in één of meerdere bijeenkomsten, in aansluiting op de behoefte van de deelnemers?
Hoe begeleid je een groepsgesprek in de vorm van een dialoog?
Wat is het verschil tussen voorlichting geven en een gesprek begeleiden?
Wat is nodig in de voorbereiding van een bijeenkomst?
Op welke manier ga je verslag doen van de bijeenkomst?

Training in Amsterdam, 13 juni 2015 (Foto: Ellen Kok)

Van deelnemers aan de training wordt verwacht dat zij in ieder geval zelf zorgen dat er op één locatie een voorlichtingsbijeenkomst Zorg Verandert gegeven kan worden.

Deelname aan de training is gratis. Reiskosten worden vergoed.
Het aantal plaatsen is beperkt. In Amsterdam en Rotterdam staan al heel veel mensen op de wachtlijst. Dus geef ook uw 2e keus aan op het opgaveformulier.

Voor het programma, klik hier>>
Voor het opgaveformulier, klik hier>>

September 2015
Geen eigen voorlichter, toch een bijeenkomst Zorg Verandert?
Heeft u als organisatie geen mensen die geschikt zijn om de training te volgen? En wilt u toch graag een bijeenkomst over de veranderingen in de zorg organiseren?
Neem dan contact op met Yvonne Heygele, projectleider bij het NOOM om afspraken te maken. Het NOOM heeft veel goede voorlichters/gespreksbegeleiders ter beschikking. U kunt in overleg ook gebruikmaken van een (beperkte) financiële) tegemoetkoming voor de organisatie van de bijeenkomst.

Voor meer informatie: Yvonne Heygele, E: heygele@netwerknoom.nl; M; 06 13354327.

September 2015
Seniorvriendelijk ziekenhuis: goed voor oudere migrant
Na ruim 4 jaar wordt op 22 september 2015 het project ‘Seniorvriendelijk Ziekenhuis’ feestelijk afgesloten. Het keurmerk wordt voor de tweede keer uitgereikt, deze keer aan maar liefst 55 ziekenhuizen!

Veel oudere migranten hebben te maken met chronische ziekten en moeten veelvuldig een ziekenhuis bezoeken. In de praktijk is gebleken dat zij veel baat hebben bij een ziekenhuis met een keurmerk. Zo let de geriater extra op de verschillende aandoeningen en de medicijnen die daarbij worden gebruikt. Ook wordt er goed gecommuniceerd met de patiënt en de mantelzorger hoe de zorg is geregeld na ontslag uit het ziekenhuis. Die extra aandacht en daardoor sneller weten wat er aan de hand is, heeft de kwaliteit van zorg voor migrantenouderen duidelijk verbeterd.

Het keurmerk voorziet in een grote behoefte en dat blijkt ook uit vragen van geriaters uit de grote ziekenhuizen. Er wordt nu hard gewerkt om het keurmerk ook na deze vier jaar voort te zetten. Met name zorgverzekeraars vinden het belangrijk om hun inkoopbeleid af te stemmen op ziekenhuizen met een keurmerk.

Voor het persbericht over de uitreiking, klik hier>>
Zoek naar een seniorvriendelijk ziekenhuis bij u in de buurt, klik hier>>
Zie ook de website Seniorvriendelijk Ziekenhuis, klik hier>

September 2015
Bijzonder thuis afgehaald
Aandacht voor eten, steun voor elkaar. Dat is de kern van een nieuw initiatief, waarmee het NOOM onlangs kennismaakte. Wie weet is het ook interessant voor ouderen in onze achterban!

Thuisafgehaald is een community van buurtgenoten die eten delen met elkaar. Iedereen die van koken houdt, kan een maaltijd aanbieden op www.thuisafgehaald.nl. Buurtgenoten kunnen dan voor een paar euro zo’n lekkere en gezonde maaltijd afhalen. Direct een leuke manier om mensen uit de buurt beter te leren kennen. In Nederland doen ruim 70.000 mensen mee en er hebben al meer dan 100.000 ontmoetingen plaatsgevonden via het delen van eten.

Thuisafgehaald heeft ook iets bijzonders! Vanuit Bijzonder Thuisafgehaald koppelen we mensen die extra ondersteuning kunnen gebruiken rond de avondmaaltijd aan een thuiskok bij hen in de buurt. Denk aan ouderen, mensen met een beperking, chronisch zieken, sociale minima of mensen in sociaal isolement. Kent u iemand die hier gebruik van wil maken? Of wilt u meer weten over het project? Neem contact op met Annemarieke Blom, E: annemarieke@thuisafgehaald.nl, M: 06-30900891.
Zie ook de website, klik hier>>

Juni 2015
96 vrijwilligers opgeleid binnen Zorg Verandert!
‘Het is bekend dat veel migrantenouderen erg ongerust zijn over de bezuinigingen en de grote beleidsveranderingen in Nederland. De enorme belangstelling voor de trainingen die het NOOM organiseert binnen het programma Zorg Verandert geeft wel aan hoe groot de behoefte is om greep te krijgen op de ontwikkelingen’, aldus Freddy May, coördinator van het NOOM. ‘We mogen trots zijn dat zoveel vrijwilligers mee willen doen en klaarstaan om de ouderen in hun eigen gemeenschap te informeren en de weg te wijzen!’.

Training Zorg Verandert in Eindhoven

Maar liefst 96 (!) vrijwilligers zijn in een periode van drie weken opgeleid om voorlichting te geven over de veranderingen in welzijn en zorg en het gesprek in de groepen op gang te helpen over de betekenis hiervan voor oudere migranten. De belangstelling was overweldigend: circa 60 mensen staan nog op de wachtlijst. Zij kunnen in september meedoen aan de extra trainingen die we in gaan plannen. Zo kunnen we door het hele land zoveel mogelijk ouderen en mantelzorgers uit de achterban van dienst zijn.

De training bood een fors programma. Veel zelf oplossen, zoals de overheid wil: de migrantenfamilies zijn niet anders gewend. Maar hoe vinden zij ondersteuning als het echt niet meer gaat en externe hulp noodzakelijk wordt? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de ondersteuning dan ook past bij wat ze nodig hebben?

Zelf aan het werk in kleine groepjes in Rotterdam …

In de training lag veel nadruk op het overbrengen van informatie. Het keukentafelgesprek nam daarbij een centrale plaats in. Ouderen zullen vaak in eerste instantie bij de gemeente aankloppen voor hulp. Wat moeten zij weten over het keukentafelgesprek? Het klinkt ‘gezellig’, maar het is wel een onderzoek dat bepaalt of je wel of niet ondersteuning krijgt. Het is vaak moeilijk om een vreemde te vertellen wat je nodig hebt. En het wordt nog moeilijker als je het gevoel hebt dat je niet begrepen wordt. Uit de verhalen van de vrijwilligers tijdens de training werd wel duidelijk dat het allemaal niet soepel loopt. Naast de aanloopmoeilijkheden waar iedereen mee te maken heeft, worden migrantenfamilies regelmatig geconfronteerd met negatieve bejegening door Wmo-medewerkers. Er is vaak geen gehoor voor culturele barrières en taalproblemen, die participatie ernstig bemoeilijken.

… en in Zwolle

De voorlichters / gespreksbegeleiders werden niet alleen voorbereid op het geven van goede en bruikbare informatie, maar ook op hun taak om een gesprek op gang te helpen naar aanleiding van die informatie. In onderling gesprek kunnen ouderen en mantelzorgers de informatie verwerken, ervaringen uitwisselen en elkaar versterken. Ze leerden hoe ze deelnemers (ook ouderen!) kunnen stimuleren om zelf na te denken, elkaar tips te geven en te komen tot passende oplossingen. Kernwoorden waren: geen discussie, maar gesprek; respect voor ieders ervaring; luisteren met belangstelling; vragen stellen in plaats van meningen poneren.

Een informatieve training op het juiste moment!

Niet dippen (‘denken in problemen’), maar dimmen (‘denken in mogelijkheden’). Dat is wat ik meeneem naar huis.

Het verschil tussen discussie en gesprek was voor mij een eye-opener.

Veel deelnemers gingen na de training naar huis met een hoofd vol informatie en een duidelijk idee waar en hoe ze een bijeenkomst willen gaan houden. Natuurlijk vergt dat nog de nodige voorbereidingen. Maar er is een sterke basis meegegeven.

Het NOOM bedankt speciaal de organisaties Chun Pah in Rotterdam, El Islaah in Eindhoven en CABO Amsterdam voor de gastvrije ontvangst.

Voor een impressie van de training in Amsterdam, op zaterdag 13 juni 2015 georganiseerd in samenwerking met CABO Amsterdam, klik hier>>

Training in Amsterdam: ook hier grote concentratie!

Juni 2015
Aandacht voor Oudere Migranten in Wmo Magazine
‘Ondanks allerlei participatiewetten wordt de afstand tussen oudere migranten en de rest van Nederland niet kleiner, maar groter.’ Het NOOM trekt aan de bel in een interview met Wmo-Magazine van de Vereniging Nederlandse Gemeenten.

Foto: Goedele Monnens

Gemeenten krijgen een steeds belangrijker rol in de participatie en ondersteuning van kwetsbare burgers. Het is belangrijk dat zij ook oog hebben voor de specifieke problemen van oudere migranten.

Voor het interview, klik hier>>

Juni 2015
Aanbevelingen aan gemeenten voor keukentafelgesprek
Ook andere cliëntenorganisaties maken zich bezorgd. Het AVI (Aandacht Voor Iedereen)-programma, waarin ook CSO (en dus het NOOM participeert) heeft in april een digitale raadpleging georganiseerd. Hieraan hebben ruim 3000 mensen deelgenomen. Het is geen representatief onderzoek. Maar duidelijk blijkt wel dat gemeenten worstelen met het goed vormgeven van de keukentafelgesprekken. Signalen die het NOOM opvangt uit de trainingen en de eerste bijeenkomsten Zorg Verandert blijkt hetzelfde.

Op basis van de raadpleging hebben de cliëntenorganisaties aanbevelingen geformuleerd voor gemeenten.
Voor een korte samenvatting van de digitale raadpleging keukentafelgesprekken, klik hier>>
Voor de aanbevelingen aan de gemeenten, klik hier>>

Juni 2015
Continuering Actieplan Ouderen in veilige handen
15 juni was het de Internationale dag tegen ouderenmishandeling. Dat was ook de dag waarop staatssecretaris van VWS, Martin van Rijn, bekendmaakte welke vervolgacties zullen plaatsvinden in het kader van de doorstart van het Landelijk Actieplan Ouderen in veilige handen.

Tijdens de bijeenkomst werd teruggeblikt op vier jaar Actieplan. Aaf Tiems, programmaleider Ouderen in veilige handen van het ministerie van VWS, mocht trots zijn op wat in deze periode bereikt is. Waren er op de ‘viering’ van het eerste jaar Landelijk Actieplan 35 deelnemers aanwezig, nu – na 4 jaar – waren er 190 aanmeldingen! Dat is niet alleen feestelijk, maar geeft vooral weer hoeveel zeer uiteenlopende organisaties inmiddels betrokken zijn bij de strijd tegen ouderenmishandeling. Ook het NOOM kijkt met grote voldoening terug: via gespreksbijeenkomsten hebben we bijna 6.500 oudere migranten bewust gemaakt van de vormen waarin ouderenmishandeling kan voorkomen.

‘We zijn er nog niet!’, benadrukte de staatssecretaris. Dat onderstrepen wij zeer. Als we geleerd hebben om ouderenmishandeling te herkennen en erkennen, dan zijn vervolgstappen nodig.
In de periode 2015-2017 kent het Landelijk Actieplan Ouderen in veilige handen vijf vervolgacties.

1. Het taboe doorbreken
2. Van handelingsverlegen naar handelingsvaardig
3. Ontspoorde mantelzorg voorkomen
4. Veilig financieel ouder worden
5. Versterking justitiële inzet

Voor meer informatie over de voortzetting van het Landelijk Actieplan Ouderen in veilige handen, klik hier>>
Voor een verslag van de bijeenkomst, klik hier>>

De lidorganisaties van NOOM continueren de gespreksbijeenkomsten, waar daar vraag naar is. Het onderwerp is zodanig geland dat het ook automatisch een plaats zal krijgen in andere activiteiten. Via de NOOMwebsite worden recente cijfers en gegevens, handreikingen en informatiefolders beschikbaar gemaakt voor actieve vrijwilligers. Het NOOM adviseert de Veilig Thuisorganisaties over aandachtspunten waar het gaat om oudere migranten, biedt ondersteuning bij de opzet van voorlichtingsactiviteiten en bij doorverwijzing. Ondersteuning van mantelzorgers staat hoog op onze agenda. Want hier is veel winst te behalen in het voorkomen van ontsporing van de zorg als gevolg van overbelasting.

Veilig financieel ouder worden
Met overtuiging hebben we ons aangesloten bij de Brede Alliantie ’Veilig financieel ouder worden’ die gelanceerd werd op 15 juni. Hierin werken tal van organisaties samen die een bijdrage kunnen leveren om financieel misbruik van ouderen te voorkomen en te bestrijden: de seniorenorganisaties, banken, de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie, Mentorschap Nederland, om maar een paar partners te noemen.

Onlangs heeft het NOOMbestuur al afspraken gemaakt met de KNB over verdere samenwerking. De KNB gaat voor het NOOM informatie en adviezen verzamelen die speciaal voor oudere migranten nuttig zijn bij het voorkomen van financieel misbruik. U hoort daar in het najaar meer van!

Bundel ‘Praten helpt!’
Op deze dag verscheen ook een bundel met verhalen over ouderenmishandeling. Deze is mede tot standgekomen in het kader van de voorlichtingscampagne Ouderen in veilige handen van de seniorenorganisaties in samenwerking met het Ministerie. Er is een apart hoofdstuk gewijd aan oudere migranten.

Voor de bundel, klik hier>>

Juni 2015
Telefonisch spreekuur remigratie Suriname
Het Nederlands Migratie Instituut geeft al sinds 1991 voorlichting over remigratie aan Nederlandse Surinamers die terugwillen keren naar hun geboorteland. Sinds 1991 heeft het NMI vele honderden Surinamers geholpen bij hun remigratie naar Suriname.

Minder bekend is dat het NMI ook reeds geremigreerden helpt die vragen hebben over hun remigratie-uitkering of over een andere uit Nederland meegenomen uitkering.

Ook zij die met vragen zitten over wedertoelating tot Nederland, de optieverklaring om de Nederlandse nationaliteit opnieuw te verkrijgen, vereisten verblijf, pensioenen, en tal van andere aan (re)migratie gerelateerde onderwerpen, kunnen contact opnemen met het NMI.

Om het voor de remigranten uit Nederland in Suriname gemakkelijker te maken heeft het NMI nu een telefonisch spreekuur ingesteld. U kunt elke maandag tussen 10 uur ‘s- morgens en 12 uur s’- middags Surinaamse tijd, Nederlandse tijd tussen 3 uur en 5 uur ‘s- middags, bellen met het NMI op 0031 85 4855431 of 0031 85 4855437.

U krijgt dan een consulent aan de lijn. Om de kosten voor u te beperken kan – als u dat wenst – onze consulent u terugbellen. Ook kunt u bellen met 0031 30 234 2936, dan wordt u verbonden met de receptie en kunt u een telefonische terugbel afspraak maken.

Tenslotte is het ook mogelijk uw vraag per email te stellen via: remigrant@nmigratie.nl. De dienstverlening van het NMI is kosteloos.

Mei 2015
Themadag Zorg Verandert
De zaal was bijna te klein in het Van der Valk Hotel in Breukelen. Zóveel deelnemers kwamen af op de themadag over de veranderingen in de zorg op 12 mei 2015. Ruim 75 actieve vrijwilligers maakten kennis met het programma Zorg Verandert en lieten zich informeren over de belangrijkste aspecten rond de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz).
Opvallend was de honger naar informatie: iedereen is ervan doordrongen dat de veranderingen grote invloed hebben en veel vragen oproepen bij de achterban.

Cor Langedijk, programmaleider, introduceerde het programma Zorg Verandert. Hierin werken vele cliëntenorganisaties, waaronder nu ook het NOOM, samen om in de samenleving mensen bewust te maken wat de veranderingen voor hen betekenen. De veranderingen zijn een feit. We zullen veel meer zelf moeten doen. De verzorgingsstaat gaat definitief over naar een participatiemaatschappij. Belangrijke doelstellingen van Zorg Verandert zijn om mensen te helpen grip te houden op hun eigen situatie en hen te stimuleren om met elkaar passende oplossingen te bedenken.

Jeanny Vreeswijk-Manusiwa, coördinator van de Landelijke Stuurgroep Molukse Ouderen nam de deelnemers zeer deskundig en duidelijk mee door de belangrijkste ontwikkelingen. Jeanny: ‘We zitten in een rare situatie. In de migrantengemeenschappen hebben we altijd alles zelf opgelost. We zorgden zelf voor onze ouderen. Eindelijk waren we zover dat we wilden onderzoeken of we hulp van buitenaf konden combineren met onze eigen familiezorg. En nu zegt de overheid dat we weer meer zelf moeten doen. Dat kunnen we wel. Maar we gaan daar soms wel veel te ver in. Daarom is deze informatie zo belangrijk!’. In de presentatie wees Jeanny onder andere op het Modulair Pakket Thuis als goede mogelijkheid om de eigen familiezorg te kunnen combineren met passende professionele hulp.
In werkgroepjes werd vervolgens gewerkt aan adviezen voor de inhoud van de informatie en de aanpak van de voorlichtings- en gespreksbijeenkomsten.

In het middagprogramma vonden drie verschillende workshops plaats. Hans Schellekens (trainer familiezorg van het NOOM) ging samen met Bouchaib Saadane (voorzitter NOOM en de Marokkaanse Ouderen Bond In Nederland), en Ruthmila Cicilia (Stichting Zorgcocon) in op het keukentafelgesprek als onderdeel van de aanvraagprocedure voor ondersteuning via de gemeente (Wmo). Deze term heeft al zoveel misverstanden opgeroepen dat er nu een nieuwe naam voor is bedacht: het ‘persoonlijk gesprek’. In de workshop werd sterk benadrukt dat ouderen zich goed moeten voorbereiden op dit gesprek, het gesprek niet alleen moeten voeren en dat ze vooral serieus moeten vertellen waar de problemen zitten. De deelnemers formuleerden samen een hele reeks adviezen.

Marieke Pette (Verenigd Bonden Overleg Brabant, VBOB) en Ludwina van der Mijden (vrijwillig cliëntondersteuner) bespraken in hun workshop het belang van onafhankelijke cliëntondersteuning. Gemeenten moeten deze aanbieden aan iedereen die een vraag om ondersteuning heeft. Zorgvragers mogen ook zelf iemand daarvoor vragen. Het is goed om een betrokken familielid mee te nemen. Maar daarnaast kan het heel steunend zijn om iemand erbij te vragen die opgeleid is en ervaring heeft om samen met de oudere cliënt mee te kijken. VBOB is een opleiding gestart voor eigen cliëntondersteuners. Marieke en Ludwina lieten zien wat dat inhoudt. Conclusie van de deelnemers: beslist een taak voor NOOM om te onderzoeken of ook de organisaties van oudere migranten eigen cliëntondersteuners kunnen opleiden. Van verschillende kanten, o.a. vanuit VBOB en Netwerk Oudere Migranten Brabant (NOMB) werd direct ondersteuning hierbij toegezegd.

Naast deze 2 workshops konden deelnemers in drie groepen meedoen aan een dialooggesprek onder leiding van trainers van Zorg Verandert: Margina van Ommeren, Cor Langedijk, Marca Meijer, Dîde ?örman, Jeanet Kraay en Gonnie Tafuni. Zo konden ze zelf ervaren hoe het is om een gelegenheid te scheppen waarin mensen met elkaar in gesprek kunnen gaan over zaken waar ze tegenaan lopen en daar samen passende oplossingen voor bedenken. Het was een ‘eerste proeverij’ om kennis te maken met deze manier van werken. Een veelgehoorde reactie: ‘Als het gaat om ervaringen uitwisselen, dat doen we al heel vaak. Dus dat kunnen we ook goed koppelen aan een bijeenkomst met voorlichting over de veranderingen in de zorg’. Het dialooggesprek werkt ter ondersteuning van de bewustwording van de eigen verantwoordelijkheid.

De themadag was beslist een groot succes, door de opkomst alleen al. De sfeer was zeer goed, op zijn tijd kon er gelachen worden. Maar vooral is er heel hard gewerkt. Deelnemers hebben de informatie ‘opgeslorpt’, en hebben ook enorm veel input teruggegeven voor de verdere invulling van de trainingen en de bijeenkomsten Zorg Verandert!

Voor de presentatie over het programma Zorg Verandert, klik hier>>
Voor de website van Zorg Verandert, klik hier>>
Voor de presentatie over de veranderingen in de zorg, klik hier>>
Voor de tips over het keukentafelgesprek, klik hier>>
Voor het verslag van de workshop over cliëntondersteuning, klik hier>>

Mei 2015
Verhalen en muziek van ver toch dichtbij
Je denkt dat je allemaal heel verschillende verhalen hebt, omdat je toen aan een andere kant van de wereld zat. En dan kom je tot de ontdekking dat je veel deelt. Bijvoorbeeld dat je de oudste was en verantwoordelijkheid moest nemen omdat je vader er niet was.

In een notendop is hier samengevat waarom het ontmoetingsproject van Molukse en Nederlandse ouderen in Lunteren zo bijzonder was. Ouderen van de Molukse ouderenwerkgroep van Stichting Ana Upu en ouderen van SWO (Senioren Welzijn Organisatie steunpunt Lunteren) startten hun ontmoeting in september 2013. Dat leidde tot diverse mooie bijeenkomsten. Op 9 mei 2015 werd het project feestelijk afgesloten. De ouderen bleken niet alleen in staat om elkáár verhalen te vertellen, maar dat ook nog eens voor een groot publiek te doen!

Spetterend sluitstuk van de middag was de presentatie van de cd ‘Staccato meets Maluku’. Het Lunterse Blaasorkest Staccato, de Tifagroep Ina Ama, Suara Ana Upu, Gospelgroep Adjaib en het Koor Gabungan waren bij elkaar gekomen om hun liederen samen te brengen tot een blijvende herinnering.

Mijn moeder moest tijdens de Duitse bezetting langs de boeren om melk te halen voor mijn broer, die een maagzweer had. Een boer zei: ‘Nee!’, en gooide de deur voor haar neus dicht. ‘Nou’, zei mijn moeder, ‘als ik het niet krijg, dan pak ik het toch.’

Eindelijk kwam de bevrijding. We kregen wittebrood uit Zweden. Ik zette het in de kast en keek er steeds naar. Ik vond het veel te mooi. Ik at het niet, want ik was niet meer gewend om te eten. Daar werd ik toen voor naar een sanatorium gestuurd, om weer te leren eten.

Er kwam een vreemde man aan de deur. Hij zei: ‘Ken je mevrouw Smeenk?’. Ik zei: ‘Ja, dat is mijn moeder. Hij zei: ‘Dan ben ik je vader’. Toen riep ik naar mijn moeder: ‘Er is hier een man die zegt dat hij mijn vader is!’. Ik kende hem niet. Hij had al die jaren in het Jappenkamp gezeten.

‘Ik ben geboren zonder blauwe plekjes op mijn billen. Daarom heet ik Blanche. Mijn vader zei: ‘Jij wordt Hollands.’ Maar ik ben uiteindelijk zwarter geworden dan de rest. Mijn vader was heel teleurgesteld.

Mijn moeder zei altijd: ‘Graaf een grote kuil, gooi alles wat je hebt meegemaakt erin …. en dan nooit meer naar omkijken!’

We kwamen aan met de boot in Rotterdam. Ik weet nog dat we zeiden: ‘Heb je dat gezien? Een blanke man achter de kruiwagen!’. Dat hadden we nog nooit gezien!

Ontroerende en soms grappige verhalen passeerden deze middag de revue. Verhalen die de ouderen tot nu toe soms nog nooit aan iemand anders hadden verteld. Wat was het mooi dat wij daar bij mochten zijn!

Mei 2015
Nieuwe website Beter Oud
Sinds 23 april 2015 is de nieuwe website www.BeterOud.nl online. BeterOud vormt de centrale plek voor innovaties die wonen, welzijn en zorg voor ouderen verbeteren. De website heeft als doel om wonen, welzijn en zorg voor ouderen te verbeteren door innovatieve instrumenten en aanpakken beschikbaar te maken. Deze innovaties zijn ontwikkeld door en voor professionals en onderzoekers, in nauwe samenwerking met ouderen zelf.

Het NOOM participeert al jaren op verschillende manieren binnen het Nationaal Programma Ouderenzorg. Dat doen we onder andere via deelname aan ‘Krachtig cliëntperspectief in het Nationaal Programma Ouderenzorg’. Zo maken nu twee vertegenwoordigers van NOOM onderdeel uit van de landelijke ouderendelegatie. Daarnaast adviseren we de regionale netwerken in het NPO.

Goede voorbeelden en praktische tips
De website BeterOud geeft een overzicht van goede voorbeelden van innovaties, met aanpakken, tips, ervaringen en onderbouwing. Belangrijke thema’s zijn onder meer vitaal oud, eigen regie en maatwerk. Projecten worden op BeterOud opgenomen als ze vernieuwend zijn of bewezen effectief, maatschappelijke impact hebben of goed gewaardeerd worden door de doelgroep.

Ook projecten waarin wij hebben meegedaan zijn te vinden via de website BeterOud. Bijvoorbeeld: ‘Is alles besproken?’ van NUZO.

Er staan nu al 35 succesvolle voorbeelden op BeterOud. De komende jaren wordt het aantal instrumenten en goede voorbeelden uitgebreid.

BeterOud is ontwikkeld door CBO, Movisie en Vilans in opdracht van ZonMw en komt voort uit het Nationaal Programma Ouderenzorg (NPO). De website van het NPO gaat over in deze website.

Bekijk de nieuwe website, klik hier>>
Voor meer informatie over ‘Is alles besproken?’, klik hier>>

April 2015
Regionale trainingen Zorg Verandert
Eind mei, begin juni vinden vier regionale trainingen plaats. Als u zich als vrijwilliger inzet voor oudere migranten en interesse heeft om zichzelf verder te verdiepen in de veranderingen in welzijn, dan bent u van harte welkom! De training is erop gericht om u voor te bereiden om zelf voorlichting te gaan geven in uw eigen groep en gesprekken te begeleiden.

In een eendaagse training krijgt u achtergrondinformatie over de belangrijkste veranderingen. Veel aandacht gaat uit naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), maar ook de Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg komen aan de orde. U krijgt werkmateriaal om zelf in uw eigen organisatie een bijeenkomst in te vullen.

Daarnaast leert u ook hoe u vervolggesprekken kunt houden in kleinere groepen. In deze ‘dialoogbijeenkomsten’ gaan deelnemers met elkaar in gesprek over vragen als: Wat betekenen deze veranderingen voor mij? Welke oplossingen zijn mogelijk? Waar kan ik ondersteuning vinden?

De trainingen vinden plaats in de volgende regio’s:
Rotterdam
Amsterdam
Zwolle
Den Bosch/Eindhoven

Deelname aan de training is gratis. Reiskosten worden vergoed.
Verdere gegevens over de trainingen volgen later.
Heeft u belangstelling, dan kunt u zich vast aanmelden bij Yvonne Heygele, M: 06 13354327 of E: heygele@netwerknoom.nl

April 2015
Campagne Ouderen in veilige handen succesvol afgesloten!
Terwijl we hierboven alweer een themadag aankondigen kijken we terug op een prachtige, druk bezochte en zeer informatieve themadag Ouderen in veilige handen. Deze vond plaats op 7 april 2015. Circa 75 actieve bestuurders en vrijwilligers keken terug op de campagne over ouderenmishandeling, waaraan het NOOM de afgelopen 2,5 jaar hard heeft gewerkt, samen met de andere ouderenorganisaties Unie KBO, PCOB en ANBO en het Ministerie van VWS.

Ongeveer 6.000 migrantenouderen hebben in deze periode gesproken over dit lastige taboe-onderwerp. Aanvankelijk dachten we dat dat onmogelijk zou zijn. Bij ons komt ouderenmishandeling niet voor! Daar praten wij niet over! Dat waren de eerste reacties. Maar al snel bleek het juist een onderwerp te zijn dat heel veel losmaakt. Ouderenmishandeling is niet alleen slaan (ja, dat gebeurt!). Maar kan ook gaan over schelden en psychologische mishandeling, over verwaarlozing, over familiezorg die uit de hand loopt als gevolg van overbelasting. Financiële uitbuiting hoort bij ouderenmishandeling, en ook seksueel misbruik. We hebben oog gekregen voor al die verschillende vormen. Het was moeilijk om erover te spreken, maar op de bijeenkomsten van de oudere migranten is de problematiek herkend en erkend.

Het was de moeite waard om op deze dag terug te kijken op wat we bereikt hebben. Aaf Tiems, programmaleider van het Landelijk Actieplan Ouderen in veilige handen van het Ministerie van VWS, gaf een kort overzicht van de belangrijkste resultaten. Ook ging zij in op de doorstart die het programma zal maken, waarin prioriteit gegeven zal worden aan financiële uitbuiting en ontspoorde mantelzorg. Belangrijke thema’s die ook in onze campagne naar voren zijn gekomen!

Vertegenwoordigers van de lidorganisaties vertelden in een tafelgesprek onder leiding van dagvoorzitter Lucia Lameiro hoe ingewikkeld het was om het vertrouwen te winnen van de mensen. Hoe belangrijk het is om te laten doordringen dat soms extra hulp nodig is omdat de familiezorg te kort schiet. Zowel Sabri Kenan Bagci (Turkse Ouderen Federatie) als Bouchaib Saadane (Marokkaanse Ouderen Bond in Nederland) wezen op de ernstige gevolgen van de bezuinigingen die afhankelijkheid van ouderen van hun kinderen in de hand werkt. Lucia Martis, die gespreksleider was bij zowel Fos’ten (Surinaamse 50+ vrouwen) als OCaN (Caribische ouderen), sprak over de stress die de keukentafelgesprekken kunnen oproepen. Sekhar Bissessur van NEHOB (Nederlandse Hindoe Ouderen Bond) is al gestart met voorlichting over financiële zaken om ouderen weerbaarder te maken, maar ook om hen te wijzen op hun eigen verantwoordelijkheid. Jeanny Vreeswijk-Manusiwa van de LSMO (Landelijke Stuurgroep Molukse Ouderen) maakte melding van het voornemen om meer jongeren (dertigers en veertigers) en ook de kerken actief te betrekken om het sociaal vangnet binnen de Molukse gemeenschap te versterken.

Het middagprogramma was volledig gewijd aan de toekomst. Want vanaf het begin van de campagne is gezegd: Praten over ouderenmishandeling is één ding, maar wat gaan we er aan doen? Alle workshops waren gericht op het bieden van handvatten om ouderenmishandeling aan te pakken.
Colin Goudappel van Moviera leidde een workshop over gespreksvoering met ouderen bij wie je een niet-pluis-gevoel hebt. Wat zijn belemmeringen om te signaleren? Wat is nodig om een geheim te delen?
Mehmet Yucel, systeemtherapeut, presenteerde de door hem ontwikkelde methode ‘Bouwen aan herstel’. Door middel van blokken is het mogelijk een heel beladen onderwerp te bespreken en hanteerbaar te maken.
Lies Roeleveld van Mentorschap Nederland en Radj Ramcharan, zelf actief als mentor, maakten vrijwilligers enthousiast voor het mentorschap. Een waardevolle manier om ouderen steun en bescherming te bieden als zij niet goed meer voor zichzelf kunnen opkomen.
En tot slot liet Kierty Verbooy van Equilibrium in Maastricht alle aanwezigen ervaren hoe je door bewust gebruik te maken van je lichaam(staal) ruimte en veiligheid kunt geven aan een ander om een gevoelig onderwerp aan te roeren.

Grote hilariteit in de workshop over lichaamstaal:
achterover hangen is niet de manier om een vertrouwelijk gesprek te voeren…

Sterk opgeladen en gemotiveerd konden we na deze mooie dag terug naar onze eigen groepen. Want daar vindt het échte werk natuurlijk plaats. Het NOOM dankt alle vrijwilligers voor hun fantastische inzet tijdens de campagne Ouderen in veilige handen!

April 2015
Migranten en de veranderingen in welzijn en zorg
Wat zien gemeenten over het hoofd als het om migranten gaat?

Als de overheid de eigenheid en eigen kracht van migranten niet benut zijn allerlei projecten al bij voorbaat moeilijk te realiseren.

Er is een kloof en het kost energie en tijd om die te overbruggen.

Hele groepen worden gemakkelijk weggezet omdat men zich bij overheidsinstanties laat leiden door vooroordelen.

Dit zijn enkele uitspraken uit het rondetafelgesprek dat op 18 februari 2015 werd gehouden over de veranderingen in de zorg, op uitnodiging van het samenwerkingsprogramma van patiënten- en cliëntenorganisaties en de Koepel van Wmo-raden ‘Aandacht voor iedereen’ (AVI). De deelnemers waren uitgenodigd om hun ervaringen en kennis over ondersteuning en voorlichting aan migranten in te brengen. Aanwezig waren onder andere Freddy May, coördinator van het NOOM, en Bouchaib Saadane, NOOMvoorzitter, maar deze keer in zijn hoedanigheid als voorzitter van het Provinciaal Platform Minderheden in Limburg.

Migranten en zorg in Nederland: het blijft tobben. Nu de gemeenten in toenemende mate verantwoordelijk zijn voor begeleiding en ondersteuning is het belangrijk dat ze hun inwoners én hun achtergronden kennen, is de dringende boodschap van diverse mensen die de vraagstukken van migranten kennen. Dat voorkomt veel leed en duurdere zorg. (H)erken de verschillen – dat is keiharde noodzaak!

Voor het volledige artikel, klik hier>>

Manifest: Isoleer het virus, niet de mensen!

Relatief veel migranten sterven door coronavirus

Coördinerende rol van gemeenten gevraagd bij inzet bezoekers ouderen tijdens COVID-19 periode

NOOM neemt deel aan wekelijks overleg tussen ouderenorganisaties & VWS

Migrantenouderen thuis maar niet alleen: start een Bel- of bezorgcirkel

KBO-PCOB en NOOM bundelen krachten: Infolijn voor álle ouderen in Nederland

Klik hier voor het NOOM Jaaroverzicht 2018 in beeld

14 december 2017

Aandacht voor activiteiten NOOM in Nieuwsbrief Ouderen in Veilige Handen

Samen-redzaamheid vraagt om bondgenoten

Nieuwe zorgverzekering?

Veel belangstelling voor themadag Financieel misbruik

Expertmeeting aanpak ouderenmishandeling bij migrantenouderen

Tijdig spreken over het levenseinde

KBO-PCOB en NOOM bundelen krachten:
Infolijn voor álle ouderen in Nederland